درمان بیمارانی که دچار درد حاد شکمی میشوند؛ اگر مبتلا به پانکراتیت حاد (acute pancreatitis) باشند، متفاوت است. شناختن دقت تشخیصی آمیلاز سرم (serum amylase)، لیپاز سرم (serum lipase)، تریپسینوژن‐2 ادرار (urinary trypsinogen‐2) و آمیلاز ادراری (urinary amylase) برای تشخیص پانکراتیت حاد مهم است، تا بتوان در مورد این که فرد مبتلا به درد شکمی پانکراتیت حاد دارد یا خیر، تصمیم آگاهانه گرفت. در حال حاضر هیچ مرور کاکرینی در مورد دقت تست تشخیصی آمیلاز سرم، لیپاز سرم، تریپسینوژن‐2 ادرار و آمیلاز ادراری برای تشخیص پانکراتیت حاد وجود ندارد.
مقایسه دقت تشخیص آمیلاز سرم، لیپاز سرم، تریپسینوژن‐2 ادرار و آمیلاز ادراری، به تنهایی یا به صورت ترکیبی، در تشخیص پانکراتیت حاد در افرادی که به طور حاد دچار درد پایدار و شدید اپیگاستر (epigastric) یا درد منتشر شکمی میشوند.
ما MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded، موسسه ملی پژوهشی سلامت (NIHR و DARE)، و سایر بانکهای اطلاعاتی را تا مارچ 2017 مورد جستوجو قرار دادیم. همچنین برای شناسایی مطالعات بیشتر منابع مربوط به مطالعات وارد شده را جستوجو کردیم. مطالعات را بر اساس زبان یا وضعیت نشر، یا این که دادهها به طور آیندهنگر یا گذشتهنگر جمعآوری شدهاند یا خیر، محدود نکردیم. همچنین «جستوجوی مرتبط» و «جستوجوی استنادی» را در MEDLINE و Embase انجام دادیم.
تمام مطالعاتی را وارد مرور کردیم که به ارزیابی دقت تست تشخیصی آمیلاز سرم، لیپاز سرم، تریپسینوژن‐2 ادراری و آمیلاز ادراری برای تشخیص پانکراتیت حاد پرداخته بودند. مطالعات مورد‐شاهدی را از مرور خارج کردیم، زیرا این مطالعات مستعد وجود سوگیری (bias) هستند. تمامی موارد زیر را به عنوان استاندارد مرجع پذیرفتیم: بیوپسی، تعریف مورد اتفاقنظر در کنفرانسها، مشخصات رادیولوژیکی پانکراتیت حاد، تشخیص پانکراتیت حاد طی لاپاروتومی یا اتوپسی، و نارسایی عضو. به منظور شناسایی مطالعات مرتبط، حداقل دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به جستوجو و غربالگری فهرست منابع ذکر شده در مطالعات پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به استخراج دادههای مطالعات وارد شده پرداختند. آستانههایی که برای تشخیص پانکراتیت حاد مورد استفاده قرار گرفته بودند، در کارآزماییهای مختلف متفاوت بود که منجر به پراکندگی دادههای هر تست شاخص میشود. به دلیل پراکندگی داده، برای تعیین اینکه از کدام مدل برای متاآنالیز استفاده کنیم، از مقادیر ‐2 log likelihood استفاده کردیم. برای محاسبه و گزارش میزان حساسیت، ویژگی، احتمال پس از تست مثبت و منفی تست شاخص برای هر برش (cutoff)، از 95% فاصله اطمینان (CI) استفاده کردیم؛ اما در چکیده فقط نتایج برشهای توصیه شده، یعنی سه برابر نرمال برای آمیلاز سرم و لیپاز سرم، و برش توصیه شده توسط تولید کننده، یعنی 50 میلیگرم/میلیلیتر را برای تریپسینوژن‐2 ادراری گزارش کردیم.
ده مطالعه شامل 5056 شرکتکننده معیارهای ورود را به این مرور داشتند، و به ارزیابی دقت تشخیصی تستهای شاخص در افراد مراجعه کننده به اورژانس با درد حاد شکم پرداخته بودند. خطر سوگیری (bias) در تمام مطالعات وارد شده نامشخص یا بالا بود. مطالعهای که تقریبا دو سوم از شرکتکنندگان این مرور را در خود جای داده بود، به دلیل نگرانیهای عمدهای که در مورد شرکتکنندگان آن وجود داشت، از نتایج تجزیهوتحلیل که در زیر ارائه شده، کنار گذاشته شد. فقط نتایجی را ارائه کردیم که در آن حداقل دو مطالعه در تجزیهوتحلیل وجود داشتند.
به نظر میرسد آمیلاز سرم، لیپاز سرم و تریپسینوژن‐2 ادراری در سطوح آستانه استاندارد، یعنی بیش از سه برابر برای آمیلاز و لیپاز سرم و آستانه 50 نانوگرم/میلیلیتر برای تریپسینوژن‐2 ادراری، حساسیت (به ترتیب 0.72؛ (95% CI؛ 0.59 تا 0.82)؛ 0.79؛ (95% CI؛ 0.54 تا 0.92)؛ و 0.72؛ (95% CI؛ 0.56 تا 0.84)) و ویژگی مشابهی داشته باشند (به ترتیب 0.93؛ (95% CI؛ 0.66 تا 0.99)؛ 0.89؛ (95% CI؛ 0.46 تا 0.99)؛ و 0.90؛ (95% CI؛ 0.85 تا 0.93). در میانه شیوع 22.6% پانکراتیت حاد در مطالعات، از هر 100 نفری که نتیجه تست مثبت برای آمیلاز سرم (بیش از سه برابر نرمال)، لیپاز سرم (بیش از سه برابر نرمال) و تریپسینوژن ادراری (بیش از 50 نانوگرم/میلیلیتر) داشتند، به ترتیب 74 نفر؛ (95% CI؛ 33 تا 94)؛ 68 نفر؛ (95% CI؛ 21 تا 94)؛ و 67 نفر؛ (95% CI؛ 57 تا 76) پانکراتیت حاد دارند؛ و از هر 100 نفری که نتیجه تستشان برای آمیلاز سرم (بیش از سه برابر نرمال)، لیپاز سرم (بیش از سه برابر نرمال) و تریپسینوژن ادراری (بیش از 50 ng/mL) منفی گزارش میشود، به ترتیب 8 نفر؛ (95% CI؛ 5 تا 12)؛ 7 نفر؛ (95% CI؛ 3 تا 15)؛ و 8 نفر؛ (95% CI؛ 5 تا 13) مبتلا به پانکراتیت حاد هستند. به دلیل پراکندگی داده ما قادر نبودیم این تستها را به طور رسمی با هم مقایسه کنیم.
از آنجا که حدود یک چهارم از افراد مبتلا به پانکراتیت حاد، بیماریشان با تستهای افزایش یافته هم تشخیص داده نمیشود، اگر فردی نشانههای پانکراتیت حاد را نشان میدهد، حتی در صورت طبیعی بودن این تستها، باید آستانه کمتری را برای پذیرش بیمار و درمان آنها برای پانکراتیت حاد در نظر گرفت. با این تستها، حدود 1 نفر از هر 10 بیماری که پانکراتیت حاد ندارند، ممکن است به اشتباه به عنوان پانکراتیت حاد تشخیص داده شود، بنابراین مهم است سایر شرایطی را که نیاز به مداخله فوری جراحی دارند، مانند ویسکوزهای پرفوره شده (perforated viscus) نیز در نظر گرفت، حتی اگر این تستها غیر‐طبیعی باشند.
عملکرد تشخیصی این تستها حتی با گذشت زمان بیشتر کاهش مییابد و اگر فردی نشانهای دال بر پانکراتیت حاد باشد، باید یک آستانه حتی پائینتر برای انجام اقدامات تشخیصی بعدی وی در نظر گرفت.