زخمهای وریدی پا نوعی زخمهای مزمن، عودکننده/مکرر، و پیچیده هستند که بیشتر در افراد بالای 65 سال بروز میکنند. زخمهای وریدی بار قابل توجهی را برای بیماران و سیستمهای مراقبتهای بهداشتی ایجاد میکنند. با اینکه درمان فشردهسازی (مانند باندها یا جورابها) درمان خط اول موثری است، سونوگرافی ممکن است نقش مهمی در التیام زخمهای وریدی داشته باشد.
تعیین اینکه آیا زخمهای وریدی پا که با سونوگرافی درمان شدند، سریعتر از زخمهایی که با سونوگرافی درمان نشدند، بهبود مییابند.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین (19 سپتامبر 2016 جستوجو شد)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL؛ کتابخانه کاکرین the Cochrane Library؛ شماره 8، 2016)، Ovid MEDLINE (شامل In-Process & Other Non-Indexed Citations ،MEDLINE Daily و Epub Ahead of Print) (از 1946 تا 19 سپتامبر 2016)، Ovid Embase (از 1974 تا 19 سپتامبر 2016)، و EBSCO CINAHL Plus (از 1937 تا 19 سپتامبر 2016) را جستوجو کردیم. ما همچنین سه پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی و منابع مطالعات انتخابشده و مطالعات مروری نظاممند مرتبط را جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان، تاریخ انتشار یا شرایط مطالعه وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) که به مقایسه سونوگرافی و عدم استفاده از سونوگرافی پرداختند. درمانهای مقایسهای غیر سونوگرافی مناسب شامل مراقبت معمول، سونوگرافی ساختگی و درمانهای جایگزین زخمهای پا بودند.
دو نویسنده بهطور مستقل به ارزیابی نتایج جستوجو و انتخاب مطالعات مناسب پرداختند. جزئیات بهدست آمده از مطالعات انتخابشده با استفاده از یک صفحه استخراج اطلاعات، خلاصه شده و دوبار کنترل شدند. ما تلاش کردیم که برای دادههای گمشده با نویسندگان کارآزماییها تماس بگیریم.
در این بهروزرسانی 11 کارآزمایی انتخاب شدند؛ ما 10 کارآزمایی را در معرض خطر نامشخص یا بالای سوگیری قضاوت کردیم. این کارآزماییها به دلیل تفاوت در مدت پیگیری، و رژیمهای سونوگرافی از نظر بالینی ناهمگون بودند. 9 کارآزمایی، سونوگرافی را با فرکانس بالا مورد بررسی قرار دادند؛ هفت مطالعه دادههای مربوط به زخمهای بهبود یافته و دو مطالعه دادههای مربوط به تغییر را در اندازه زخم ارائه کردند. دو کارآزمایی سونوگرافی را با فرکانس پائین ارزیابی کرده و هر دو دادههای مربوط به زخمهای التیامیافته را گزارش کردند.
مشخص نیست که آیا سونوگرافی با فرکانس بالا در مقایسه با عدم استفاده از سونوگرافی تاثیری بر نسبت زخمهای بهبود یافته در هیچکدام از نقاط زمانی بررسیشده داشته باشد: در هفت تا هشت هفته (RR: 1.21؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.71؛ 6 کارآزمایی؛ 678 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین- یکبار به دلیل خطر سوگیری و یکبار به دلیل عدم دقت کاهش یافت)، در 12 هفته (RR: 1.26؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.92 تا 1.73؛ 3 کارآزمایی؛ 489 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط-یکبار به دلیل عدم دقت کاهش یافت)، و در 12 ماه (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 1.18؛ 1 کارآزمایی؛ 337 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین-یکبار به دلیل خطر نامشخص سوگیری و یکبار به دلیل عدم دقت کاهش یافت).
یک کارآزمایی (92 شرکتکننده) گزارش کرد که در 4 هفته درصد کاهش بیشتری در ناحیه زخم با سونوگرافی با فرکانس بالا به دست آمد، در حالی که کارآزمایی دیگر (73 شرکتکننده) هیچ تفاوت روشنی را از نظر تغییر در اندازه زخم در 7 هفته گزارش نکرد. ما سطح این شواهد را عمدتا به دلیل خطر سوگیری (معمولا فقدان ارزیابی پیامد کورسازی و فرسایش) و عدم دقت، به بسیار پائین کاهش دادیم.
دادههای بهدست آمده از یک کارآزمایی (337 شرکتکننده) نشان میدهد که سونوگرافی با فرکانس بالا ممکن است خطر ابتلا را به عوارض جانبی غیر جدی (RR: 1.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.02 تا 1.64؛ شواهد با کیفیت متوسط-یکبار به دلیل عدم دقت کاهش یافت) و عوارض جانبی جدی (RR: 1.21؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.78 تا 1.89؛ شواهد با کیفیت متوسط-یکبار به دلیل عدم دقت کاهش یافت) افزایش دهد.
مشخص نیست که آیا سونوگرافی با فرکانس پائین تاثیری بر التیام زخم وریدی در 8 و 12 هفته دارد یا خیر (RR: 3.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 32.85؛ 2 کارآزمایی؛ 61 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین-به دلیل خطر سوگیری و عدم دقت کاهش یافت).
سونوگرافی با فرکانس بالا احتمالا تفاوت کمی در کیفیت زندگی ایجاد کرده یا تفاوتی ایجاد نمیکند (شواهد با کیفیت متوسط-به دلیل عدم دقت کاهش یافت). پیامدهای حاصل از عوارض جانبی، کیفیت زندگی و هزینه برای درمان با سونوگرافی با فرکانس پائین گزارش نشده بود.
مشخص نیست که آیا سونوگرافیدرمانی (فرکانس بالا یا پایین) التیام زخمهای وریدی پا را بهبود میبخشد یا خیر. به دلیل خطر سوگیری و عدم دقت، ما کیفیت بیشتر شواهد را از پائین یا بسیار پائین رتبهبندی کردیم.