در مجموع، 2794 شرکتکننده در 13 کارآزمایی وارد شده در این مرور تصادفیسازی شده بودند. همه کارآزماییها دارای خطر سوگیری (bias) نامشخص یا بالا بودند. یک کارآزمایی (با 53 شرکتکننده وارد شده) هیچ دادهایی را برای این مرور فراهم نکرد. مجموع 213 شرکتکننده پس از تصادفیسازی شدن در کارآزماییهای باقیمانده حذف شدند، در نهایت 2528 شرکتکننده تصادفیسازی شده برای این تجزیهوتحلیل باقی ماندند، از این تعداد، 1288 بیمار تحت گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی و 1240 بیمار تحت گاسترکتومی باز قرار گرفتند. همه شرکتکنندگان برای جراحی ماژور مناسب بودند.
هیچ تفاوتی در نسبت مرگ شرکتکنندگان درون سی روز پس از درمان بین دو گروه گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی (7/1188: نسبت تعدیل شده: 0.6% (بر اساس متاآنالیز)) و گاسترکتومی باز (4/1447: %0.3) (RR: 1.60؛ 95% CI؛ 0.50 تا 5.10؛ تفاوت خطر: 0.00؛ 95% CI؛ 0.01‐ تا 0.01؛ شرکتکنندگان = 2335؛ مطالعات = 11؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت پائین) وجود نداشت. هیچ رویدادی در هر دو گروه برای عود کوتاه‐مدت (شرکتکنندگان = 103؛ مطالعات = 3)، نسبت نیاز به ترانسفیوژن خون (شرکتکنندگان = 66؛ مطالعات = 2)، و نسبت بیماران با حاشیههای مثبت در هیستوپاتولوژی (شرکتکنندگان = 28؛ مطالعات = 1) وجود نداشت. هیچ یک از کارآزماییها کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، زمان تا بازگشت به فعالیت طبیعی یا بازگشت به کار را گزارش نکردند. تفاوتها در مورتالیتی طولانیمدت (HR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.70 تا 1.25؛ شرکتکنندگان = 195؛ مطالعات = 3؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، حوادث جانبی جدی درون سه ماه (گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی (7/216: نسبت تعدیل شده = 3.6%) در برابر گاسترکتومی باز (13/216: %6) (RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.27 تا 1.34؛ شرکتکنندگان = 432؛ مطالعات = 8؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، عود طولانیمدت (HR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.70 تا 1.30؛ شرکتکنندگان = 162؛ مطالعات = 4؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، حوادث جانبی درون سه ماه (گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی (204/268: نسبت تعدیل شده = 16.1%) در برابر گاسترکتومی باز (253/1222: %20.7) (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.60 تا 1.01؛ شرکتکنندگان = 2490؛ مطالعات = 11؛ I2 = 38%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، مقدار خون انتقال داده شده حولوحوش زمان انجام جراحی (SMD: 0.05؛ 95% CI؛ 0.27 ‐ تا 0.38؛ شرکتکنندگان = 143؛ مطالعات = 2؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، مدت زمان بستری در بیمارستان (MD: ‐1.82 روز؛ 95% CI؛ 3.72‐ تا 0.07؛ شرکتکنندگان = 319؛ مطالعات = 6؛ I2 = 83%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، و تعداد گرههای لنفاوی درآورده شده (MD: ‐0.63؛ 95% CI؛ 1.51‐ تا 0.25؛ شرکتکنندگان = 472؛ مطالعات = 9؛ I2 = 40%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) میان دو گروه غیر‐دقیق بودند. در تفسیر نتایج در هر یک از زیر‐گروهها تغییری وجود نداشت.
سوال مطالعه مروری
آیا درمان به روش لاپاروسکوپی (جراحی سوراخ کلید (key hole)) با درمان به روش جراحی باز برای درمان افراد مبتلا به سرطان گاستریک (gastric) (معده) یکسان است؟
پیشینه
سرطان معده سومین علت شایع مرگومیر در اثر سرطان در جهان است. اگر سرطان به دیگر نواحی بدن گسترش یابد، و اگر بیمار بتواند جراحی عمدهای را پشت سر بگذارد، بسته به اینکه کدام قسمت معده درگیر شده، برداشتن قسمتی از معده یا تمام آن (گاسترکتومی)، تنها درمانی است که علاج طولانیمدت سرطان را فراهم میکند. گاسترکتومی میتواند با روش جراحی لاپاروسکوپی (سوراخ کلید) یا جراحی باز که دربرگیرنده یک برش بزرگ است، انجام شود. در جراحی سوراخ کلید برش کوچکتر است، اما مشخص نیست جراحی سوراخ کلید به همان اندازه جراحی باز ایمن است یا خیر، و اینکه از نظر بهبود سریعتر افراد مزیت خاصی دارد یا خیر. ما به دنبال حل این مساله با جستوجو در منابع علمی پزشکی برای یافتن مطالعات گزارش شده تا سپتامبر 2015 بودیم که گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی و باز را در افراد مبتلا به سرطان معده مقایسه کرده باشند.
ویژگیهای مطالعه
ما 13 مطالعه واجد شرایط (2794 شرکتکننده) را برای این مرور شناسایی کردیم. یک کارآزمایی هیچ اطلاعاتی درباره موضوع مورد جستوجوی ما گزارش نکرد. اطلاعات 213 شرکتکننده گزارش نشده بود، زیرا دلایل مختلفی داشت و شایعترین آن، این موضوع بود که آنها درمان برنامهریزی شدهای را دریافت نکرده بودند. در مجموع 2528 شرکتکننده تحت گاسترگتومی لاپاروسکوپی (1288 شرکتکننده) یا گاسترکتومی باز (1240 شرکتکننده) قرار گرفتند. تصمیم برای اینکه یک شرکتکننده کدام روش جراحی را دریافت کند، با روشی شبیه سکه انداختن گرفته شد. با این روش، مطمئن میشویم که شرکتکنندگان در دو گروه یکسان هستند. همه شرکتکنندگان برای جراحی ماژور مناسب بودند.
نتایج کلیدی
تفاوتی میان دو روش جراحی گاسترکتومی باز و لاپاروسکوپی در مرگومیرهای کوتاه‐مدت (گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی: 6 مورد مرگومیر در 1000 جراحی در برابر گاسترکتومی باز: 3 مورد مرگومیر در هر 1000 جراحی) وجود نداشت. در هنگام پیشبینی تعداد مرگومیر یا پیامدها بر اساس اطلاعات کارآزماییها، عدم قطعیت اندکی وجود دارد. به دلیل این عدم قطعیت، ما توانستیم نتیجهگیری کنیم که تفاوتی در مرگومیرهای کوتاه‐مدت میان دو گروه وجود ندارد، هرچند تعداد موارد مرگومیر در گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی دو برابر گروه جراحی باز بود. هیچ یک از کارآزماییها کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، زمان تا بازگشت به فعالیت طبیعی یا بازگشت به کار را گزارش نکردند. تفاوتها در مرگومیرهای طولانیمدت، عوارض جدی درون سه ماه (گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی: 36 عارضه در 1000 جراحی در برابر گاسترکتومی باز: 60 عارضه در هر 1000 جراحی)، همه عوارض درون سه ماه (گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی: 161 عارضه در 1000 جراحی در برابر گاسترکتومی باز: 253 عارضه در هر 1000 جراحی)، عود کوتاه‐مدت و طولانیمدت سرطان، تعداد افرادی که نیاز به ترانسفیوژن خون پیدا کردند، مقدار خون انتقال داده شده حین جراحی یا درون یک هفته پس از جراحی، و طول مدت بستری در بیمارستان غیر‐دقیق بودند. در نتیجه، نمیتوان مزایا یا آسیبهای قابل توجه گاسترکتومی به روش لاپاروسکوپی را در مقایسه با جراحی باز منتفی دانست. برای مقایسه مزایا و آسیبهای گاسترکتومی به روش باز و لاپاروسکوپی انجام کارآزماییهایی با طراحی خوب مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای همه پیامدها بسیار پائین بود، جدا از کیفیت شواهد برای مورتالیتی کوتاه‐مدت که پائین گزارش شد. در نتیجه، عدم قطعیت زیادی در مورد نتایج وجود دارد.