پیشینه
آب مروارید و دژنراسیون ماکولا (AMD) (تخریب لکه زرد) وابسته به سن از علل شایع کاهش دید هستند که اغلب به طور همزمان در افراد بالای 50 سال رخ میدهند. اگر چه عمل جراحی آب مروارید درمان موثری برای از دست دادن بینایی ناشی از آب مروارید است، برخی پزشکان گمان میکنند که چنین مداخلهای ممکن است خطر بدتر شدن زمینه AMD را افزایش دهد و به این ترتیب اثرات زیانباری بر بینایی داشته باشد.
اهداف
هدف از این مرور، ارزیابی اثربخشی و ایمنی عمل جراحی آب مروارید در مقایسه با عدم استفاده از عمل جراحی در چشم مبتلا به AMD بود.
روش های جستجو
ما
CENTRAL (شامل ثبت کارآزماییهای چشم و بینایی کاکرین) (2016، شماره 11)؛
Ovid MEDLINE؛
Epub Ahead of Print؛
In-Process & Other Non-Indexed Citations؛
Ovid MEDLINE Daily (ژانویه 1946 تا دسامبر 2016)؛
Embase (ژانویه 1980 تا دسامبر 2016)؛
Latin American and Caribbean Literature on Health Sciences (
LILACS) (ژانویه 1982 تا دسامبر 2016)؛
the ISRCTN registry (
www.isrctn.com/editAdvancedSearch)؛
ClinicalTrials.gov (
www.clinicaltrials.gov) و
the the World Health Organization (WHO) International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) (
www.who.int/ictrp/search/en) را جستوجو کردیم. ما هیچ محدودیت تاریخی یا زبانی در جستوجوهای الکترونیکی کارآزماییها اعمال نکردیم. ما اخیرا بانکهای اطلاعاتی را در دسامبر 2016 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای کنترلشده تصادفیشده (RCTs ؛Randomised Controled Trails) و کارآزماییهای شبهتصادفیشدهای را انتخاب کردیم که شرکتکنندگانی را به کار گرفتند که چشمهای آنها هم مبتلا به آب مروارید و هم مبتلا به AMD بود و عمل جراحی آب مروارید با عدم استفاده از عمل جراحی در آنها مقایسه شد.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور جداگانه، نتایج جستوجو را بر اساس معیارهای ورود و خروج ارزیابی کردند. دو نویسنده مرور بهطور جداگانه دادهها را استخراج، خطر تورش (Bias) را در مطالعات انتخاب شده ارزیابی و اطمینان شواهد را درجهبندی کردند. ما روشهای توصیه شده توسط کاکرین را پیگیری کردیم.
نتایج اصلی
ما دو کارآزمایی کنترلشده تصادفیشده را با مجموع 114 شرکتکننده (114 چشم مورد مطالعه) مبتلا به آب مروارید و AMD قابل توجه بهصورت بصری انتخاب کردیم. ما هیچ کارآزمایی در حال انجامی شناسایی نکردیم. شرکتکنندگان در هر RCT برای عمل جراحی فوری آب مروارید (در عرض دو هفته پس از ثبتنام) یا عمل جراحی تاخیری آب مروارید (شش ماه پس از ثبتنام) تصادفیسازی شدند. خطر تورش در اغلب زمینهها در هر مطالعه نامشخص بود. یک مطالعه آیندهنگر به ثبت رسید.
در یک مطالعه انجام شده در استرالیا، پیامدها فقط در شش ماه گزارش شدند (شرکتکنندگان گروه عمل جراحی تاخیری، قبلا عمل جراحی آب مروارید داشتند). طی شش ماه، گروه عمل جراحی فوری در مقایسه با گروه عمل جراحی تاخیری، بهبود متوسطی را در بهترین حدت بینایی اصلاح شده (BCVA) نشان دادند (اختلاف میانگین (MD): 0.15- Log MAR؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.02؛ 56 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان متوسط). در مطالعه دیگری، انجام شده در اتریش، پیامدها فقط در 12 ماه گزارش شدند (12 ماه بعد در شرکتکنندگان گروه عمل جراحی فوری و 6 ماه بعد در شرکتکنندگان گروه عمل جراحی تاخیری که عمل جراحی آب مروارید داشتند). در مورد اینکه کدام گروه درمان طی 12 ماه، بهبود بهتری در حدت فاصله بینایی داشتند، عدم اطمینان وجود داشت (واحد اندازهگیری گزارشنشد؛ شواهد با اطمینان بسیار پایین).
در 12 ماه، میانگین تغییر از خط پایه بین گروهها از نظر دروزن جمع شده (cumulated drusen) یا اندازه جغرافیایی منطقه آتروفی کوچک بود و نسبت به آن عدم اطمینان وجود داشت، اگر هم وجود داشت، در گروهها مورد قبول بود (MD: 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.49 تا 10.00؛ 49 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پایین). هیچ یک از شرکتکنندگان یک مطالعه در طول 12 ماه پیگیری، توسعه AMD اگزوداتیو نداشتند؛ در مطالعه دیگری، نورگزایی مشیمیه (choroidal neovascularization) در چشم مورد مطالعه 1 شرکتکننده از 27 شرکتکننده در گروه عمل جراحی فوری در مقابل صفر شرکتکننده از 29 شرکتکننده در گروه عمل جراحی تاخیری در شش ماه پیگیری توسعه یافت (نسبت خطر (RR): 3.21؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 0.14 تا 75.68؛ 56 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان بسیار پایین).
کیفیت زندگی با استفاده از دو پرسشنامه مختلف اندازهگیری شد. نمرات پرسشنامه تاثیر اختلال بینایی (IVI) نشان داد که گروه عمل جراحی فوری نسبت به گروه عمل جراحی تاخیری، در رابطه با کیفیت زندگی مرتبط با بینایی در شش ماه بهتر بودند (MD در نمرات لاجیت (logit scores) IVI: 1.60؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 0.61 تا 2.59؛ شواهد با اطمینان پایین). با این حال با توجه به دادههای ناکافی، ما نتوانستیم نمرات پرسشنامه تابع-14 بینایی (14-VF) بهدست آمده را از مطالعه دیگری تحلیل کنیم. هیچ عوارض جانبی آتی بعد از هر دو مطالعه گزارش نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر امکان نتیجهگیری مطمئن از دادههای موجود درباره اینکه آیا عمل جراحی آب مروارید در افراد مبتلا به AMD پس از 12 ماه، مفید است یا مضر، وجود ندارد. اگر چه جراحی آبمروارید (کاتاراکت)، بهبودی کوتاهمدتی (شش ماه) در BCVA در چشمهای مبتلا به AMD در مقایسه با عدم استفاده از عمل جراحی فراهم میکند مشخص نیست که آیا مدت زمان عمل جراحی، تاثیری بر پیامدهای طولانیمدت دارد یا خیر. پزشکان باید بر اساس تجربه و قضاوت بالینی خود توصیههایی به بیماران مبتلا به AMD در مورد عمل جراحی آب مروارید ارائه دهند تا کارآزماییهای کنترلشده بیشتری انجام و یافتههای آنها را منتشر کنند.
RCTهای آیندهنگری که عمل جراحی آب مروارید را با عدم استفاده از عمل جراحی در افراد مبتلا به AMD برای ارزیابی بهتر اینکه آیا عمل جراحی آب مروارید در تمام یا بخشی از بیماران مبتلا به AMD مفید یا مضر است، مقایسه کنند، مورد نیاز هستند. با این حال، ملاحظات اخلاقی مانع از عمل جراحی شد، یا باعث به تاخیر انداختن آن برای چندین سال شد، اگرچه ممکن بود درمان بالقوه سودمندی باشد. طراحان کارآزماییهای آینده به استفاده از سیستمهای استاندارد موجود برای درجهبندی آب مروارید و AMD و اندازهگیری پیامدهای کلیدی تشویق شدند: حدت بینایی، تغییر در حدت بینایی، بدتر شدن AMD، معیارهای کیفیت زندگی و عوارض جانبی.
خلاصه به زبان ساده
عمل جراحی آب مروارید در افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولای وابسته به سن
هدف از این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین، تعیین این مسئله است که آیا عمل جراحی آب مروارید ایمن است و در مقایسه با عدم استفاده از عمل جراحی، باعث بهبود بینایی در چشم مبتلا به دژنراسیون ماکولا (AMD) (تخریب لکه زرد) وابسته به سن میشود. محققان کاکرین تمام مطالعات مربوط به پاسخ این سوال را گردآوری و تحلیل و دو مطالعه انتخاب کردند.
پیامهای کلیدی
اگر چه دادههای بهدست آمده از دو مطالعه کوچک نشان میدهد که عمل جراحی با حذف آب مروارید در چشم مبتلا به AMD ممکن است بینایی را بدون بدتر شدن AMD بهبود بخشد، در حال حاضر، امکان نتیجهگیری مطمئن از دادههای موجود وجود ندارد. پزشکان باید بر اساس قضاوت بالینی تصمیم بگیرید که آیا عمل جراحی آب مروارید را به بیماران مبتلا به AMD توصیه کنند یا نه تا مطالعات گستردهتری انجام شود و یافتههای خود را منتشر کنند.
در این مرور چه چیزی مورد مطالعه قرار گرفت؟
هم آب مروارید و هم AMD از علل شایع بینایی ضعیف هستند. آنها اغلب با هم در افراد بالای 50 سال رخ میدهند. آب مروارید زمانی رخ میدهد که لنز روشن جلوی چشم تیره شود. برداشتن لنز تیره (عمل جراحی آب مروارید) بینایی خوب را برای بسیاری از چشمهایی که شرایط چشمهای دیگر را ندارند، بازمیگرداند. AMD بیماری است که در آن ماکولا (لکه زرد) تخریب میشود (منطقهای در پشت چشم که مسئول بینایی مرکزی میباشد). برخی از پزشکان معتقدند که عمل جراحی آب مروارید ممکن است چشم مبتلا به AMD را بیشتر از حذف لنز تیره از چشم، در معرض خطر از دست دادن بینایی قرار دهد.
نتایج اصلی این مرور چیست؟
این مرور، دو مطالعه مربوط به مقایسه عمل جراحی فوری آب مروارید (طی دو هفته) را با عمل جراحی تاخیری آب مروارید (طی شش ماه) برای افرادی که هم آب مروارید و هم AMD داشتند انتخاب کرد. در یک مطالعه، گروهی که عمل جراحی فوری دریافت کردند، طی شش ماه نسبت به گروه برنامهریزی برای عمل جراحی تأخیری، دید بهتری داشتند. در مطالعه دیگری، مشخص نبود که کدام گروه، بهبود دید بهتری در 12 ماه داشتند. هیج یک از شرکتکنندگان یک مطالعه دچار AMD بدتری نشد؛ AMD فقط در یک شرکتکننده در گروه عمل جراحی فوری بدتر شد. دو مطالعه، کیفیت زندگی را اندازهگیری کردند: یک مطالعه نشان داد که گروه عمل جراحی فوری، کیفیت زندگی بهتری نسبت به گروه با عمل جراحی تاخیری داشت و مطالعه دوم، اطلاعات کافی ارائه نکرد که به ما اجازه دهد دادهها را تحلیل کنیم. هیچ مطالعهای عوارض جانبی گزارش نکرد.
این مرور چقدر بهروز است؟
محققان کاکرین مطالعاتی که تا 2 دسامبر 2016 منتشر شده بودند را جستوجو کردند.