پیشینه
افراد مبتلا به ترومبوآمبولی وریدی (VTE) عموما مدت 5 روز با هپارین تجزیهنشده (unfractionated) داخل وریدی یا هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) زیر پوستی تحت درمان قرار میگیرند و به دنبال آن سه ماه آنتاگونیستهای ویتامین K (یا VKA) تجویز میشوند. درمان با VKA نیازمند اندازهگیریهای منظم آزمایشگاهی است و خطر خونریزی دارد؛ بعضی از بیماران نسبت به این نوع درمان کنترااندیکاسیون/منع مصرف (contraindications) دارند. درمان با LMWH برای کاهش خطر عوارض خونریزی پیشنهاد شده است. این بهروزرسانی دوم از یک مطالعه مروری است که ابتدا در2001 منتشر شد.
اهداف
هدف از این مطالعه مروری ارزیابی اثربخشی و ایمنی درمان طولانیمدت (سه ماهه) با LMWH در مقایسه با درمان طولانیمدت (سه ماه) با VKA در درمان VTE علامتدار (symptomatic) بود.
روش های جستجو
برای این بهروزرسانی متخصص اطلاعات عروق در کاکرین، پایگاه ثبت تخصصی (آخرین جستوجو نوامبر 2016) و پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (شماره 10،2016 ؛ CENTRAL) را جستوجو کرد، متخصص اطلاعات عروق در کاکرین همچنین پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی را برای مطالعات در حال انجام جستوجو کرد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که به مقایسه LMWH با VKA برای درمان طولانیمدت (سه ماهه) VTE علامتدار پرداختند. دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل کارآزماییها را برای ورود و کیفیت روششناختی مورد بررسی قرار دادند.
گردآوری و تحلیل دادهها
نویسندگان مطالعه مروری بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را مشخص کردند. ما اختلافات را از طریق بحث حل کردیم و متاآنالیز را با استفاده از مدلهای اثر ثابت با نسبتهای شانس Peto (Peto ORs) و 95% فاصله اطمینان (CI) انجام دادیم. پیامدهای مطلوب شامل VTE عودکننده، خونریزی عمده و مرگومیر بود. ما از GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت کلی شواهد حمایتکننده از این پیامدها استفاده کردیم.
نتایج اصلی
شانزده کارآزمایی، با مجموع 3299 شرکتکننده معیارهای ورود ما را داشتند. با توجه به GRADE، کیفیت شواهد برای VTE عودکننده متوسط، برای خونریزی عمده پائین، و برای مرگومیر متوسط بود. ما کیفیت شواهد را به دلیل عدم دقت (VTE عودکننده، مرگومیر) و خطر سوگیری و عدم ثبات (خونریزی عمده) کاهش دادیم.
ما پی بردیم که تفاوت آشکاری در VTE بازگشتی بین LMWH و VKA وجود نداشت (Peto OR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 1.15؛ P = 0.27؛ 3299 شرکتکننده؛ 16 مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). ما شاهد خونریزی کمتر با LMWH نسبت به VKA بودیم (Peto OR: 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.80؛ P = 0.004؛ 3299 شرکتکننده؛ 16 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین). با این حال، زمانی که فقط مطالعات با کیفیت بالا را برای خونریزی مقایسه کردیم، مشاهده کردیم که تفاوت آشکاری بین LMWH وVKA وجود نداشت (Peto OR: 0.62؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.36 تا 1.07؛ P = 0.08؛ 1872 شرکتکننده؛ هفت مطالعه). ما پی بردیم تفاوت آشکاری بین LMWH و VKA از نظر مرگومیر وجود نداشت (Peto OR: 1.08؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.56؛ P = 0.68؛ 3299 شرکتکننده؛ 16 مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با کیفیت متوسط نشان میدهد که تفاوت آشکاری بین LMWH و VKA در جلوگیری از VTE علامتدار و مرگ بعد از یک اپیزود DVT علامتدار وجود نداشت. شواهد با کیفیت پاsین موارد کمتری از خونریزی عمده با LMWH نسبت به خونریزی با VKA را نشان داد. هر چند، فقط مقایسه اطلاعات با کیفیت بالا برای خونریزی نشان داد که بین LMWH و VKA تفاوت آشکاری وجود نداشت. LMWH ممکن است جایگزینی برای بعضی از بیماران باشد، برای مثال، کسانی که در مناطق جغرافیایی غیر قابل دسترس هستند، کسانی که بهطور مرتب امکان مراجعه به مراکز درمان ترومبوز را ندارند و کسانی که تجویز VKA در آنها کنتراندیکاسیون دارد.
خلاصه به زبان ساده
آنتاگونیستهای ویتامین K یا هپارین با وزن مولکولی کم برای درمان طولانیمدت لختههای خونی علامتدار.
پیشینه
لختههای خونی (ترومبوآمبولی وریدی) گاهی اوقات بعد از جراحی، طی دوره استراحت در بستر یا خودبهخود باعث انسداد عروق میشوند. آنتاگونیستهای ویتامین K (VKA)، 99% آنهایی که که شامل وارفارین میشوند، به دلیل اینکه خون را رقیق میکنند؛ در جلوگیری از تشکیل لخته جدید خون مؤثر هستند. هپارین با وزن مولکولی کم (LMWHs) داروهایی هستند که خون را رقیق میکنند و برای افرادی که در معرض خونریزی عمده قرار دارند، آنهایی که نمیتوانند آنتاگونیستهای ویتامین K مصرف کنند و زنان باردار استفاده میشود.
هدف مطالعه مروری
شناسایی منافع و مضرات درمان طولانیمدت (سه ماه) ترومبوآمبولی وریدی با LMWH در مقایسه با درمان طولانیمدت با VKA.
نتایج اصلی
این مطالعه مروری ساختارمند از 16 کارآزمایی با مجموع 3299 شرکتکننده (آخرین بهروزرسانی تا نوامبر 2016) پی برد که تفاوت آشکاری در لخته شدن بازگشتی خون (recurrent) و مرگومیرها بین LMWH و VKA وجود نداشت و اپیزودهای خونریزی کمتری با LMWH نسبت به VKA رخ داد. هر چند، مقایسه فقط مطالعات با کیفیت بالا برای خونریزی، تفاوت آشکاری را بین LMWH و VKA نشان نداد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای پیامد لخته شدن عودکننده خون و مرگ متوسط بود. کیفیت این شواهد به دلیل تعداد کم موارد گزارش شده که منجر به خطا میشد، کاهش داده شد. برای پیامد خونریزی، کیفیت شواهد به دلیل عدم تطابق بین مطالعات و خطر سوگیری پائین بود. تحقیقات پیوستهای در درمان طولانیمدت لخته شدن خون در وریدها با LMWH و VKA مورد نیاز است.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مطالعه مروری نشان داد که تفاوت آشکاری در لخته شدن بازگشتی خون و مرگ بین LMWH و VKA وجود نداشت، و اپیزودهای خونریزی کمتری با LMWH نسبت به VKA رخ داد. با این حال، وقتی فقط مطالعات با کیفیت بالا برای خونریزی مقایسه شد، تفاوتی بین LMWH و VKA دیده نشد. LMWH ممکن است جایگزینی برای بعضی از بیماران باشد، برای مثال، کسانی که در مناطق جغرافیایی غیر قابل دسترس زندگی میکنند، افرادی که نمیتوانند بهطور مرتب به مراکز درمان ترومبوز مراجعه کنند، و کسانی که VKA برایشان مضر است.