پیشینه
این مطالعه یکی از مجموعه مطالعات مروری کاکرین درباره روشهای آمادهسازی گردن رحم و القای لیبر است. استفاده از درمانهای مکمل رو به افزایش است. زنان در دوران بارداری و زایمان ممکن است به دنبال درمانهای مکمل باشند تا در کنار کار پزشکی متعارف استفاده شوند. طب سوزنی (Acupuncture) شامل فرو بردن سوزنهای بسیار نازک در نقاط خاص بدن است. طب فشاری (Acupressure) از شستها یا تمام انگشتان برای اعمال فشار روی نقاط خاص استفاده میکند. مطالعات مشاهدهای محدود تا به امروز نشان میدهند که طب سوزنی در القای لیبر هیچ اثر جانبی شناختهشدهای برای جنین نداشته، و حتی ممکن است موثر باشد. با این حال، شواهد مربوط به اثربخشی بالینی این تکنیک محدود است.
اهداف
تعیین اثربخشی و ایمنی طب سوزنی و طب فشاری، بر اساس بهترین شواهد موجود، برای آمادهسازی گردن رحم یا القای لیبر در سه ماهه سوم.
روش های جستجو
ما ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (30 نوامبر 2016)، PubMed (از 1966 تا 25 نوامبر 2016)، پایاننامهها و تزهای پروکوئست ProQuest Dissertations & Theses (25 نوامبر 2016)، CINAHL (25 نوامبر 2016)، Embase (25 نوامبر 2016)، پورتال بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت WHO International Clinical Trials Registry Portal (ICTRP) (3 اکتبر 2016)، و کتابشناختی مقالات مرتبط را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که به مقایسه طب سوزنی یا طب فشاری، که در سه ماهه سوم برای آمادهسازی گردن رحم یا القای لیبر استفاده شد، با پلاسبو/عدم درمان یا سایر روشها در یک فهرست از پیش تعیینشده از روشهای القای لیبر پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل کارآزماییها را از نظر ورود و خطر سوگیری (Bias) ارزیابی، دادهها را استخراج، و دقت آنها را کنترل کردند. کیفیت شواهد با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی شد.
نتایج اصلی
این مطالعه مروری بهروزرسانی شده 22 کارآزمایی را، شامل گزارشهای مربوط به 3456 زن را انتخاب کرد. کارآزماییها استفاده از طب سوزنی دستی یا الکتریکی را با مراقبت معمول (8 کارآزمایی، 760 زن)، جدا کردن پردههای جنینی (sweeping of membranes) (1 کارآزمایی، 207 زن)، یا کنترل ساختگی (7 کارآزمایی، 729 زن) مقایسه کردند. کارآزماییها استفاده از طب فشاری را با مراقبت معمول (2 کارآزمایی، 151 زن) یا کنترل ساختگی (2 کارآزمایی، 239 زن) مقایسه کردند. بسیاری از مطالعات دارای خطر متوسط سوگیری (Bias) بودند.
بهطور کلی، تعداد کمی از کارآزماییها پیامدهای اولیه را گزارش کردند. هیچ کارآزمایی زایمان واژینالی را که در 24 ساعت انجام نشده باشد و تحریک بیش از حد رحم را با تغییرات ضربان قلب جنین (FHR) گزارش نکرد. موربیدیتی جدی مادری و نوزادی یا مرگ فقط تحت طب سوزنی در مقابل کنترل ساختگی گزارش شد.
طب سوزنی در مقابل کنترل ساختگی
تفاوت واضحی از نظر عمل سزارین بین گروهها وجود نداشت (میانگین خطر نسبی (RR): 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 1.15؛ 8 کارآزمایی؛ 789 زن؛ شواهد با کیفیت بالا). در یک کارآزمایی که این پیامد را گزارش کرد هیچ گزارشی از مرگ مادر یا مرگ پریناتال وجود نداشت. در مورد مزایای طب سوزنی در بهبود آمادگی دهانه رحم برای لیبر (میانگین تفاوت (MD): 0.40؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.69؛ 1 کارآزمایی؛ 125 زن)، که بهصورت آمادهسازی گردن رحم در 24 ساعت با استفاده از نمره Bishop اندازهگیری شد، شواهدی وجود داشت. هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروههای افزایش اکسیتوسین (oxytocin augmentation)، بیحسی اپیدورال، زایمان واژینال با کمک ابزار، لیکور آغشته به مکونیوم (meconium-stained liquor)، نمره 5 دقیقهای آپگار کمتر از 7، پذیرش در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان، عفونت مادر، خونریزی پستپارتوم بیش از 500 میلیلیتر، زمان محاسبه شده بین شروع کارآزمایی تا زمان زایمان، استفاده از روشهای القا، طول مدت لیبر، و زایمان واژینال خودبهخودی وجود نداشت.
طب سوزنی در مقابل مراقبت معمول
تفاوت معنیداری در عمل سزارین بین گروهها وجود نداشت (میانگین RR: 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 1.17؛ 8 کارآزمایی؛ 760 زن؛ شواهد با کیفیت پائین). آمادهسازی گردن رحم در گروه طب سوزنی (الکتریکی) در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت (MD: 1.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 2.49؛ 1 کارآزمایی؛ 67 زن) و مدت زمان لیبر (دقیقهها) در گروه مراقبت معمول در مقایسه با طب سوزنی الکتریکی کوتاهتر بود (MD: 124.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 37.39 تا 210.61؛ 1 کارآزمایی؛ 67 زن).
بر اساس تجزیهوتحلیل زیرگروه بهنظر میرسد با توجه به نوع طب سوزنی یک اثر افتراقی وجود داشته باشد. بهنظر میرسد طب سوزنی الکترونی نسبت به طب سوزنی دستی برای پیامدهای عمل سزارین (CS)، و زایمان واژینال با کمک ابزار و خودبهخودی اثر بیشتری دارد: نرخ CS را کاهش داد (میانگین RR: 0.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.80؛ 3 کارآزمایی؛ 327 زن)، نرخ زایمان واژینال با کمک ابزار را افزایش داد (میانگین RR: 2.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.15 تا 4.60؛ 2 کارآزمایی؛ 271 زن)، و نرخ زایمان واژینال خودبهخودی را افزایش داد (میانگین RR: 2.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.20 تا 3.56؛ 1 کارآزمایی؛ 72 زن). با این حال، تجزیهوتحلیل زیرگروه بهصورت مشاهده طبیعی هستند و بنابراین نتایج باید با احتیاط تفسیر شود.
تفاوت واضحی میان گروهها برای سایر پیامدها وجود نداشت: افزایش دوز اکسیتوسین، استفاده از بیحسی اپیدورال، نمره 5 دقیقهای آپگار کمتر از 7، پذیرش در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان، عفونت مادری، پارگی پرینه، عفونت جنینی، رضایت مادر، استفاده از دیگر روشهای القا، و خونریزی پستپارتوم (postpartum) بیش از 500 میلیلیتر.
طب سوزنی در مقابل جداکردن غشاهای جنینی
یک کارآزمایی در مقایسه طب سوزنی در مقابل جدا کردن پردههای جنینیی جنینی تفاوت معنیداری را بین گروهها از نظر عملهای سزارین (RR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.34 تا 1.22؛ یک کارآزمایی؛ 207 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط)، نیاز به تقویت، بیحسی اپیدورال، زایمان واژینال با کمک ابزار، نمره آپگار 5 دقیقهای کمتر از 7، پذیرش در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان و خونریزی پستپارتوم بیش از 500 میلیلیتر نشان نداد.
طب فشاری در مقابل کنترل ساختگی
شواهدی درباره منفعت طب فشاری در کاهش عملهای سزارین در مقایسه با کنترل وجود نداشت (RR: 0.94؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 1.30؛ 2 کارآزمایی؛ 239 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی درباره منفعت بارز آن در کاهش دادن اکسیتوسین افزایشیافته، زایمان واژینال با کمک ابزار، لیکور آغشته به مکونیوم، زمان محاسبه شده از مداخله کارآزمایی تا تولد کودک و زایمان واژینال خودبهخودی وجود نداشت.
طب فشاری در مقابل مراقبت معمول
شواهدی درباره منفعت طب فشاری در کاهش عملهای سزارین در مقایسه با مراقبت معمول وجود نداشت (RR: 1.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 1.53؛ 2 کارآزمایی؛ 151 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی درباره منفعت بارز آن در کاهش بیحسی اپیدورال، نمره 5 دقیقهای آپگار کمتر از 7، پذیرش در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان، زمان محاسبهشده از مداخله کارآزمایی تا تولد کودک، استفاده از روشهای دیگر القا، و زایمان واژینال خودبهخودی وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بهطور کلی، منفعت واضحی از طب سوزنی یا طب فشاری در کاهش نرخ عمل سزارین وجود نداشت. کیفیت شواهد بین پائین تا بالا متغیر بود. تعداد کمی از کارآزماییها موربیدیتی نوزادی یا مرگومیر مادری را گزارش کردند. طب سوزنی منافعی را درباره بهبود آمادهسازی گردن رحم نشان داد، با این وجود، کارآزماییهای بهخوبی طراحیشده بیشتری مورد نیاز هستند. کارآزماییهای آینده میتوانند پیامدهای ایمنی بالینی مرتبط را انتخاب کنند.
خلاصه به زبان ساده
طب سوزنی یا طب فشاری برای القای لیبر
موضوع چیست؟
القای زایمان به زنان بارداری پیشنهاد میشود که تصور میشود اگر بارداری ادامه نیافته و نوزاد متولد شود پیامد بهتری برای مادر یا نوزاد او خواهد داشت. دلایل متداول برای القا عبارتند از: از زمان مقرر برای زایمان گذشته باشد، پارگی غشاها در پرهترم یا پرهلیبر، و نگرانیهای مربوط به سلامت مادر یا کودک مانند پرهاکلامپسی یا رشد نامناسب نوزاد. بعضی از زنان به دنبال استفاده از درمانهای مکمل در کنار کارهای معمول پزشکی برای القا هستند. طب سوزنی شامل فروبردن سوزنهای نازک در نقاط خاص بدن است در حالی که طب فشاری شامل استفاده از انگشتان شست یا سایر انگشتان برای اعمال فشار به نقاط خاص است. هر دو روش برای کمک به نرم شدن و بازشدن دهانه رحم با شروع انقباضات لیبر مورد استفاده قرار گرفتهاند. آنها میتوانند راهی را برای کاهش درد لیبر و اجتناب از القای دارویی با روشهای دیگر مانند پروستاگلاندینها (prostaglandin) فراهم کنند.
چرا این موضوع مهم است؟
القای دارویی ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی به همراه داشته باشد. بنابراین، بسیاری از زنان روشهای مکمل و جایگزین را برای آغاز لیبر انتخاب میکنند. طب سوزنی توسط بسیاری از ماماها به همراه مراقبت معمول انجام میشود، و مطالعات اولیه منفعت طب سوزنی را نشان دادهاند.
چه شواهدی یافتیم؟
در اکتبر سال 2016، ما شواهد به دست آمده را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در مورد اثربخشی و ایمنی طب سوزنی جستوجو کردیم. ما 8 کارآزمایی دیگر را از آخرین نسخه مطالعه مروری در سال 2013 شناسایی کردیم که برای این مطالعه مروری مناسب بودند. در مجموع، ما 22 کارآزمایی را یافتیم که درباره 3456 زن باردار گزارش دادند. نویسندگان اغلب کارآزماییها را در معرض خطر متوسط سوگیری رتبهبندی کردند.
شواهد با کیفیت متوسط تا بالا نشان داد که طب سوزنی و طب فشاری عملهای سزارین را کاهش نمیدهند.
2 کارآزمایی (192 زن) که این موضوع را بررسی کردند نشان دادند طب سوزنی ممکن است در 24 ساعت وضعیت مطلوبتری را از دهانه رحم ایجاد کند. فقط یک کارآزمایی پیامدهای جدی را برای مادر یا کودکش گزارش کرد، هیچ عارضه جدی در گروه طب سوزنی یا کنترل یافت نشد (شواهد با کیفیت پائین).
این یافتهها چه معنایی دارد؟
به نظر نمیرسد که طب سوزنی و طب فشاری نیاز را به عمل سزارین کاهش دهند؛ اما ممکن است آمادگی دهانه رحم را برای لیبر افزایش دهند. طب فشاری به هیچیک از پیامدهایی که ما در این مطالعه مروری بررسی کردیم کمک نکرد. این کارآزماییها در ارائه طب سوزنی و طب فشاری، گروههای مقایسه، و پیامدهای بررسی شده در آنها متغیر بودند. این تغییرات به این معنی است که ما باید در مورد چگونگی تفسیر این یافتهها محتاط باشیم. برای تعیین اینکه آیا طب سوزنی یا طب فشاری تعداد زنانی را که در طول 24 ساعت دچار زایمان واژینال خودبهخودی میشوند، افزایش میدهد یا خیر و همچنین بررسی ایمنی طب سوزنی و طب فشاری کارآزماییهای بیشتری مورد نیاز هستند.