سوال مطالعه مروری
شواهد را در مورد اینکه داروهای آنتیفیبرینولیتیک (داروهایی که انعقاد خون را تقویت میکنند) مانند ترانکسامیک اسید یا اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید، میتوانند از بروز خونریزی دهانی در افراد مبتلا به هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند که تحت جراحی مینور دهان یا کشیدن دندان قرار میگیرند پیشگیری کنند یا خیر، بازبینی کردیم. این مطالعه، بهروز شده یک مرور کاکرین است که پیش از این منتشر شد.
پیشینه
هموفیلی و بیماری فون ویلبراند از اختلالات خونریزیدهنده ارثی هستند. افراد مبتلا به این اختلالات در معرض افزایش خطر بروز عوارض خونریزی حین و پس از جراحی دهان یا کشیدن دندان قرار دارند، حتی اگر این عوارض نسبتا خفیف و شایع باشند. تعداد دفعات خونریزی و شدت هر خونریزی بستگی دارند به عوامل مرتبط با دارو (مانند شدت هموفیلی)، همچنین عوامل مرتبط با بیمار (مانند التهاب لثهها یا بیماری عروق خونی) و عوامل مرتبط با مداخله (همچون نوع و تعداد دندانهای کشیده شده یا اندازه بزرگی زخم). برای پیشگیری از بروز عوارض خونریزی، اقداماتی مانند وارد کردن مستقیم فاکتورهای انعقادی به جریان خون، معمولا قبل، حین یا پس از جراحی استفاده میشوند. با این حال، این اقدامات پُر‐هزینه بوده و خطراتی را مانند تشکیل مهارکنندهها و انتقال عفونتها به همراه دارند. بنابراین، جستوجو برای یافتن روشهای جایگزین به منظور پیشگیری از بروز عوارض خونریزی بسیار مهم است. در عملکرد معمول بالینی، داروی آنتیفیبرینولیتیک اغلب قبل، حین و پس از جراحی تجویز میشود. با این حال، در حال حاضر هیچ شواهد علمی روشنی برای این منظور وجود ندارد.
تاریخ جستوجو
شواهد تا این تاریخ بهروز است: 01 مارچ 2019.
ویژگیهای کارآزمایی
هیچ کارآزماییای را پیرامون تجویز داروی آنتیفیبرینولیتیک برای پیشگیری از وقوع خونریزی پس از جراحی مینور دهان یا کشیدن دندان در افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند نیافتیم. این مرور شامل دو کارآزمایی است که در دهه 1970 روی 59 فرد مبتلا به هموفیلی که تحت عمل کشیدن دندان قرار گرفتند، منتشر شد. در یک کارآزمایی افراد بین 13 و 65 سال سن داشتند و در کارآزمایی دوم میانگین سنی افراد 34 سال گزارش شد. یک کارآزمایی پنج روز به طول انجامید و از ترانکسامیک اسید استفاده کرد؛ کارآزمایی دوم طی 10 روز انجام شد و به ارزیابی قرص اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید پرداخت. هر دو کارآزمایی داروی فعال را با مادهای مقایسه کردند که علاوه بر کنسانترههای فاکتور انعقادی، هیچ دارویی نداشت (دارونما (placebo)).
نتایج کلیدی
بهطور کلی، دو کارآزمایی وارد شده کاهش دفعات خونریزی را پس از کشیدن دندان، مقدار خون از دست رفته، و نیاز به دریافت کنسانتره فاکتور لختهکننده خون را در افراد تحت درمان با ترانکسامیک اسید یا اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید، در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کردند، نشان داد. ترکیب نتایج حاصل از هر دو کارآزمایی نشان داد که داروهای آنتیفیبرینولیتیک تقریبا نرخ خونریزی را پس از کشیدن دندان به نصف کاهش میدهد. عوارض جانبی داروی آنتیفیبرینولیتیک به ندرت رخ داده و فقط در یک مورد منجر به قطع مصرف قرص اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید شد.
کیفیت شواهد
در کارآزمایی اپسیلون آمینوکاپروئیک اسید، پزشکان کارآزمایی هر فرد را به دریافت دارونما یا درمان فعال بر اساس تکنیک pair‐matching برای سن، سنجش فاکتور (factor‐assay) و تعداد استخراجها اختصاص دادند. این واقعیت که پزشکان کارآزمایی این تصمیم را گرفتند، ممکن است یک سوگیری انتخاب را ایجاد کرده باشد. با این حال، فکر نمیکنیم که این موضوع تاثیر عمدهای بر نتیجهگیریهای کارآزمایی داشته باشد. بهطور کلی، این دو کارآزمایی کوچک بودند و از نظر تعداد افراد شرکتکننده مبتلا به هموفیلی شدید، استفاده همزمان از کنسانترههای فاکتور انعقادی و برنامههای مختلف درمان آنتیفیبرینولیتیک، با یکدیگر تفاوت داشتند. کیفیت کلی شواهد را برای استفاده از داروهای آنتیفیبرینولیتیک در پیشگیری از بروز خونریزی در افراد مبتلا به هموفیلی پس از جراحیهای مینور دهان یا کشیدن دندان، در سطح پائین ارزیابی کردیم. هیچ شواهدی برای افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند یافت نشد. با این حال، میتوان استدلال کرد که اگر داروی آنتیفیبرینولیتیک برای افراد مبتلا به هموفیلی موثر باشد، این احتمال وجود دارد که برای افراد مبتلا به دیگر اختلالات خونریزی که تحت کشیدن دندان یا جراحی مینور دهان قرار میگیرند نیز موثر باشد.