استفاده از درن‌های جراحی پس از جراحی پانکراس اجباری شده است. نقش درناژ‌های پروفیلاکتیک شکمی (prophylactic abdominal drainage) در کاهش عوارض پس از جراحی پس از جراحی پانکراس بحث‌برانگیز است.

ارزیابی مزایا و مضرات درناژهای روتین شکمی پس از جراحی پانکراس، مقایسه تاثیرات انواع مختلفی از درن‌های جراحی و ارزیابی زمان بهینه برای خارج کردن درن.

برای آخرین نسخه از این مرور، تا 28 آگوست 2016 در CENTRAL (2016؛ شماره 8)؛ MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded و پایگاه اطلاعاتی منابع علمی بیومدیکال چین (CBM) را جست‌وجو کردیم. برای این نسخه به‌روز شده مرور، از سال 2016 تا 15 نوامبر 2017 در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded و CBM جست‌وجو کردیم.

تمامی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد مرور کردیم که به مقایسه درناژ شکمی در برابر عدم استفاده از درناژ در افراد تحت جراحی پانکراس پرداخته بودند. هم‌چنین مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد مرور کردیم که به مقایسه انواع مختلفی از درن‌ها و برنامه‌های مختلف برای خارج کردن درن در افراد تحت جراحی پانکراس پرداخته بودند.

شش مطالعه (1384 شرکت‌کننده) را شناسایی کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به شناسایی مطالعات برای ورود به مرور، گردآوری داده‌ها و بررسی خطر سوگیری (bias) پرداختند. با استفاده از Review Manager 5 نسبت به اجرای متاآنالیز اقدام کردیم. برای پیامدهای دو‐حالتی، خطر نسبی (RR) و برای پیامدهای پیوسته، تفاوت میانگین (MD) را با %95 فواصل اطمینان (CI) محاسبه کردیم. برای تمامی تجزیه‌و‌تحلیل‌ها از مدل اثرات‐تصادفی (random‐effects model) استفاده کردیم.

استفاده از درن در برابر عدم استفاده از درن

چهار مطالعه را شامل 1110 شرکت‌کننده، که پس از جراحی پانکراس به صورت تصادفی بین گروه درناژ (N = 560) و گروه فاقد درناژ (N = 550) قرار داده شده بودند وارد مرور کردیم. تفاوتی اندک یا عدم تفاوت از نظر مورتالیتی در 30 روز بین گروه‌ها وجود داشت (1.5% با درن‌ها در برابر 2.3% بدون درن‌ها؛ RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.31 تا 1.99؛ چهار مطالعه، 1055 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). استفاده از درن احتمالا به میزان اندکی مرگ‌ومیر را در 90 روز کاهش می‌دهد (0.8% در برابر 4.2%؛ RR: 0.23؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.90؛ دو مطالعه، 478 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). ما درباره این‌که استفاده از درن عفونت داخل شکمی (7.9% در برابر 8.2%؛ RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.52 تا 1.80؛ چهار مطالعه، 1055 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، یا مداخلات رادیولوژیکال اضافی را برای عوارض پس از جراحی (10.9% در برابر 12.1%؛ RR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.79 تا 2.23؛ سه مطالعه، 660 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) کاهش می‌دهد یا خیر، نامطمئن هستیم. استفاده از درن در مقایسه با عدم استفاده از درن ممکن است منجر به مقادیر مشابهی از عفونت ناشی از زخم (9.8% در برابر 9.9%؛ RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.41؛ چهار مطالعه، 1055 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین) و پروسیجرهای باز اضافی برای عوارض پس از جراحی (9.4% در برابر 7.1%؛ RR: 1.33؛ 95% CI؛ 0.79 تا 2.23؛ چهار مطالعه، 1055 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین) شود. تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین گروه‌ها از نظر موربیدیتی (61.7% در برابر 59.7%؛ RR: 1.03؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.13؛ چهار مطالعه، 1055 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط)، یا طول دوره بستری در بیمارستان (MD: ‐0.66 روز؛ 95% CI؛ 1.60‐ تا 0.29؛ سه مطالعه، 711 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) وجود داشت. هیچ گونه عارضه‌ای مرتبط با درن در گروه درناژ وجود نداشت (0.2%). کیفیت زندگی مرتبط با سلامت با پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با پانکراس (pancreas‐specific quality‐of‐life questionnaire) (FACT‐PA؛ مقیاس 0 تا 144 با مقادیر بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است) اندازه‌گیری شده بود. استفاده از درن در مقایسه با عدم استفاده از آن، ممکن است منجر به نمرات کیفیت زندگی مشابهی شود، اندازه‌گیری شده در 30 روز پس از جراحی پانکراس (105 امتیاز در برابر 104 امتیاز؛ یک مطالعه، 399 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). هزینه‌های بیمارستانی و درد در هیچ یک از مطالعات گزارش نشده بود.

نوع درن

یک کارآزمایی را شامل 160 شرکت‌کننده وارد مرور کردیم، که پس از جراحی پانکراس به صورت تصادفی در گروه درن فعال (N = 82) و گروه درن غیر‐فعال (N = 78) قرار داده شده بودند. درن فعال در مقایسه با درن غیر‐فعال ممکن است منجر به میزان مشابهی از مرگ‌ومیر در 30 روز (1.2% با درن فعال در برابر 0% با درن غیر‐فعال؛ شواهد با کیفیت پائین) و موربیدیتی (22.0% در برابر 32.1%؛ RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.41 تا 1.15؛ شواهد با کیفیت پائین) شوند. درباره این‌که درن فعال عفونت داخل شکمی (0% در برابر 2.6%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، عفونت ناشی از زخم (6.1% در برابر 9.0%؛ RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.23 تا 2.05؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، یا تعداد پروسیجرهای باز اضافی را برای عوارض پس از جراحی (1.2% در برابر 7.7%؛ RR: 0.16؛ 95% CI؛ 0.02 تا 1.29؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) کاهش می‌دهد یا خیر، نامطمئن هستیم. درن فعال ممکن است طول دوره بستری را در بیمارستان به میزان بسیار اندکی کاهش دهد (MD: 1.90‐ روز؛ 95% CI؛ 3.67‐ تا 0.13‐؛ یک مطالعه، شواهد با کیفیت پائین؛ 14.1% کاهش در «میانگین» دوره بستری در بیمارستان). مداخلات رادیولوژیکال اضافی، درد، و کیفیت زندگی در این مطالعه گزارش نشده بودند.

تخلیه زودهنگام درن در برابر تخلیه دیرهنگام آن

یک کارآزمایی را شامل 114 شرکت‌کننده با خطر پائین فیستول پانکراس پس از جراحی، که پس از جراحی پانکراس به صورت تصادفی در گروه خروج زودهنگام درن (N =57) و گروه خروج دیرهنگام درن (N = 57) قرار داده شده بودند، وارد مرور کردیم. هیچ موردی از مرگ‌ومیر در هیچ یک از گروه‌ها وجود نداشت. خروج زودهنگام درن ممکن است به میزان اندکی موربیدیتی (38.6% با خروج زودهنگام درن در برابر 61.4% با خروج دیرهنگام درن؛ RR: 0.63؛ 95% CI؛ 0.43 تا 0.93؛ شواهد با کیفیت پائین)، طول دوره بستری در بیمارستان (MD: ‐2.10 روز؛ 95% CI؛ 4.17‐ تا 0.03‐؛ شواهد با کیفیت پائین؛ 21.5% کاهش متوسط طول دوره بستری در بیمارستان) و هزینه‌های بیمارستانی (EUR ‐ 2069.00:MD؛ 95% CI؛ 3872.26‐ تا 265.74؛ شواهد با کیفیت پائین؛ 17.0% کاهش در متوسط هزینه‌های بیمارستانی) را کاهش دهد. ما درباره اینکه خروج زودهنگام درن پروسیجرهای باز اضافی را برای عوارض پس از جراحی کاهش می‌دهد یا خیر، نامطمئن هستیم (0% در برابر 1.8%؛ RR: 0.33؛ 95% CI؛ 0.01 تا 8.01؛ یک مطالعه، شواهد با کیفیت بسیار پائین). عفونت داخل شکمی، عفونت ناشی از زخم، مداخلات رادیولوژیکال اضافی، درد و کیفیت زندگی در این مطالعه گزارش نشده بودند.

اینکه درناژ روتین شکمی تاثیری روی کاهش مرگ‌ومیر در 30 روز، یا عوارض پس از جراحی بعد از جراحی پانکراس داشته یا خیر، نامشخص بود. شواهد با کیفیت متوسط پیشنهاد می‌کردند که درناژ روتین شکمی احتمالا به میزان اندکی مرگ‌ومیر را در 90 روز کاهش داده است. شواهد با کیفیت پائین نشان می‌دهند که استفاده از درن فعال در مقایسه با درن غیر‐فعال ممکن است به میزان اندکی طول دوره بستری در بیمارستان را پس از جراحی پانکراس کاهش دهد و خروج زودهنگام درن ممکن است برتر از خروج دیرهنگام درن برای افرادی باشد که دارای خطر پائین فیستول پانکراس پس از جراحی هستند.