افسردگی به عنوان یکی از مشکلات مهم بهداشت عمومی شناخته شده که تاثیر قابل توجهی بر افراد و جامعه بر جای می‌گذارد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است از درمان‌های تکمیلی مانند طب‌ سوزنی استفاده کنند و پژوهش گسترده‌ای برای ارزیابی اثربخشی طب سوزنی در درمان افراد افسرده انجام شده است. این دومین نسخه به‌روز از این مرور است.

ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی طب سوزنی در درمان افسردگی در افراد.

برای مشخص کردن این‌که:

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های معمول یا عدم‌ درمان یا کنترل لیست انتظار برای درمان است و کیفیت زندگی را برای افراد مبتلا به افسردگی بهبود می‌بخشد.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از گروه کنترل در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های دارویی در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی به علاوه درمان‌های دارویی موثرتر از درمان داروی تنها در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های روان‌شناختی در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• عوارض جانبی طب سوزنی در مقایسه با درمان‌های معمول، عدم درمان، کنترل لیست انتظار، گروه کنترل طب سوزنی، درمان‌های دارویی در درمان افراد مبتلا به افسردگی.

بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا جون 2016 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه اختلالات شایع روانی در کاکرین (CCMD‐CTR)، سیستم خدمات اطلاع‌رسانی کره‌ (KISS)، DBPIA (وبسایت داده‌های مقالات کره)، موسسه علوم و فناوری اطلاعات کره، سیستم اطلاعات خدمات پژوهشی (RISS)، سازمان پزشکی کره، بانک اطلاعاتی پزشکی کره (KM base) و سیستم یک‌پارچه جست‌وجوی پیشرفته پزشکی آسیایی (OASIS) و چندین ژورنال پزشکی کره.

معیارهای مرور برای گنجاندن تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده منتشر شده و منتشر‌ نشده بود که به مقایسه طب سوزنی در برابر طب سوزنی کنترل، عدم درمان، درمان دارویی، سایر روان‌درمانگری‌های ساختار یافته (درمان شناختی رفتاری، روان‌درمانی، یا مشاوره)، یا مراقبت‌های استاندارد پرداخته بودند. اشکال درمان عبارت هستند از طب‌ سوزنی، طب‌ سوزنی الکتریکی و طب‌ سوزنی لیزری. شرکت‌کنندگان، مردان و زنان بزرگسال مبتلا به افسردگی تشخیص داده شده، توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی نسخه چهارم (DSM‐IV)، معیارهای تشخیصی پژوهش (RDC)، طبقه‌بندی آماری بین‌المللی بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامت (ICD) یا رده‌بندی اختلالات روان‌شناختی چین نسخه سوم تجدید نظر شده (CCMD‐3‐R) بودند. در صورت لزوم، از تعاریف نویسندگان کارآزمایی در مورد اختلال افسردگی استفاده کردیم.

روش‌های متاآنالیز را با به کار بردن ‌خطر نسبی (RR) برای پیامدهای دو‐حالتی و تفاوت‌های میانگین استاندارد شده (SMDs) را برای پیامدهای پیوسته با 95% فواصل اطمینان (CIs) انجام دادیم. پیامدهای اولیه عبارتند از کاهش شدت افسردگی، که با مقیاس‌های خود‐سنجی یا مقیاس‌های رتبه‌بندی شده توسط متخصص بالینی و بهبود افسردگی، که به صورت بهبودی در برابر عدم بهبودی تعریف می‌شد. با استفاده از روش درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) کیفیت شواهد را ارزیابی کردیم.

این مرور نسخه به‌روز از مرور قدیمی‌تر است و شامل 64 مطالعه (با 7104 شرکت‌کننده) می‌شود. بیشتر مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) عملکرد و سوگیری بالا یا نامشخص تشخیص و خطر پائین یا نامشخص سوگیری انتخاب، سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، سوگیری گزارش‌دهی و انواع دیگر سوگیری‌ها بودند.

طب‌ سوزنی در برابر عدم درمان/لیست انتظار/درمان به صورت معمول

شواهدی را با کیفیت پائین پیدا کردیم که نشان می‌دهند طب سوزنی (دستی یا الکتریکی) ممکن است به مقدار متوسط، شدت افسردگی را در زمان اتمام درمان، کاهش دهد (SMD: ‐0.66؛ 95% CI؛ 1.06‐ تا 0.25‐؛ پنج کارآزمایی، 488 شرکت‌کننده). مشخص نیست که تفاوتی در خطر ایجاد حوادث جانبی بین گروه‌ها وجود دارد یا خیر (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.35 تا 2.24؛ یک کارآزمایی، 302 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین).

طب‌ سوزنی در برابر طب‌ سوزنی کنترل (تهاجمی، کنترل غیر‐تهاجمی ساختگی)

طب‌ سوزنی ممکن است با کاهش شدت افسردگی به میزان 1.69 امتیاز در مقیاس درجه‌بندی افسردگی همیلتون (HAMD) در پایان درمان همراه باشد (95% CI؛ 3.33‐ تا 0.05؛ 14 کارآزمایی، 841 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). مشخص نیست که داده‌ها تفاوتی را بین گروه‌ها از نظر خطر حوادث جانبی نشان می‌دهند یا خیر (RR: 1.63؛ 95% CI؛ 0.93 تا 2.86؛ پنج کارآزمایی، 300 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).

طب‌ سوزنی در برابر دارو

شواهدی را با کیفیت بسیار پائین پیدا کردیم که نشان می‌داد طب‌ سوزنی ممکن است در کاهش شدت افسردگی در پایان درمان موثر باشد (SMD: ‐0.23؛ 95% CI؛ 0.40‐ تا 0.05‐؛ 31 کارآزمایی، 3127 شرکت‌کننده). مطالعات نشان می‌دهد که تفاوت‌های مهمی که ناشی از استفاده از کلاس‌های مختلف داروها و روش‌های مختلف تحریک طب‌ سوزنی است، وجود دارد. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد که در مقایسه با دارو به تنهایی، میزان کمتری از حوادث جانبی پس از طب‌ سوزنی، برای فرد رخ می‌دهد که این به وسیله مقیاس درجه‌بندی افسردگی مونتگومری‐اسبرگ (MADRS) اندازه‌گیری شده بود (تفاوت میانگین (MD): 4.32‐؛ 95% CI؛ 7.41‐ تا 1.23‐؛ سه کارآزمایی، 481 شرکت‌کننده).

طب‌ سوزنی به علاوه دارو در برابر دارو‌ به تنهایی

شواهدی را با کیفیت بسیار پائین پیدا کردیم که نشان می‌داد طب سوزنی در کاهش شدت افسردگی در انتهای درمان سودمند است (SMD: ‐1.15؛ 95% CI؛ 1.63‐ تا 0.66‐؛ 11 کارآزمایی، 775 شرکت‌کننده). مطالعات به علت مدهای متفاوت تحریک طب‌ سوزنی، تغییراتی را نشان دادند. مشخص نیست که تفاوت‌ها در حوادث جانبی ارتباطی با تفاوت‌ها در روش‌های طب سوزنی دارد یا خیر (SMD: ‐1.32؛ 95% CI؛ 2.86‐ تا 0.23؛ سه کارآزمایی، 200 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).

طب‌ سوزنی در برابر درمان‌های روان‌شناختی

مشخص نیست که داده‌ها بین طب‌ سوزنی و درمان‌های روان‌شناختی از نظر شدت افسردگی در انتهای درمان تفاوتی نشان می‌دهند یا خیر (MD: ‐0.5؛ 95% CI؛ 1.33‐ تا 0.33؛ دو کارآزمایی، 497 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). شواهدی با کیفیت پائین، تفاوتی را بین گروه‌ها در نرخ حوادث جانبی نشان ندادند (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.29 تا 1.33؛ یک کارآزمایی، 452 شرکت‌کننده).

کاهش در شدت افسردگی، زمانی که طب‌ سوزنی با طب‌ سوزنی کنترل مقایسه شد، نسبت به زمانی که طب‌ سوزنی با عدم درمان کنترل مقایسه شد، کمتر بود؛ اگرچه در هر دو مورد، نتایج، شواهدی با کیفیت پائین را ارائه دادند. کاهش شدت افسردگی با طب‌ سوزنی به تنهایی یا در ترکیب با دارو، در برابر دارو به تنهایی به دلیل شواهد با کیفیت بسیار پائین، نامطمئن است. تاثیر طب‌ سوزنی در مقایسه با درمان روان‌شناختی نامشخص است. خطر حوادث جانبی با طب سوزنی نیز مشخص نیست، زیرا اکثر کارآزمایی‌ها به طور مناسب حوادث جانبی را گزارش نمی‌دهند. تعداد کمی از مطالعات شامل دوره‌های پیگیری بودند یا پیامدهای مهم مانند کیفیت زندگی را ارزیابی کرده بودند. برای بررسی اثربخشی بالینی و مقبولیت طب‌ سوزنی و هم‌چنین اثربخشی آن در مقایسه با کنترل‌های طب‌ سوزنی، دارو یا درمان‌های روان‌شناختی، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، با کیفیت بالا‌، به شدت مورد نیاز است.