افسردگی تقریبا یکچهارم افراد درمان شده با دیالیز را مبتلا میکند که پژوهشی مهم در این زمینه انجام شده و (البته نتایج آن) برای بیماران و متخصصین سلامت غیرقطعی و نامعلوم است. درمان افسردگی در بیماران دیالیزی ممکن است مزایا و مضرات متفاوتی از جمعیت عمومی داشته باشد. دلیل آن متفاوت بودن کلیرانس داروهای ضدافسردگی وهمچنین شدت نشانههای سوماتیک در بیماری کلیوی مرحله انتهایی است. پیشنهاد گایدلاینها این است که داروی ضدافسردگی انتخابی برای درمان افسردگی در بیماران دیالیزی، ترجیحا مهارکنندهای بازجذب سروتونین باشد. مطالعه مروری حاضر بهروزشده مطالعه مروری است که اولینبار در سال 2005 منتشر شده است.
ارزیابی مزایا و مضرات داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی در بزرگسالان مبتلا به EKSD که تحت درمان با دیالیز هستند.
ما مرکز ثبت تخصصی کلیه و پیوند در کاکرین (Cochrane Kidney and Transplant's Specialised Register) را تا 20 ژانویه 2016 جستوجو کردیم و این کار را از طریق تماس با متخصص اطلاعات با استفاده از جستوجوی واژگان مربوط به این مطالعه مروری انجام دادیم.
معیار انتخاب ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCT ؛Randomised Controlled Trials) بود که در آنها داروهای ضدافسردگی با پلاسبو یا هیچ درمانی یا با داروی ضدافسردگی دیگر یا مداخلات روانشناختی در بزرگسالان مبتلا به EKSD (GFR تخمینی کمتر از 15 mL/min/1.73 m2) مقایسه شده بود.
دادهها توسط دو نویسنده مطالعه مروری، مستقل از یکدیگر در چارچوب یک فرم استاندارد استخراج شدند و سپس به مدیر این مطالعه مروری تحویل داده شد. خطر نسبی (RR) برای دادههای دوتایی و میانگین تفاوت (MD) برای دادههای پیوسته با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه شد.
4 مطالعه با 170 شرکتکننده، داروی ضدافسردگی (فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام یا اسسیتالوپرام) را با پلاسبو یا آموزش روانشناختی برای 8 تا 12 هفته مقایسه کرده بودند. به طور کلی شواهد خیلی پائین یا طبقهبندیشده نبودند (ungradeable). شواهدی وجود ندارد مبنی بر اینکه داروی ضدافسردگی در مقایسه با پلاسبو مزیتی بر کیفیت زندگی دارد. همچنین داروی ضدافسردگی در مقایسه با پلاسبو اثرات نامشخصی در افزایش خطر هیپوتنشن (3 مطالعه؛ 144 شرکتکننده؛ RR: 1.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 3.92)، سردرد (2 مطالعه؛ 56 شرکتکننده؛ MD: 2.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 11.57)، دیسفانکشن جنسی (2 مطالعه؛ 101 شرکتکننده؛ MD: 3.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.63 تا 23.34) و افزایش تهوع (3 مطالعه؛ 114 شرکتکننده؛ MD: 2.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.26 تا 5.68) دارد. هیچ دادهای مبنی بربستری شدن، خودکشی یا مرگومیر به هرعلت وجود ندارد یادادهها در این زمینه بسیار کم هستند و نتیجهای از شواهد غیرقطعی هستند. درمان با داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث کاهش نمره (درجه و میزان) افسردگی در مقایسه با پلاسبو شود (1 مطالعه؛ 43 شرکتکننده؛
MD: 7.50 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 11.94 - تا 3.06 - ). درمان با داروهای ضدافسردگی در مقایسه با درمان روانشناختی در تاثیر بر نمره (مقیاس و درجه) افسردگی و قطع درمان (withdrawal) به لحاظ آماری تفاوتی نداشت. طیفی از پیامدهای دیگر سنجیده نشده بود.
علیرغم شیوع بالای افسردگی در بیماران دیالیزی و اولویت نسبی قراردادن بیماران بر درمانهای موثر، شواهد برای درمان با داروهای ضدافسردگی در وضعیت دیالیز بسیار کم و تُنُک هستند و دادهها به طور کلی غیرقطعی هستند. مزایا و مضرات نسبی داروهای ضدافسردگی در بیماران دیالیزی خوب شناخته نشده و مطالعات کنترلشده بزرگی نیاز است که در آنها داروهای ضدافسردگی با پلاسبو مقایسه شود.