سرطان کولورکتال 10 درصد تمامی سرطانها را شامل میشود و سومین علت شایع مرگ در زنان و مردان است. تقریبا دو سوم تمامی سرطانهای روده مربوط به کولون است و بیش از یک سوم (34%) آنها سرطان رکتوم (شامل آنوس) است. اساس درمان قطعی (curative) سرطان رکتوم جراحی است. خارج کردن مزورکتوم میزان عود موضعی را کاهش میدهد، با این وجود تاثیری در بهبود میزان بقای کلی افراد با سرطان پیشرفته موضعی ندارد. از اواسط دهه 1990 برای پیداکردن درمان سرطان رکتوم تلاشهای تحقیقاتی زیادی صورت گرفته است. براساس یافتههای کارآزماییهایی بالینی، هماکنون افرادی که تومورهای رکتوم T3/T4 یا N+ دارند، پیش از عمل تحت درمان با پرتودرمانی و شیمیدرمانی، خصوصا با فلوروپریمیدین (fluoropyrimidine)، قرار میگیرند. با این حال شیوع متاستاز دوردست همچنان 30% است. رژیمهای شیمیدرمانی چند دارویی، مشابه آنهایی که در بیماریهای متاستاتیک استفاده میشوند، به اضافه اوگزالیپلاتین (oxaliplatin) و ایرینوتکان (irinotecan)، از نظر تاثیر در بهبود پیشآگهی مبتلایان به سرطان رکتوم آزمایش شدهاند.
مقایسه نتایج (شامل بقای کلی، مدت بقای عاری از بیماری و سمیت) بین 5 رژیم شیمیدرمانی حاوی فلورویوراسیل در بیماران مبتلا به مرحله II و III سرطان رکتوم که کمورادیاسیون پیش از عمل دریافت میکنند.
در پایگاههای اطلاعاتی زیر جستوجو کردیم: مرکز ثبت تخصصی گروه سرطان کولورکتال در کاکرین (Cochrane Colorectal Cancer Group Specialised Register) (ژانویه 2015)، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trial) (شماره 1، 2015)، Ovid MEDLINE (از 1950 تا ژانویه 2015)، Ovid EMBASE (از 1974 تا ژانویه 2015) و LILACS (از 1982 تا ژانویه 2015). ما فهرست منابع مطالعات انتخاب شده را نیز مرور و کارآزماییهای بالینی ثبت شده را بررسی کردیم. همچنین در ژورنالهای مرتبط، جستوجوی دستی انجام دادیم و هیچگونه محدودیت زبانی یا انتشاراتی را اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) که به مقایسه شیمیدرمانی تک دارویی (فلوروپریمیدین) و شیمیدرمانی چنددارویی (فلوروپریمیدین همراه با داروهای دیگر مثل اوگزالیپلاتین، ولی فقط محدود به این دارو نمیشود) در رادیوکموتراپی بیماران مبتلا به سرطان رکتوم قابل برداشت (resectable).
دو نویسنده این مطالعه (HMR، EMKS) به طور جداگانه به استخراج اطلاعات و ارزیابی کیفیت کارآزماییها پرداختند. در صورت نیاز، اطلاعات بیشتر و نیز توضیح بیشتر درمورد اطلاعات منتشر شده را از نویسندگان هر کارآزمایی درخواست کردیم.
4 کارآزمایی با 3875 شرکتکننده مبتلا به سرطان رکتوم قابل رزکسیون را انتخاب کردیم. شرکتکنندهها این مطالعات در دوره قبل از عمل جراحی برای دریافت کمورادیاسیون با فلوروپریمیدین (کپسیتابین یا 5-فلورویوراسیل) یا با چند دارو (فلوروپریمیدین بهعلاوه اوگزالیپلاتین) تصادفیسازی شدند. تنها یک مطالعه بقای کلی و مدت بقای عاری از بیماری را گزارش کرده بود که در آن هیچگونه تفاوت قابل ملاحظهای بین گروههای مداخله و کنترل یافت نشد. ما کیفیت این شواهد را بسیار پایین برآورد کردیم.
برای مقایسه پاسخ کامل پاتولوژیک پس از درمان پیش از عمل (ypCR) شواهد با کیفیت بالایی از گروه مداخله وجود داشت (نسبت شانس (OR): 1.23؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.04 تا 1.46)، اما شواهد با کیفیت متوسط نیز وجود داشت که مطرح کننده خطر بالای بروز سمیت زودهنگام در گروه مداخله بودند (OR: 2.O7؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.31 تا 3.27). شواهد با کیفیت متوسط تا بالا نشان دادند که گروه کنترل کمپلیانس (پذیرش) بیشتری به رادیوتراپی داشتند (OR: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 0.75). از نظر مرگ و میر طی 60 روز بعد از عمل، موربیدیتی بعد از عمل، حاشیه رزکسیون، رزکسیون شکمی لگنی، پروسههای Hartmann تفاوت قابل ملاحظهای بین گروهها وجود نداشت.
شواهد بسیار کم کیفیتی وجود داشت که نشان میداد افراد مبتلا به سرطان رکتوم قابل برداشت که تحت شیمیدرمانی چنددارویی پیش از عمل قرار گرفته بودند، از نظر بقای کلی یا بقای عاری از بیماری هیچ بهبودی نداشتند. از طرف دیگر، شواهدی با کیفیت بالا اظهار میداشتند که شیمیدرمانی چنددارویی با اوگزالیپلاتین منجر به کنترل موضعی تومور در مبتلایان به سرطان رکتوم قابل رزکسیون میشود، اما این رژیم سمیت زیادی نیز ایجاد میکند. این مطالعه مروری شامل 4 RCT است که تنها یکی از آنها مدت بقا را گزارش کرده، بنابراین ما نمیتوانیم یک نتیجهگیری محکم یا پیشنهادات بالینی قابل استفادهای را ارائه دهیم. انتشار اطلاعات بیشتری در رابطه با مدت زمان بقا از این مطالعات در تجزیه و تحلیلهای آینده نقش خواهد داشت.