پیشینه
گلوکوم (آب سیاه) یکی از علل اصلی کوری غیرقابل برگشت در سراسر جهان و دومین علت شایع نابینایی بعد از آب مروارید است. درمان اولیه برای گلوکوم با هدف کاهش فشار داخل چشم (IOP) استفاده از داروهای موضعی است. تکنیکهای تجویز موضعی دارو، در مواردی مانند بسته شدن پلک و انسداد مجرای اشک هنگام استعمال قطره، به عنوان روش بالقوه برای افزایش جذب چشم و کاهش جذب سیستمیک قطرهها پیشنهاد شده است.
اهداف
بررسی اثربخشی تکنیکهای تجویز موضعی دارو در مقایسه با مراقبتهای معمول یا روش دیگری از تجویز دارو در مدیریت گلوکوم یا پرفشاری چشم.
روش های جستجو
ما ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (
CENTRAL) (شامل ثبت کارآزماییهای چشم و بینایی کاکرین) (2016، شماره 12)؛
MEDLINE Ovid (1946 تا 8 دسامبر 2016)؛
Embase Ovid (1947 تا 8 دسامبر 2016)؛
PubMed (1948 تا 8 دسامبر 2016)؛
LILACS (
Latin American and Caribbean Health Sciences Literature Database) (1982 تا 8 دسامبر 2016)؛
International Pharmaceutical Abstracts Database (1970 تا 8 دسامبر 2016)؛
the metaRegister of Controlled Trials (
mRCT) (
www.controlled-trials.com)؛ (جستوجوی اخیر در 13 می 2013)؛
ClinicalTrials.gov (
www.clinicaltrials.gov) (جستوجو در 8 دسامبر 2016) و
the WHO International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) (
www.who.int/ictrp/search/en) (جستوجو در 8 دسامبر 2016) را جستوجو کردیم. ما هیچ محدودیت تاریخی یا زبانی در جستوجوهای الکترونیکی کارآزماییها اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای کنترلشده تصادفیشده را انتخاب کردیم که تکنیک تجویز موضعی دارو را با مراقبت معمول یا روش مختلف تجویز موضعی دارو مقایسه کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور جداگانه سوابق بهدست آمده را از جستوجوها از نظر واجد شرایط بودن غربالگری، خطر تورش (Bias) را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. ما روشهای توصیه شده توسط کاکرین را پیگیری کردیم.
نتایج اصلی
ما دو کارآزمایی (122 چشم از 61 شرکتکننده) را شناسایی کردیم که در آنها یک تکنیک تجویز موضعی دارو مورد ارزیابی قرار گرفت. ما همچنین دو کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم. هر دو کارآزمایی انتخابشده از یک طراحی درون فردی و اجرای مونوتراپی پروستاگلاندین (prostaglandin) برای گلوکوم یا پرفشاری چشم استفاده کردند. از آنجایی که کارآزماییها تکنیکهای مختلف تجویز را مورد بررسی قرار دادند و پیامدهای مختلفی را ارزیابی کردند، ما هیچ فراتحلیلی انجام ندادیم.
یک کارآزمایی، که در آمریکا انجام شد، تاثیر بسته شدن پلک (یک و سه دقیقه) را در مقابل عدم بسته شدن پلک در کاهش IOP مورد بررسی قرار داد. طی یک تا دو هفته پیگیری، کاهش IOP در گروه بسته شدن پلک و گروه عدم بسته شدن پلک مشابه بود (اختلاف میانگین (MD): 0.33- میلیمتر جیوه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.8- تا 1.5؛ 51 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان متوسط).
کارآزمایی دوم، که در ایتالیا انجام شد، اثر استفاده را از یک پارچه جاذب برای پاک کردن مایع اضافی پس از تجویز (حذف مایع) در مقابل عدم استفاده از یک پارچه جاذب (عدم حذف) در کاهش عوارض جانبی پوستی مورد بررسی قرار داد. طی چهار ماه پیگیری، مژههای چشم گروه حذف مایع در مقایسه با گروه عدم حذف مایع، کوتاهتر بود (MD: 1.70- میلیمتر؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 3.46- تا 0.06؛ 10 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پایین).
چشمهای کمتری تجمع بالای رنگدانه پوست را در محیط اطراف پلک به سمت بینی در گروه حذف مایع در مقایسه با گروه عدم حذف نشان داد (RR: 0.07؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 0.01 تا 0.84؛ 10 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پایین)؛ با این حال، تفاوت در محیط اطراف پلک به سمت شقیقهها قابل اطمینان نبود (RR: 0.44؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 0.07 تا 2.66؛ 10 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پایین). اثر هیپرتروکسی (hypertrichosis) (رشد بیش از حد مو) بین گروهها نامشخص بود (RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان(CI): 0.17 تا 5.98؛ 10 شرکتکننده؛ شواهد با اطمینان پایین).
هیچ کارآزمایی، پیامدهای بارز دیگری برای این مرور گزارش نکرد، از جمله نسبت شرکتکنندگان دارایIOP کمتر از 21 میلیمتر جیوه؛ پیامدهای گزارششده از شرکتکنندگان مربوط به سهولت، راحتی و آسانی تکنیکهای تجویز؛ معیارهای فیزیولوژیک جذب سیستمیک؛ تشدید درمان؛ میانگین تغییر در زمینههای بینایی؛ پیشرفت عصب بینایی؛ میانگین تغییر در حدت بینایی بهترین اصلاح؛ نسبت شرکتکنندگانی که در آنها گلوکوم توسعه یافت؛ کیفیت پیامدهای زندگی؛ یا مقرون به صرفه بودن پیامدها. هیچ کارآزمایی، دادههای مربوط به زمان پیگیری بیش از چهار ماه را گزارش نکرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد مربوط به ارزیابی اثربخشی تکنیکهای تجویز موضعی دارو در درمان گلوکوم وجود ندارد. معلوم نیست تکنیکهای تجویز موضعی دارو چه اثراتی، در صورت وجود اثرات، در دارودرمانی موضعی برای گلوکوم داشته باشند.
خلاصه به زبان ساده
تکنیکهای تجویز موضعی دارویی برای گلوکوم
هدف از این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین، پاسخ به این سوال بود که آیا روشی که افراد مبتلا به گلوکوم از قطرههای چشمی استفاده میکنند تفاوتی در اینکه چقدر قطره خوب عمل کند، ایجاد مینماید. محققان کاکرین، تمام مطالعات مربوط به پاسخ این سوال را گردآوری و تحلیل کردند و دو مطالعه یافتند.
پیامهای کلیدی
هنوز مشخص نیست که روشی که افراد مبتلا به گلوکوم از قطرههای چشمی استفاده میکنند تفاوتی در اینکه چقدر قطره خوب عمل کند، ایجاد مینماید یا خیر.
این مرور چه چیزی را مورد مطالعه قرار داد؟
گلوکوم علت اصلی نابینایی در سراسر جهان است. در چشم مبتلا به گلوکوم، توانایی دیدن ممکن است به دلیل آسیب به عصب بینایی از دست رفته باشد. عصب بینایی بخشی از چشم است که اطلاعات بینایی را از چشم به مغز میفرستد. گاهی اوقات هنگامی که فشار بیش از حدی داخل چشم وجود دارد، چنین آسیبی رخ میدهد (فشار داخل چشم یا IOP نامیده میشود). گاهی اوقات ممکن است چشم، فشار بیش از حد و بدون آسیب عصب بینایی داشته باشد (پرفشاری چشم نامیده میشود).
هدف اصلی درمان گلوکوم و پرفشاری چشمی، کاهش IOP است. داروهای موضعی، مانند قطرههای چشمی، اغلب به عنوان اولین درمان استفاده میشوند. تشویق روشهای خاص استفاده از قطرهها، مانند بستن چشم یا انسداد مجرای اشک (بستن چشم و فشار دادن انگشت بر روی گوشه داخلی، با بینی) با هدف افزایش جذب دارو در چشم و کاهش جذب دارو در بدن است.
نتایج اصلی مرور چیست؟
ما دو مطالعه یافتیم که روشهای مختلف استفاده از قطرههای چشمی را مقایسه کردند. هر دو مطالعه از پروستاگلاندین بهتنهایی برای گلوکوم یا پرفشاری چشم استفاده کردند. یک مطالعه، در ایالات متحده، اثر بستن چشم را برای یک و سه دقیقه پس از استفاده از قطره چشمی در کاهش IOP مورد بررسی قرار داد. مطالعه دوم، در ایتالیا، این مسئله را که آیا پاک کردن مایع اضافی، پس از استعمال قطرههای چشمی، منجر به تغییرات کمتری در پوست اطراف چشم میشود، مورد بررسی قرار داد.
پس از گذشت یک تا دو هفته از مطالعه ایالات متحده، بسته شدن پلک به مدت یک تا سه دقیقه پس از استعمال قطرههای چشمی در مقایسه با بسته نشدن پلک برای یک مدت مشخص، تفاوتی درIOP یافت نشد. پس از گذشت چهار ماه از مطالعه محققان ایتالیایی، زمانی که شرکتکنندگان چشمان خود را برای حذف مایع اضافی پاک کرده بودند در مقایسه با شرکت کنندگانی که چشمان خود را پاک نکرده بودند، مژههای کوتاهتری داشتند.
ما دو مطالعه در حال انجام یافتیم که هنوز هیچ نتیجهای نداشتند.
فقط بر اساس دو مطالعه و نتایج نامشخص، مشخص نیست که روشهای مختلف استعمال قطرههای چشمی چه تاثیری بر افراد مبتلا به گلوکوم داشته باشد.
این مرور چقدر بهروز است؟
محققان کاکرین، مطالعاتی که تا 8 دسامبر 2016 منتشر شده بودند را جستوجو کردند.