70 مطالعه را در این مرور وارد کردیم؛ این تجزیهوتحلیل کمّی (quantitative) شامل 66 مطالعه با 17,067 شرکتکننده بود. 18 مطالعه دیگر در انتظار طبقهبندی و 12 مورد در حال انجام هستند. پانزده مورد از 18 مطالعه در انتظار طبقهبندی، اغلب مربوط به خلاصههای کنگره منتشر شده پیش از سال 2010 هستند که اطلاعات موجود، اجازه ارزیابی کامل را از تمام خطرهای سوگیری (bias) و مشخصات آنها نمیدهد. پیامد اصلی ما، پیشگیری از PDPH بود؛ اما بروز PDPH شدید، سردرد به طور کلی و حوادث جانبی را نیز ارزیابی کردیم. کیفیت شواهد برای اکثر پیامدها، اغلب به علت مسائل خطر سوگیری، متوسط بود. برای این تجزیهوتحلیل، سه مقایسه اصلی را انجام دادیم: 1) سوزنهای تروماتیک در برابر سوزنهای بدون تروما، 2) سوزنهای تروماتیک با gauge بزرگتر در برابر سوزنهای تروماتیک با gauge کوچکتر، و 3) سوزنهای بدون تروما با gauge بزرگتر در برابر سوزنهای بدون تروما با gauge کوچکتر. برای هر مقایسه اصلی در صورت موجود بودن دادهها، یک تجزیهوتحلیل زیر‐گروه انجام دادیم که پونکسیون کمری، سن و حالت (posture) را ارزیابی کرده بود.
برای اولین مقایسه، استفاده از سوزنهای تروماتیک نشان دهنده خطر بیشتر بروز PDPH در قیاس با سوزنهای بدون تروما بود (36 مطالعه؛ 9378 شرکتکننده؛ خطر نسبی (RR): 2.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.72 تا 2.67؛ I2 = 9%).
در مقایسه دوم از سوزنهای تروماتیک، مطالعاتی که اندازههای گوناگون gaugeهای بزرگ و کوچک را مقایسه کردند، نشان دهنده عدم تفاوت چشمگیر در تاثیرات از نظر خطر PDPH بودند؛ به استثنای مطالعهای که gaugeهای سوزن 26 و 27 را مقایسه کرده بود (یک مطالعه؛ 658 شرکتکننده؛ RR: 6.47؛ 95% CI؛ 2.55 تا 16.43).
در مقایسه سوم، از سوزنهای بدون تروما، مطالعاتی که اندازههای گوناگون gaugeهای بزرگ و کوچک را مقایسه کردند، بیانگر عدم تفاوت چشمگیر در تاثیرات از لحاظ خطر PDPH بودند.
هیچ تفاوت قابل توجهی را در خطر پارستزی (paraesthesia)، کمردرد، PDPH شدید و هرگونه سردرد بین سوزنهای تروماتیک و بدون تروما مشاهده نکردیم. نتایج تجزیهوتحلیلهای حساسیت PDPH میان سوزنهای تروماتیک و بدون تروما با حذف مطالعات دارای خطر سوگیری بالا، نشان دهنده نتایج مشابه در مورد مزیت سوزنهای بدون تروماتیک در پیشگیری از PDPH بود (سه مطالعه؛ RR: 2.78؛ 95% CI؛ 1.26 تا 6.15؛ I2 = 51%).
پیشینه
پونکسیون کمری (lumbar puncture) شامل ورود سوزن به بخش تحتانی ستون فقرات برای کشیدن مایع است تا برای بیماریهای که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار میدهند، تست شود. همچنین این عمل میتواند برای درمان استفاده شود (برای مثال، مدیریت درد در زایمان سزارین).
با این حال، تعدادی عوارض جانبی مانند کمردرد، احساس مورمور شدن (پارستزی) یا حتی سردرد متعاقب بیحسی نخاعی (PDPH) گزارش شدهاند. این عارضهها تهدید کننده حیات نیستند؛ اما میتوانند فعالیت جسمانی فرد را مختل کرده و بسیار دردناک باشند. سر سوزنها (به عنوان تروماتیک یا بدون تروما دستهبندی میشوند) و gaugeهای (اندازه/قطر) مختلف متعددی برای انجام پونکسیون کمری به کار میروند. ما انواع متفاوت سوزنها را برای ارزیابی تاثیرات سر سوزن و ضخامت آن بر پیشگیری از سردرد متعاقب بیحسی نخاعی، مقایسه کردیم.
ویژگیهای مطالعه
منابع علمی پزشکی را به دنبال مطالعات انجام شده در هر شرایطی که سوزنهایی را با مشخصات متفاوت (یعنی طراحی و اندازههای سر سوزن مختلف) برای پیشگیری از PDPH مقایسه کرده بودند، جستوجو کردیم. شواهد تا سپتامبر 2016 بهروز است. 70 مطالعه را وارد کردیم و توانستیم اطلاعات را از 66 مورد از این مطالعات (17,067 شرکتکننده) در تجزیهوتحلیل عددی گردآوری کنیم. 18 مطالعه دیگر در انتظار طبقهبندی و 12 مورد در حال انجام هستند.
یافتههای کلیدی
ما پی بردیم که استفاده از سوزنهایی با سر تروماتیک، منجر به خطر بیشتر PDPH در قیاس با سوزنهایی با سر بدون تروما میشوند. زمانی که مطالعات مختلف مربوط به مقایسه اندازههای گوناگون gaugeهای تروماتیک بزرگ و کوچک را قیاس کردیم، هیچ تفاوتی را در تاثیرات از نظر خطر PDPH نیافتیم. در نهایت ما در مقایسه سوزنهای بدون تروما با gaugeهای بیشتر با سوزنهای با gaugeهای کوچکتر، تفاوت معناداری را از نظر ابتلا به PDPH در هر یک از سناریوهای تجزیهوتحلیل شده مشاهده نکردیم. همچنین تفاوت قابل توجهی را در استفاده از سوزنهای تروماتیک در برابر بدون تروما در ایجاد عوارض جانبی مانند پارستزی، کمردرد و PDPH شدید نیافتیم.
کیفیت شواهد
این مطالعات به صورت روشنی درباره جنبههای مرتبط با تصادفیسازی طراحی آنها گزارش نکرده بودند. (روشی که از بازی شانس برای اختصاص شرکتکنندگان به گروههای مقایسهای در یک کارآزمایی استفاده میکند). این امر، تفسیر خطر سوگیری (bias) را در مطالعات وارد شده برایمان دشوار ساخته است. بنابراین کیفیت شواهد را برای اغلب پیامدهای ارزیابی شده در این مرور متوسط در نظر گرفتیم.