پیشینه
اندومتریوز یکی از بیماریهای شایع زنان است که میتواند نشانههای دردناکی داشته و به ناباروری منجر شود. این بیماری کیفیت زندگی زنان را بسیار تحت تأثیر قرار داده و بر شغل، فعالیتهای روزانه، روابط جنسی و غیرجنسی و باروری آنها اثر میگذارد. داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAID)، اغلب بهعنوان درمان خط اول برای زنان مبتلا به درد مرتبط با اندومتریوز استفاده میشوند.
اهداف
ارزیابی اثرات NSAIDهای مورد استفاده بهمنظور مدیریت درد در زنان مبتلا به اندومتریوز در مقایسه با دارونما، سایر NSAIDها، داروهای مسکن دیگر یا عدم درمان.
روش های جستجو
ما در پایگاه تخصصی ثبت کارآزماییهای کنترلشده گروه زنان و باروری در کاکرین (اکتبر 2016) منتشرشده در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین و همچنین MEDLINE (ژانویه 2008 تا اکتبر 2016)، Embase (از 1 ژانویه 2016 تا 19 اکتبر 2016 محدود بود؛ زیرا تمام منابع قبلی در خروجی CENTRAL بهعنوان نتیجه پروژه Embase انتخاب شده بود)، مراکز ثبت کارآزماییهای در جریان و فهرستهای منابع انتشارات مرتبط را جستوجو کردیم. ما هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده جدیدی شناسایی نکردیم. تا زمانی که شواهد تازهای در آینده نیابیم، این مرور را بهروزرسانی نخواهیم کرد.
معیارهای انتخاب
ما همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) مربوط به استفاده از NSAIDها را برای مدیریت درد مرتبط با اندومتریوز در زنان از تمامی سنین انتخاب کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
در بهروزرسانی سال 2009 این مرور، دو نویسنده مروری (CA و SH) بهطور مستقل دادههای حاصل از مطالعات انتخابی را مطالعه و استخراج کردند. ما کارآزماییهای متقاطع را با بهکارگیری روش واریانس معکوس RevMan آنالیز کردیم تا نسبتهای شانس را برای پیامدهای دوتایی محاسبه کنیم.
نتایج اصلی
ما هیچ کارآزمایی کنترلشده تصادفی را برای بهروزرسانی 2016 شناسایی نکردیم. این مرور شامل دو کارآزمایی است؛ ما فقط یک کارآزمایی را با 24 زن در آنالیز انتخاب کردیم.
خطر سوگیری کلی، به علت فقدان جزئیات روششناختی، نامشخص بود. با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها)، کیفیت این شواهد را بسیار پائین ارزیابی کردیم. ما کیفیت شواهد را به دلیل خطر سوگیری و عدم دقت (فاصلههای اطمینان گسترده و شواهد مبتنی بر یک کارآزمایی کوچک)، تنزل دادیم.
مقایسه NSAIDها (ناپروکسن) در برابر دارونما، حاکی از نبود شواهد تأثیر مثبت بر تسکین درد در زنان مبتلا به اندومتریوز بود (نسبت شانس (OR): 3.27؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.61 تا 17.69؛ 1 کارآزمایی؛ 24 زن؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). شواهدی که نشان دهند احتمال نیاز به مسکن اضافی (OR: 0.12؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 1.29؛ 1 کارآزمایی؛ 24 زن؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا تجربه عوارض جانبی (OR: 0.46؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 2.47؛ 1 کارآزمایی؛ 24 زن؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) در زنان مصرفکننده NSAIDها (ناپروکسن) در قیاس با دارونما کمتر است، غیرقاطع بودند.
مطالعات هیچ اطلاعاتی را درباره کیفیت زندگی، اثرات بر فعالیتهای روزمره، غیبت از کار یا مدرسه، نیاز به درمان تهاجمی یا رضایت شرکتکننده از درمان، ارائه نکرده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما با توجه به نبود شواهد با کیفیت بالا و فقدان گزارشدهی پیامدهای مطلوب برای این بررسی، نتوانستیم قضاوت کنیم که آیا NSAIDها (ناپروکسن) در کنترل درد ناشی از اندومتریوز مؤثر هستند یا خیر. هیچ شواهدی بیانگر این نبود که یک NSAID مؤثرتر از دیگری است. همانگونه که در سایر مرورهای کاکرین نشان داده شده، زنان مصرفکننده NSAIDها باید آگاه باشند که ممکن است این داروها باعث اثرات ناخواسته شوند.
خلاصه به زبان ساده
داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی برای مدیریت درد در زنان مبتلا به اندومتریوز
موضوع چیست؟
اندومتریوز یکی از بیماریهای ژینکولوژی است که بیشتر زنان را در سن باروری تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند به علائم دردناکی مانند پریودهای دردناک، درد در حین یا بعد از آمیزش جنسی، درد لگن و زیر شکم و ناباروری منجر شود. این بیماری کیفیت زندگی زنان را با تأثیر بر شغل، فعالیتهای روزانه، روابط جنسی و غیرجنسی و باروری آنها کاهش میدهد. داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAIDs)، اغلب بهعنوان درمان خط اول برای زنان مبتلا به درد مرتبط با اندومتریوز استفاده میشوند؛ زیرا دارای عوارض جانبی کمی بوده و بسیاری از آنها بهصورت بدون نسخه در دسترس هستند.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
اندومتریوز بسیار شایع است، زیرا تشخیص این بیماری میتواند دشوار باشد. در سال 2015، 1.8 میلیارد زن (با سن 15 تا 49 سال) در جهان مبتلا به اندومتریوز تشخیص داده شدند. برآورد میشود که تا 60% از زنان دارای پریودهای دردناک، دچار اندومتریوز هستند. این بیماری تأثیر بسیاری بر کیفیت زندگی زنان داشته و شغل، فعالیتهای روزمره، روابط جنسی و غیرجنسی و باروری آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. یک نظرسنجی منتشرنشده که بهوسیله سازمان حمایت از بیماران در انگلستان، اندومتریوز انگلستان (www.endometriosis-uk.org)، انجام شده بود؛ نشان داد که 65% از زنان مبتلا به اندومتریوز، از تأثیر منفی بیماریشان بر شغل خود گزارش کردهاند. 10% از زنان باید ساعات کاری خود را کاهش میدادند، و 30% قادر به ادامه شغلشان نبودند. تا 16% از زنان نمیتوانستند هیچ شغلی را ادامه دهند و 6% نیاز به ادعای مزایای دولتی داشتند، بنابراین آنها علاوه بر احساس فقدان مشارکت در جامعه، وابسته به دیگران نیز خواهند شد. این امر موجب عزت نفس پائین میشود. اندومتریوز بهعنوان یک معضل سلامت عمومی قابل توجه در نظر گرفته میشود، زیرا تعداد بسیار زیادی از زنان به خاطر این مشکل متأثر شده و بیمار میشوند.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی بهآسانی و بدون نسخه برای تسکین درد در دسترس هستند. آنها از طریق کاهش یا جلوگیری از تولید پروستاگلاندینها فعالیت میکنند که به تسکین کرامپهای دردناک مرتبط با اندومتریوز کمک میکند. با این حال مرور کاکرین راجع به مصرف NSAIDها برای پریودهای دردناک، حاکی از افزایش خطر اختلال گوارشی (مانند تهوع، اسهال) یا سایر عوارض جانبی (مثل سردرد، خوابآلودگی، گیجی، خشکی دهان) بود. ما این مرور را برای مقایسه تمام NSAIDهای مورد استفاده برای درمان زنان مبتلا به علائم دردناک ناشی از اندومتریوز در مقابل دارونما، داروهای مسکن دیگر یا عدم درمان انجام دادیم تا اثربخشی و ایمنی آنها را ارزیابی کنیم.
چه شواهدی یافتیم؟
ما در اکتبر 2016 به دنبال شواهد تازه جستوجو کردیم و هیچ کارآزمایی کنترلشده تصادفی جدیدی نیافتیم.
از بهروزرسانیهای پیشین، این مرور نشاندهنده شواهد محدود درباره اثربخشی NSAIDها (بهویژه ناپروکسن) برای کنترل درد ناشی از اندومتریوز بود. همچنین این مرور به این دلیل محدود بود که فقط یک مطالعه با دادههای مناسب برای تحلیل انتخاب کرده و این مطالعه فقط شامل 20 زن بود. شواهد موجود، عمدتاً به علت گزارشدهی ضعیف روشها، عدم دقت در یافتهها برای تسکین کلی درد، عوارض جانبی ناخواسته درمان و نیاز به تسکین درد بیشتر، دارای کیفیت بسیار پائین بودند. کارآزمایی انتخابشده، کیفیت زندگی، اثرات را بر فعالیتهای روزمره، غیبت از کار یا مدرسه یا رضایت شرکتکننده از درمان گزارش نکرده بود.
این امر به چه معناست؟
شواهد موجود این اجازه را به ما نمیدهد که نتیجه بگیریم آیا NSAIDها برای مدیریت درد ناشی از اندومتریوز مؤثر هستند و آیا یک NSAID مؤثرتر از NSAIDهای دیگر وجود دارد یا خیر. همانطور که در سایر مرورهای کاکرین نشان داده شده، زنانی که از NSAIDها استفاده میکنند، باید آگاه باشند که NSAIDها میتوانند موجب عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، سردرد و خوابآلودگی شوند. ما تا زمانی که شواهد جدیدی در آینده شناسایی نکنیم، این مرور را دوباره بهروزرسانی نخواهیم کرد.
کیفیت شواهد
شواهد به خاطر خطر سوگیری و عدم دقت (یافتهها مبتنی بر یک کارآزمایی کوچک بودند)، دارای کیفیت بسیار پائین بودند.