موضوع چیست؟
در بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD)، خطر فیبریلاسیون دهلیزی (atrial fibrillation; AF) افزایش مییابد، این وضعیت میتواند باعث سکته مغزی یا آمبولی سیستمیک شود. درمان مرسوم برای پیشگیری از AF، دادن دوزهای تعدیل شده وارفارین (warfarin) است، اما این دارو میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد، از اینرو، وارفارین نیاز به پایش درمانی منظم دارد. اخیرا، آنتیکوآگولانتهای مستقیم خوراکی (direct oral anticoagulants; DOAC) به عنوان جایگزینی برای وارفارین تولید شدهاند. شواهد مربوط به درمان با DOAC را در مقایسه با وارفارین برای پیشگیری از سکته مغزی و رخدادهای آمبولی سیستمیک در بیماران AF مبتلا به CKD مرور کردیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما پنج مطالعه پیدا کردیم که تاثیرات DOAC (آپیکسابان (apixaban، دابیگاتران (dabigatran، ادوکسابان (edoxaban) و ریواروکسابان (rivaroxaban) و دوزهای تعدیل شده وارفارین را با هم مقایسه کرده بودند. 12,545 شرکتکننده در این پنج مطالعه، مبتلا به AF غیر‐دریچهای و نارسایی متوسط کلیه بودند. این مطالعات دادههای مربوط به همه پیامدهای ترکیبی سکته مغزی و رخدادهای آمبولی سیستمیک را به عنوان پیامد اولیه اثربخشی و رخدادهای خونریزی ماژور را به عنوان پیامد اولیه ایمنی نشان دادند. میانه مدت زمان پیگیری بین 1.8 تا 2.8 سال بود. شواهد تا آگوست 2017 بهروز است.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
احتمالا DOAC بروز سکته مغزی و رخدادهای آمبولی سیستمیک را به عنوان پیامد اولیه اثربخشی در مقایسه با وارفارین کاهش میدهد. به علاوه، DOAC ممکن است به میزان کمی بروز خونریزیهای ماژور را به عنوان پیامد اولیه ایمنی در مقایسه با وارفارین کاهش دهد.
نتیجهگیریها
این مرور نشان داد که DOAC برای پیشگیری از همه سکتههای مغزی و رخدادهای آمبولی سیستمیک بدون افزایش خطر خونریزیهای ماژور در بیماران AF مبتلا به CKD به اندازه وارفارین موثر است. بر اساس GRADE، کیفیت شواهد به دلیل عدم‐دقت برای پیامد اولیه اثربخشی در سطح متوسط و به دلیل نگرانی از وجود ناهمگونی و عدم‐دقت، برای پیامد اولیه ایمنی در سطح پائین قرار گرفت. از آنجایی که نتوانستیم CKD با مرحله G4 یا G5 را بررسی کنیم، نتایج این مطالعه عمدتا برای بیماران مبتلا به مرحله G3 از CKD کاربرد داشت.