درد یک ویژگی شایع دوران کودکی و نوجوانی در سراسر جهان بوده، و برای بسیاری از جوانان، این درد مزمن است. دستورالعملهای سازمان جهانی بهداشت برای درمانهای دارویی درد پایدار در کودکان تایید میکنند که درد در کودکان، یک نگرانی عمده سلامت عمومی است که در اکثر نقاط جهان اهمیت زیادی دارد. در حالی که در گذشته، وجود درد شدیدا رد میشد و اغلب درماننشده باقی میماند، دیدگاههای مربوط به درد کودکان با گذشت زمان تغییر کرده و در حال حاضر، تسکین درد مهم تلقی میشود.
ما مجموعهای را از 7 مرور در رابطه با درد مزمن غیر‐سرطانی و درد سرطانی (با بررسی داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدصرع، داروهای غیراستروئیدی ضد‐التهابی، اوپیوئیدها، و پاراستامول، به عنوان موارد اولویتدار) به منظور ارزیابی شواهد مربوط به استفاده از مداخلات دارویی برای درد در کودکان و نوجوانان، طراحی کردیم.
بیماری مزمن (و درد مرتبط با آن)، به عنوان علت اصلی موربیدیتی در کودکان و نوجوانان در دنیای امروز، یک نگرانی عمده سلامت به شمار میرود. درد مزمن (دردی که سه ماه یا بیشتر طول میکشد) میتواند در جمعیت اطفال در طبقهبندیهای مختلف پاتوفیزیولوژیکی قرار گیرد: ناشی از صدمه فیزیکی به بافتها یا نوسیسپتیو (nociceptive)، نوروپاتیک (neuropathic)، ایدیوپاتیک (idiopathic)، احشایی (visceral)، درد ناشی از آسیب به عصب، درد مزمن عضلانیاسکلتی و درد مزمن شکمی، و دیگر دلایل ناشناخته.
اوپیوئیدها در سراسر دنیا برای درمان درد استفاده میشوند. آنها به گیرندههای اوپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی (مو (mu)، کاپا (kappa)، دلتا (delta)، و سیگما (sigma)) متصل شده و میتوانند شامل آگونیستها (agonists)، آنتآگونیستها (antagonists)، آگونیستها‐آنتآگونیستهای ترکیبی یا آگونیستهای نسبی باشند. اوپیوئیدها عموما در بسیاری از کشورهای با درآمد بالا در مراکز مراقبتهای سلامت در دسترس هستند، اما دسترسی به آنها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط ممکن است محدود باشد. بهعنوان مثال، اوپیوئیدهایی که در حال حاضر در انگلستان موجود هستند عبارتند از: بوپرنورفین (buprenorphine)، کدئین (codeine)، فنتانیل (fentanyl)، هیدرومورفون (hydromorphone)، متادون (methadone)، مورفین (morphine)، اکسیکودون (oxycodone) و ترامادول (tramadol). اوپیوئیدها در دوزهای مختلف (عمدتا براساس وزن بدن برای بیماران خردسال) و با استفاده از روشهای تزریقی (parenteral)، از راه مخاط (transmucosal)، از راه پوست (transdermal)، یا بهصورت خوراکی (آزادسازی فوری یا آزادسازی تعدیل شده) مورد استفاده قرار میگیرند. برای دستیابی به تسکین کافی درد در کودکان با استفاده از اوپیوئیدها، با درجه قابل قبولی از عوارض جانبی، روش توصیه شده عبارت است از شروع تجویز با یک دوز پائینتر که به تدریج افزایش مییابد تا تاثیر خود را در کودک نشان دهد.
هیچ مطالعهای برای ورود به این مرور واجد شرایط نبود.
هیچ شواهدی برای حمایت یا رد استفاده از اوپیوئیدها در درمان درد مزمن غیر‐سرطانی در کودکان و نوجوانان وجود ندارد.
ما نمیتوانیم در مورد اثربخشی یا آسیب ناشی از استفاده از اوپیوئیدها برای درمان درد مزمن غیر‐سرطانی در کودکان و نوجوانان اظهارنظر کنیم.
بر اساس نتایج به دست آمده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که در بزرگسالان انجام شده، میدانیم که برخی از اوپیوئیدها، مانند مورفین و کدئین، میتوانند در برخی از شرایط خاص درد مزمن موثر باشند.
حرف آخر
هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده وجود ندارد که بتواند از این پیشنهاد که اوپیوئیدها در هر دوزی، درد مزمن غیر‐سرطانی را در کودکان یا نوجوانان تسکین میبخشند، حمایت یا آن را رد کند.
پیشینه
کودکان ممکن است دچار درد مزمن یا عودکننده مرتبط با شرایط ژنتیکی، آسیب به اعصاب، درد مزمن عضلانیاسکلتی و درد مزمن شکمی، همچنین ناشی از دیگر علل ناشناخته شوند. درد مزمن دردی است که سه ماه یا بیشتر طول میکشد و معمولا با تغییرات در شیوه زندگی و تواناییهای عملکردی، همچنین علائم و نشانههای افسردگی و اضطراب، همراه است.
اوپیوئیدها در سراسر دنیا برای درمان درد استفاده میشوند. اوپیوئیدها عموما در بسیاری از کشورهای با درآمد بالا در مراکز مراقبتهای سلامت در دسترس هستند، اما دسترسی به آنها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط ممکن است محدود باشد. بهعنوان مثال، اوپیوئیدهایی که در حال حاضر در انگلستان موجود هستند عبارتند از: بوپرنورفین (buprenorphine)، کدئین (codeine)، فنتانیل (fentanyl)، هیدرومورفون (hydromorphone)، متادون (methadone)، مورفین (morphine)، اکسیکودون (oxycodone) و ترامادول (tramadol). اوپیوئیدها در دوزهای مختلفی استفاده شده و معمولا بهصورت تزریقی یا قرصهای خوراکی تجویز میشوند.
نتایج کلیدی
در سپتامبر 2016، ما به دنبال کارآزماییهای بالینی جستوجو کردیم که در آنها از هر نوعی از اوپیوئیدها برای درمان درد مزمن (بهطور بالقوه ناشی از درد عصب، مشکلات عضلانیاسکلتی، کرامپهای قاعدگی، یا ناراحتی شکمی) استفاده شد.
ما هیچ مطالعهای را نیافتیم که شرایط مورد نیاز را برای ورود به این مرور داشته باشد. مطالعات متعددی اوپیوئیدها را در بزرگسالان مبتلا به درد مزمن آزمایش کردند، اما هیچکدام از آنها در شرکتکنندگان از تولد تا 17 سالگی نبودند.
کیفیت شواهد
برنامهریزی ما، رتبهبندی کیفیت شواهد به دست آمده از مطالعات با استفاده از چهار سطح بود: بسیار پائین ، پائین ، متوسط ، یا بالا . کیفیت بسیار پائین شواهد بدان معنی است که ما در مورد نتایج بسیار نامطمئن هستیم. شواهد با کیفیت بالا به این معنی است که ما در مورد نتایج اطمینان زیادی داریم.
ما قادر به رتبهبندی کیفیت شواهد نبودیم، چرا که هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده به دست نیامد که بتواند از این پیشنهاد که اوپیوئیدها در هر دوزی، باعث کاهش درد مزمن غیر‐سرطانی در کودکان یا نوجوانان میشود، حمایت یا آن را رد کند.