پیشینه
استروک سومین علت مرگ و شایعترین علت ناتوانی طولانیمدت است. باریک شدن شدید (تنگی) شریان کاروتید عامل مهم استروک است. درمان جراحی (اندآرترکتومی کاروتید) ممکن است خطر استروک را کاهش دهد؛ اما خطر عوارض عمل جراحی وجود دارد. این یک بهروزرسانی از مطالعه مروری کاکرین است، که نسخه اصلی آن در سال 1999 منتشر شد، و اخیرا در سال 2011 بهروزرسانی شده است.
اهداف
تعیین تعادل بین منفعت اندآرترکتومی در برابر خطر آن به همراه بهترین مدیریت درمانی در مقایسه با بهترین مدیریت درمانی بهتنهایی، در افراد مبتلا به علائم اخیر تنگی کاروتید (به عنوان مثال حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا استروک غیر فعال / غیر ناتوانکننده).
روش های جستجو
ما ثبت کارآزماییهای گروه استروک در کاکرین (آخرین جستوجو در جولای 2016)، CENTRAL (شماره 7، 2016)، MEDLINE (از 1966 تا جولای 2016)، Embase (از 1990 تا جولای 2016)، Web of Science Core Collection، ClinicalTrials.gov، پورتال پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت WHO International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) را جستوجو کردیم، و مجلات مرتبط و فهرست منابع را بهصورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده را انتخاب کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور جداگانه مطالعات را انتخاب کردند، خطر سوگیری (Bias) را ارزیابی، و دادهها را استخراج کردند.
نتایج اصلی
ما سه کارآزمایی را شامل 6343 شرکتکننده انتخاب کردیم. از آنجایی که کارآزماییها در روش اندازهگیری تنگی کاروتید و در تعریف استروک متفاوت بودند، ما یک تجزیهوتحلیل ترکیبی از دادههای فردی بیماران از 6092 شرکتکننده (35000 بیمار-سال پس از پیگیری)، پس از ارزیابی مجدد آنژیوگرامهای کاروتید و پیامدهای به دست آمده از هر سه کارآزمایی استفاده کننده از فایلهای دادههای الکترونیکی اولیه انجام دادیم، و در جایی که لازم بود پیامدهای جانبی را، برای دستیابی به مقایسه، دوباره تعریف کردیم.
در تجزیهوتحلیل مجدد، تفاوت معنیداری بین کارآزماییها در خطرات هر یک از پیامدهای اصلی در هر یک از گروههای درمان، یا در اثرات جراحی وجود نداشت. جراحی، خطر استروک ایسکمیک یک طرفه 5 ساله را در شرکتکنندگان با تنگی کمتر از 30% افزایش داد (1746 = N؛ خطر نسبی (RR): 1.27؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 2.01)، اثر قابل توجهی در شرکتکنندگان با تنگی 30% تا 49% نداشت (N = 1429؛ RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 1.38)، و در شرکتکنندگان با تنگی 50% تا 69% دارای منفعت بود (N = 1549؛ RR: 0.84؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 1.18)، برای شرکتکنندگان با تنگی 70% تا 99% بدون نزدیک به زمان انسداد (انسداد قریببهوقوع) بسیار سودمند بود (N = 1095؛ RR: 0.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 0.88). با این حال، هیچ شواهدی از منفعت (N =271؛ RR: 1.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 1.84) در شرکتکنندگان با انسداد قریببهوقوع وجود نداشت. استروک ایسکمیک دوطرفه، جریان خون ناکافی به یک نیمکره مغز، و تنگی شدید همان شریان کاروتید اینترنال را در نیمکره دوم نشان میدهد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
اندآرترکتومی برای شرکتکنندگان با علائم تنگی 50% تا 69% دارای منفعت بود (شواهد با کیفیت متوسط)، و برای افرادی که دارای تنگی 70% تا 99% بدون انسداد قریب به وقوع بودند، بسیار سودمند بود (شواهد با کیفیت متوسط). ما هیچ منفعتی را برای افرادی که در معرض انسداد قریب به وقوع کاروتید قرار دارند، نیافتیم (شواهد با کیفیت بالا).
خلاصه به زبان ساده
جراحی کاروتید در بیمارانی که دارای علائم باریک شدن شریان کاروتید هستند.
سوال مطالعه مروری
منافع جراحی برای حذف رسوبات چربی و لختههای خون از داخل دیواره شریان کاروتید (اندارترکتومی کاروتید) برای بیمارانی که اخیرا (در عرض چهار تا شش ماه) علائم ناشی از تنگی کاروتید (باریک شدن شریانی که خون را به مغز میرساند) را داشتند چه هستند.
پیشینه
استروک باعث ناتوانی طولانیمدت و مرگ میشود. احتمال مرگ در اثر اولین استروک 15% تا 35% است و در زیرگروههای استروک تا 69% افزایش مییابد، که اغلب در یک سال اولین حمله رخ میدهد. اندآرترکتومی کاروتید ممکن است خطر استروک را کاهش دهد، اما خطر عوارض بلافاصله قبل، بعد، و طی عمل جراحی وجود دارد، از جمله استروک ناتوان کننده و مرگ. 7% خطر استروک و مرگ طی 30 روز از پایان اندارترکتومی وجود دارد، که شامل استروک آکولار (چشم) یا سربرال (مغزی)، با علائم طولانیمدت بیش از 24 ساعت است.
ویژگیهای مطالعه
این مطالعه مروری سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شناسایی کرد (6343 شرکتکننده تصادفیشده)، که در آنها عمل جراحی کاروتید با عدم استفاده از عمل جراحی کاروتید (یعنی بهترین درمان دارویی به همراه عمل جراحی در مقابل بهترین درمان پزشکی به تنهایی)، در شرکتکنندگان مبتلا به تنگی کاروتید و حملات اخیر ایسکمیک انسدادی (TIA) یا استروک ایسکمیک مینور در داخل شریان مقایسه شدند. این کارآزماییها در اروپا، ایالات متحده آمریکا، و کانادا انجام شدند و مراکزی را در اسرائیل، آفریقای جنوبی، و استرالیا انتخاب کردند. نسبت جنسیت شرکتکنندگان 2.6 بود: 1 (72% مردان و 28% زنان)؛ 90% از شرکتکنندگان کمتر از 75 سال داشتند.
نتایج این سه کارآزمایی در ابتدا متضاد بود ؛زیرا آنها در مورد چگونگی اندازهگیری تنگی کاروتید و نحوه تعریف پیامدها متفاوت بودند. برای مقابله با این اختلاف، ما دادههای بیمار را با استفاده از همان روشها و تعاریف مجددا ارزیابی کردیم، بنابراین نتایج میتوانستند مقایسه شود.
نتایج اصلی
نتایج این مطالعه مروری تا جولای 2016 موجود است. نتایج نشان داد که شرکتکنندگان مرد مسنتر با تنگی 70% تا 99%، بدون انسداد، و TIA یا استروک اخیر (در عرض دو هفته)، بیشترین منفعت را از عمل جراحی داشتند، با فرض این که آنها برای عمل جراحی به اندازه کافی خوب بودند، و جراحان آنها نرخ پائین عوارض را ثبت کردند (کمتر از 7% خطر استروک و مرگ). اندآرترکتومی کاروتید همچنین برای شرکتکنندگان با تنگی کاروتید 50% تا 99% و علائم سودمند بود. برای شرکتکنندگانی که شریان کاروتید آنها تقریبا مسدود شده بود، منفعت آن در طولانیمدت نامشخص بود. جراحی در شرکتکنندگان با تنگی کمتر از 30% منجر به آسیب شد.
دومین کارآزمایی جراحی کاروتید در اروپا، که در حال حاضر شرکتکنندگان را به کار میگیرد، به بررسی این موضوع میپردازد که آیا عامل کاهش دهنده چربی (استاتین) برای جلوگیری از استروک ایسکمیک در تنگی کاروتید دوطرفه، که ممکن است برای افرادی که در این کارآزماییها از جراحی منفعت نبردند، ممکن است انتخاب مناسبتری نسبت به اندآرترکتومی کاروتید باشد یا خیر.
کیفیت شواهد
ما شواهدی را در مورد انسداد قریب به وقوع و تنگی کاروتید کمتر از 30% یافتیم که کیفیت بالایی داشتند؛ و برای تنگی کاروتید 50% تا 99% برای هرگونه استروک یا مرگ به دلیل عمل جراحی، همچنین استروک ایسکمیک دوطرفه و هرگونه استروک ناشی از عمل جراحی یا پیامد مرگ کیفیت متوسطی داشتند.