پیشینه
تولد زودرس (preterm) بهعنوان یک عامل خطر مهم برای ابتلا به خونریزی داخل بطنی ماتریس ژرمینال (GM-IVH) شناخته میشود. وضعیت سر میتواند همودینامیک مغزی را تحت تأثیر قرار داده و بنابراین ممکن است بهطور غیر مستقیم در بروز GM-IVH دخیل باشد. چرخاندن سر به یک سمت میتواند بهصورت فانکشنال در حین افزایش فشار داخل مغز و حجم خون مغزی، درناژ ورید ژوگولار را در همان سمت (ipsilateral) بند آورد. در نتیجه نشان داده شده که در صورت قرار گرفتن بیمار در وضعیت میدلاین خوابیده به پشت (supine) روی تختی که 30 درجه زاویهدار شده، فشار ورید مغزی کاهش یافته و درناژ مغزی هیدروستاتیک بهبود مییابد. وضعیت میدلاین میتواند در وضعیت خوابیده به پشت و همچنین با استفاده از کمک فیزیکی، در وضعیت خوابیده به پهلو (lateral) حاصل شود. وضعیت میدلاین باید حداقل در زمانی حفظ شود که بیشترین GM-IVH رخ میدهد که آنهم طی دو تا سه روز اول زندگی است.
اهداف
اهداف اولیه
ارزیابی اینکه آیا وضعیت میدلاین سر نسبت به سایر وضعیتهای سر برای پیشگیری از یا گسترش خونریزی در نوزادانی که در کمتر از یا مساوی با 32 هفته سن حاملگی متولد شدهاند، مؤثرتر است یا خیر.
اهداف ثانویه
انجام تجزیهوتحلیلهای زیرگروه با توجه به سن حاملگی، وزن تولد، اینتوبه شدن یا نشدن و با یا بدون GM-IVH در آغاز کارآزمایی.
روش های جستجو
ما از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه مروری نوزادان در کاکرین برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL، Cochrane Central Register of Controlled Trials؛ شماره 8، 2016)؛ MEDLINE از طریق PubMed (از 1966 تا 19 سپتامبر 2016)، Embase (از 1980 تا 19 سپتامبر 2016)، و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL ؛از 1982 تا 19 سپتامبر 2016) استفاده کردیم. ما پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، مجموعه مقالات کنفرانسها و فهرست منابع مقالات بازیابیشده را برای کارآزماییهای کنترلشده تصادفی و کارآزماییهای شبهتصادفی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب ما کارآزماییهای کنترلشده بالینی تصادفیسازی شده، کارآزماییهای شبهتصادفی و کارآزماییهای کنترلشده تصادفی خوشهای با این ویژگی بود: مقایسه قرار دادن نوزادان بسیار نارس در وضعیت میدلاین سر در مقابل قرار دادن آنها در وضعیت خوابیده روی شکم (prone) یا خوابیده به پهلو (lateral decubitus)، یا اتخاذ یک استراتژی تغییر وضعیت منظم، یا بدون وضعیت از پیش تعیینشده. ما کارآزماییهایی را انتخاب کردیم که نوزادان دچار GM-IVH موجود را بررسی کرده و برای ارزیابی گسترش خونریزی در یک زیرگروه از نوزادان برنامهریزی کرده بودند. ما برای تجزیهوتحلیل وضعیتهای افقی (مسطح) در برابر وضعیتهای بالا آمده بهطور جداگانه برای تمام وضعیتهای بدن برنامهریزی کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از شیوههای استاندارد گروه مروری نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. برای هریک از کارآزماییهای برگزیده، دو نویسنده این مطالعه مروری بهطور مستقل دادهها (مانند تعداد شرکتکنندگان، وزن تولد، سن حاملگی، آغاز و مدت وضعیت میدلاین سر، مداخله مشترک با وضعیت سر بالا آمده در مقابل افقی، استفاده از کمکهای فیزیکی برای حفظ موقعیت سر) را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) (برای مثال کفایت تصادفیسازی، کورسازی، تکمیل پیگیری (completeness of follow-up)) را ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه در نظر گرفتهشده در این مطالعه مروری شامل GM-IVH، IVH شدید و مرگ نوزاد بود.
نتایج اصلی
حاصل استراتژی جستوجوی ما، 2696 منبع بود. دو نویسنده این مطلعه مروری بهصورت مستقل، همه منابع را برای انتخاب ارزیابی کردند. دو کارآزمایی کنترلشده تصادفی با مجموع 110 نوزاد، واجد شرایط برای ورود به این مطالعه مروری بودند. هر دو کارآزمایی، وضعیت سر میدلاین خوابیده به پشت را با تخت 0° در مقابل سر خوابیده به پشت که 90° چرخیده با تخت 0° مقایسه کرده بودند. ما هیچ کارآزمایی را نیافتیم که وضعیت سر خوابیده به پشت را با خوابیده روی شکم مقایسه کرده و اثرات کج کردن سر را قیاس کرده باشد. ما تفاوت معناداری در میزان GM-IVH (خطر نسبی معمولی (RR): 1.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 2.35؛ اختلاف خطر معمولی (RD): 0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 - تا 0.18؛ 2 مطالعه؛ 110 نوزاد؛ I2 = 0% برای RR و I2 = 0% برای RD)، IVH شدید (RR معمولی: 1.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 8.98؛ RD معمولی: 0.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 - تا 0.10؛ 2 مطالعه؛ 110 نوزاد؛ I2 = 0% برای RR و I2 = 0% برای RD) و مرگومیر نوزادی (RR معمولی: 0.52؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16 تا 1.65؛ RD معمولی: 0.07 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 - تا 0.05؛ 2 مطالعه؛ 110 نوزاد؛ I2 = 28% برای RR و I2 = 44% برای RD) نیافتیم. ما هیچ اختلاف چشمگیری میان پیامدهای ثانویه از نظر لکومالاسی اطراف بطنی کیستیک (cystic periventricular leukomalacia) (1 مطالعه؛ RR: 3.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 76.01؛RD معمولی: 0.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 - تا 0.15)، رتینوپاتی نارسی (یک مطالعه؛ RRمعمولی: 2.27؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 6.11؛ RD معمولی: 0.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 - تا 0.53) و رتینوپاتی نارسی شدید (1 مطالعه؛ RR معمولی: 2.73؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 24.14؛ RD معمولی: 0.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 - تا 0.26) پیدا نکردیم. هیچکدام از کارآزماییهای منتخب، سایر پیامدهای تعیینشده برای این مطالعه (یعنی خونریزی مخچهای، ناهنجاریهای تصویربرداری تشدید مغناطیسی مغز، اختلال در همودینامیک مغزی، پیامدهای رشدی عصبی طولانیمدت و ناتوانی رشدی عصبی عمده) را گزارش نکرده بودند. کیفیت شواهدی که این یافتهها را تأیید میکردند، بهخاطر عدم دقت برآوردها، محدود بود. ما هیچ مطالعه در حال انجامی را شناسایی نکردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
با توجه به عدم دقت این برآورد، نتایج این مطالعه مروری ساختارمند با اثرات سودمند یا زیانآور وضعیت سر میدلاین خوابیده به پشت در مقابل وضعیت خوابیده به پهلو مطابقت داشته و پاسخ قطعی برای پرسش مروری فراهم نکرده بود.
خلاصه به زبان ساده
وضعیت میدلاین سر برای پیشگیری از خونریزی داخل بطنی (خونریزی در مغز) در نوزادان بسیار نارس
سوال مطالعه مروری
آیا وضعیت میدلاین سر، خطر خونریزی داخل بطنی (خونریزی در مغز) و مرگومیر را در نوزادان بسیار نارس کاهش میدهد یا خیر؟
پیشینه
خونریزی داخل بطنی (خونریزی در مغز) در 25٪ از نوزادان با وزن تولد بسیار کم رخ داده و ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد. وضعیت سر میتواند نحوه گردش خون را در مغز متأثر کرده و بنابراین ممکن است در ایجاد خونریزی داخل بطنی دخیل باشد. چرخاندن سر به یک سمت میتواند برگشت خون را در وریدهای همان طرف محدود کرده و ممکن است فشار و مقدار خون را درون مغز افزایش دهد. نشان داده شده که ممکن است در صورتی که بیمار در وضعیت میدلاین خوابیده به پشت باشد، از این امر اجتناب شود؛ بهویژه در دو تا سه روز نخست زندگی که بیشترین خطر خونریزی داخل بطنی وجود دارد.
ویژگیهای مطالعه
ما دو مطالعه را انتخاب کردیم که وضعیت سر میدلاین خوابیده به پشت را در مقابل سر خوابیده به پشت که 90° چرخیده، مقایسه کرده بودند.
نتایج اصلی
این مطالعه مروری از کارآزماییها، شواهد بسیار اندکی را برای نشان دادن اثرات مثبت یا منفی وضعیت میدلاین سر خوابیده به پشت برای پیشگیری از خونریزی داخل بطنی (خونریزی در مغز)، مرگومیر یا هر پیامد مرتبط دیگری در نوزادان بسیار نارس دربرداشت. نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. ما هیچ کارآزمایی را که وضعیت سر خوابیده به پشت را در برابر میدلاین خوابیده روی شکم قیاس کرده باشد و کارآزماییای که اثرات کج کردن سر (بالا آوردن سر انکوباتور به سمت بالا) را بررسی کرده باشد، نیافتیم.
نتیجهگیریها
نتایج این مرور ساختارمند با اثرات سودمند یا مضر وضعیت سر میدلاین خوابیده به پشت هماهنگ بوده و پاسخ قطعی برای پرسش مروری ارائه نکرده بود.