پیشینه
پنومونی وابسته به ونتیلاتور (VAP) با افزایش مرگ و میر، اقامت طولانیمدت در بیمارستان و افزایش هزینههای مراقبت بهداشتی در بیماران بدحال از نظر بالینی همراه بوده است. گایدلاینها، وضعیت نیمهخوابیده (30 درجه تا 45 درجه) را برای جلوگیری از VAP در میان بیماران نیازمند به تهویه مکانیکی توصیه کردهاند. با این حال، با توجه به محدودیتهای روششناسی در مطالعات مروری نظاممند موجود و با توجه به منفعت و ضررهای پوزیشن نیمه خوابیده برای جلوگیری از VAP، عدم قطعیت باقی میماند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی وضعیت نیمهخوابیده در مقابل وضعیت خوابیده به پشت برای جلوگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور (VAP) در بزرگسالان نیازمند به تهویه مکانیکی.
روش های جستجو
پایگاههای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: CENTRAL (شماره 10، 2015) شامل: مرکز ثبت تخصصی گروه عفونتهای تنفسی حاد در کاکرین (Cochrane Acute Respiratory Infections Group's Specialised Register)؛ MEDLINE (از سال 1946 تا اکتبر 2015)؛ EMBASE (از 2010 تا اکتبر 2015)؛ CINAHL (از 1981 تا اکتبر 2015) و پایگاه اطلاعاتی منابع بیومدیکال چینی (CBD؛ Chinese Biomedical Literature Database) (از 1978 تا اکتبر 2015).
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) را که وضعیت نیمهخوابیده را در مقابل وضعیت خوابیده به پشت (0 درجه تا 10 درجه) مقایسه میکرد، یا RCTهایی که درجات جایگزینی وضعیتها را در بیماران تحت تهویه از نظر مکانیکی مقایسه میکرد، انتخاب کردیم. پیامدهای ما شامل موارد زیر بود: VAP مشکوک از نظر بالینی، تایید VAP از نظر میکروبیولوژی، مرگ و میر در واحد مراقبتهای ویژه (ICU) ، مرگ و میر در بیمارستان، طول مدت اقامت در ICU، طول مدت اقامت در بیمارستان، مدت زمان تهویه، استفاده از آنتیبیوتیک و هرگونه عوارض جانبی.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری بهطور جداگانه، در عناوین، چکیده و متنهای کامل تکراری، خطر سوگیری (bias) و دادههای استخراج شده را با استفاده از فرمهای استاندارد شده ارزیابی کردند. میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI) را برای دادههای پیوسته و خطر نسبی (RR) و 95 فاصله اطمینان (RR) را برای دادههای دوتایی محاسبه کردیم. ما با استفاده از مدل اثر تصادفی متاآنالیز (meta-analysis) را اجرا کردیم. برای نمرهدهی به کیفیت شواهد از رویکرد ارزشیابی و پیشرفت، ارزیابی و طبقهبندی توصیهها (GRADE) استفاده کردیم.
نتایج اصلی
10 کارآزمایی را شامل 878 شرکتکننده در مطالعه وارد کردیم، که از این میان، 28 شرکتکننده در دو کارآزمایی به علت از دست دادن پیگیری دادههای کاملی را ارائه نکردند. ما تمام کارآزماییها را در معرض خطر بالای سوگیری در نظر گرفتیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
وضعیت نیمهخوابیده (≧ 30 درجه) ممکن است از نظر بالینی VAP مشکوک را در مقایسه با وضعیت خوابیده به پشت صفر تا 10 درجه کاهش دهد. با این حال، شواهد به صورت جدی با خطر بالای سوگیری محدود شد. شواهد کافی به منظور نتیجهگیری قطعی روی پیامدهای دیگر و مقایسه وضعیتهای نیمهخوابیده دیگر وجود ندارد. عوارض جانبی، به ویژه ترومبوآمبولی وریدی، کمتر گزارش شد.
خلاصه به زبان ساده
بالا بردن سر تخت در برابر حالت مسطح تخت برای جلوگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور (VAP) در بزرگسالان نیازمند به تهویه مکانیکی
پیشینه
بزرگسالانی که به شدت بیمارند، اغلب برای حفظ تنفس خود نیازمند دستگاه هستند. افزایش خطر پنومونی یکی از عوارض جانبی این دستگاهها است که بهعنوان پنومونی وابسته به ونتیلاتور (VAP) شناخته شده است. این امر یکی از علل عمده مرگ و میر در بیماران به شدت بدحال است و همچنین میتواند طول مدت بستری و هزینه مراقبتهای بهداشتی را افزایش دهد. زاویهای که بیماران تحت تهویه میخوابند، میتواند نقش مهمی را در جلوگیری از عفونت ریهها ایفا کند.
سوال مطالعه مروری
بالابردن سر تخت بهوسیله چرخش زاویه تخت میتواند از وارد شدن منبع عفونت به ریه جلوگیری کند. ما منفعت و ضررهای وضعیت نیمهخوابیده را در پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور در بزرگسالان به شدت بدحال نیازمند به تهویه مکانیکی ارزیابی کردیم. همچنین بهترین زاویه بالا بردن سر تخت را در وضعیت نیمهخوابیده بررسی کردیم.
ویژگیهای مطالعه
10 مطالعه را شامل 878 شرکتکننده شناسایی کردیم. پیگیری 28 شرکتکننده را از دست دادیم. شواهد تا 27 اکتبر 2015 موجود است. تمام شرکتکنندگان از واحد مراقبتهای ویژه انتخاب و به مدت بیش از 48 ساعت تهویه مکانیکی دریافت کردند.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
شواهد با کیفیت متوسط از 8 مطالعه با 759 شرکتکننده، نشان دادند که وضعیت نیمهخوابیده (زاویه 30 تا 60 درجه) از نظر بالینی پنومونی وابسته به ونتیلاتور مشکوک را تا 25.7 درصد در مقایسه با وضعیت خوابیده به پشت با زاویه صفر تا 10 درجه کاهش میدهد. براساس این نتایج، ما انتظار خواهیم داشت که از هر 1000 بیمار بدحال از نظر بالینی که در وضعیت نیمهخوابیده (زاویه 30 تا 60 درجه) برای بیش از 48 ساعت پرستاری میشوند، 145 بیمار در مقایسه با 402 بیمار که در وضعیت خوابیده به پشت با زاویه صفر تا 10 درجه پرستاری میشوند، پنومونی وابسته به ونتیلاتور مشکوک از نظر بالینی را تجربه کنند. در اینجا تفاوت آماری معناداری بین دو حالت، در کاهش پنومونی وابسته به ونتیلاتور تایید شده از نظر میکروبیولوژی (شواهد با کیفیت خیلی پائین)، مرگ ومیر (شواهد با کیفیت پائین)، طول مدت اقامت در بخش ICU (شواهد با کیفیت متوسط)، مدت اقامت در بیمارستان (شواهد با کیفیت خیلی پائین)، مدت زمان تهویه یا استفاده از آنتیبیوتیک وجود نداشت. محدودیتهای اصلی شواهد، تعداد کم افراد تحلیلکننده دادهها بود و اینکه در برخی مطالعات پژوهشگران متوجه شدند که افراد در گروه درمان در معرض خطر سوگیری قرار دارند.
تنها دو مطالعه با 91 شرکتکننده، درجات مختلف زاویه سر تخت را مقایسه کردند (45 درجه در برابر وضعیت نیمهخوابیده 25 تا 30 درجه). شواهد با کیفیت خیلی پائین تفاوت آماری معناداری را در اثرات پنومونی وابسته به ونتیلاتور (از نظر بالینی مشکوک و از نظر میکروبیولوژی تایید شده بود)، مرگ ومیر (بخش ICU و بیمارستان)، طول مدت اقامت در بخش ICU یا استفاده از آنتیبیوتیکها نشان ندادند. تنها یک مطالعه عوارض جانبی را از زخمهای فشاری گزارش کرد و تفاوتی بین وضعیت نیمهخوابیده 45 درجه و پوزیشن خوابیده به پشت 10 درجه یافت نشد. عوارض جانبی دیگری از جمله ترومبوآمبولی یا اثرات جانبی روی ضربان قلب یا فشارخون گزارش نشد.
میزان منفعت و ضررهای وضعیت نیمهخوابیده به دلیل تعداد محدود مطالعات و پایین بودن کیفیت شواهد موجود، نامعلوم باقی میماند. شواهد با کیفیت بالای بیشتر در مورد اثرات وضعیت نیمهخوابیده در مقابل وضعیت خوابیده به پشت و موقعیتهای مطلوب بدن مورد نیاز است.