سوال مطالعه مروری
هدف این مطالعه، بررسی تاثیر فیبراتها برای پیشگیری از حملات قلبی، سکتههای مغزی، و مرگومیر بیماری گردش خون در افراد مبتلا به بیماری گردش خونی مزمن است.
پیشینه
سالهای بسیاری است که از فیبراتها به عنوان درمان پیشگیری از حملات قلبی و سکتههای مغزی بیشتر در افرادی که مبتلا به بیماری دستگاه گردش خون هستند، استفاده میشود. فیبراتها دستهای از داروها هستند که به طور مثبت روی چربیهای خون اثر میگذارند، یعنی اینکه تریگلیسریدها را کاهش میدهند، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول خوب) را بالا میبرند و باعث کاهش بخش متراکم کوچک کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین (کلسترول بد) میشوند. این دسته دارویی شامل کلوفیبرات (clofibrate)، جمیفیبروزیل (gemfibrozil)، فنوفیبرات (fenofibrate)، بزافیبرات (bezafibrate)، و سیپروفیبرات (ciprofibrate) است. تنظیم موفقیتآمیز چربیهای خون در افراد مبتلا به بیماری دستگاه گردش خون، میتواند به این معنی باشد که این افراد به احتمال کمتری دچار سکتههای قلبی و سکته مغزی میشوند و به خاطر بیماری گردش خونشان کمتر میمیرند. در حال حاضر هیچ شواهد واضحی برای نشان دادن مزیت فیبراتها در چنین افرادی وجود ندارد.
ویژگیهای مطالعه
مدت مطالعات مربوط به فیبراتها از 12 ماه تا 8 سال بود.
نتایج کلیدی
در این مرور، 13 کارآزمایی را با مجموع 16,112 شرکتکننده دارای تاریخچهای از سکته مغزی یا بیماری کرونری قلبی وارد کردیم. این مرور شامل شواهد شناسایی شده تا اکتبر سال 2014 است.
تجزیهوتحلیل ما نشان داد که در مقایسه با دارونما (placebo)، فیبراتها میتوانند برای پیشگیری از پیامد ترکیبی سکته مغزی غیر‐کشنده، سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد) غیر‐کشنده و مرگومیر ناشی از بیماری گردش خون موثر باشند. اما، این تاثیر مفید، بر اساس دادههای کلوفیبراتها است؛ کلوفیبرات دارویی است که در سال 2002 به دلیل نگرانیهای مربوط به بیخطری (safety) آن کنار گذاشته شده است. به بیانی دیگر، هیچ شواهد خوبی برای پشتیبانی استفاده از فیبراتهای موجود برای پیشگیری از سکتههای قلبی، سکتههای مغزی و مرگومیر بیماری گردش خون در افراد مبتلا به بیماری گردش خون وجود ندارد.
کیفیت شواهد
در ترکیب با دادههای فیبراتها، کیفیت شواهد برای پیامدهای ترکیبی (سکته مغزی غیر‐کشنده، MI غیر‐کشنده، و مرگومیر عروقی) و MI (کشنده و غیر‐کشنده)، در سطح متوسط و برای سکته مغزی (ایسکمیک یا هموراژیک، کشنده یا غیر‐کشنده) و مرگومیر حاصل از عروق یا هر دلیل دیگر حین درمان و دوره پیگیری برنامهریزی شده، در سطح پائین بود. کیفیت شواهد بدون دادههای کلوفیبراتها برای پیامد MI (کشنده و غیر‐کشنده)، در سطح متوسط و برای پیامدهای ترکیبی (سکته مغزی غیر‐کشنده، MI غیر‐کشنده، و مرگومیر عروقی)، سکته مغزی (ایسکمیک یا هموراژیک، کشنده یا غیر‐کشنده)، و مرگومیر ناشی از عروق یا هر دلیل دیگر حین درمان و دوره پیگیری برنامهریزی شده، در سطح پائین بود.