گردندرد یکی از سه شکایت عمده از سیستم اسکلتیعضلانی است که بیشتر از همه گزارش میشود. روشهای فراوان و مؤثری برای درمان گردندرد وجود دارد. از طب سوزنی بهمثابه جایگزینی برای درمان معمولتر درد عضلانیاسکلتی استفاده میشود. در این مطالعه مروری، رایجترین شواهد علمی فعلی درباره تأثیر طب سوزنی بر درمان گردندرد حاد، نیمهحاد و مزمن خلاصه شده است. این بهروزرسانی، جایگزینی برای مطالعه مروری کاکرین است که در همین زمینه در سال 2006 بهروزرسانی شده بود.
تعیین اثرات طب سوزنی برای بزرگسالان مبتلا به گردندرد، با تمرکز بر کاهش درد، ناتوانی یا سنجش عملکرد، رضایت بیمار و اثرات درکشده بهطورکلی.
ما این موارد را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ (Alternative and Natural Therapy Index System (MANTIS؛ (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL و ( Index to Chiropractic Literature (ICL از ابتدا تا آگوست .2015 همچنین، فهرست منابع، دو کارآزمایی ثبتشده و پایگاه اطلاعاتی سیستم تجزیه و تحلیل و (acupuncture database Traditional Chinese Medical Literature Analysis and Retrieval System (TCMLARS را در سال 2005 جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای منتشرشدهای را در نظر گرفتیم که از شیوه تصادفی برای گروههای مداخله استفاده کرده بودند؛ یا به شکل متن کامل یا به صورت چکیده مقاله. ما کارآزماییهای کنترلشده شبهتصادفی را از مطالعه مروری خود حذف کردیم.
دو نویسنده مطالعه مروری تصمیمات مستقلی درباره هر مرحله از این مطالعه مروری اتخاذ کردند که عبارت بودند از: لحاظ کردن مقاله، استخراج دادهها و ارزیابی کیفیت روشهای کارآزماییها. ما کیفیت مطالعه را با استفاده از ابزار سنجش «خطر سوگیری (Bias)» مورد نظر گروه پشتیبانی بررسی کاکرین ارزیابی کردیم. با اجماع نظر، اختلافات را حل و فصل کردیم و در مواقعی که ناهمگونی بالینی وجود نداشت، با استفاده از مدلهای متاآنالیز (meta-analysis) اثرات تصادفی (random-effects)، مطالعات را در هم ادغام کردیم.
از 27 مطالعه مورد بررسی، سه مورد به افراد مبتلا به اختلالات سینه (WAD ؛whiplash-associated disorders) اعم از اختلالات حاد تا مزمن (205 شرکتکننده)، پنج مورد به بررسی درد مزمن میوفاسیال گردن (186 شرکتکننده)، پنج مورد به درد مزمن ناشی از تغییرات آرتروزی (542 شرکتکننده)، شش مورد به درد مزمن گردن به هر علت (4011 شرکتکننده)، دو مورد گردندرد با علائم رادیکولار (43 شرکتکننده) و شش مورد نیز به گردندرد مکانیکال تحتحاد یا مزمن (5111 شرکتکننده) اختصاص داشت.
درخصوص درد مکانیکی گردن متوجه شدیم که طب سوزنی در این موارد تأثیری مثبت و مفید دارد: در حالت پیگیری فوری در مقایسه با طب سوزنی ساختگی (sham acupuncture) برای شدت درد؛ در حالت پیگیری کوتاهمدت در مقایسه با دارونما یا درمان غیرفعال برای شدت درد؛ در حالت پیگیری کوتاهمدت در مقایسه با درمان با دارونما برای ناتوانی؛ و در حالت پیگیری کوتاهمدت در مقایسه با کنترل لیست انتظار برای شدت درد و بهبود ناتوانی گردن. به دلیل همگنی آماری، برای طب سوزنی در مقایسه با دارونما برای پیامدهای کوتاهمدت، ادغام آماری اقدامی مناسب بود (0.83 = P value؛ 20% = I2). نتایج به دست آمده از متاآنالیز به نفع طب سوزنی بود (میانگین تفاوت استاندارد (SMD): 0.23 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20 - تا 0.07 - ؛ 0.0006 = P value). به نظر نمیرسد که این اثر در بلندمدت پایدار بماند. محققان در مطالعات اولیه ما این موضوع را بررسی نکردند که آیا تکرار جلسات بعدی موفقیتآمیز خواهد بود یا خیر.
به نظر میرسد که طب سوزنی، درمانی ایمن باشد، زیرا عوارض جانبی آن جزئی هستند. عوارض جانبی گزارششده عبارتاند از: افزایش درد، کبودی، غش کردن fainting، بدتر شدن نشانههای بیماری، ورم موضعی و سرگیجه (dizziness). این مطالعات هیچگونه عوارض جانبی تهدیدکننده جان بیمار را گزارش نکردند و با انجام آنها معلوم شد که روشهای درمانی مبتنی بر طب سوزنی مقرونبهصرفه هستند.
از زمان بررسی قبلی ما، کیفیتRCT ها بهبود یافته و ما خطر سوگیری را در بسیاری از آنها در حد پائین ارزیابی کردهایم. با این حال، با انجام چند کارآزمایی بزرگ، شواهدی با کیفیت بالا به دست آمده است.
شواهد با کیفیت متوسط نشان میدهند که طب سوزنی، بهتر از طب سوزنی ساختگی موجب تسکین درد میشود؛ البته این موضوع در پایان درمان و در پیگیری کوتاهمدت اندازهگیری شده است. کسانی که طب سوزنی دریافت کرده بودند، درد و ناتوانی کمتری را طی پیگیری کوتاهمدت در مقایسه با کسانی گزارش دادند که در لیست انتظار بهسر میبردند. شواهد با کیفیت متوسط نیز نشان میدهند که برای تسکین درد در پیگیری کوتاهمدت، طب سوزنی مؤثرتر از درمان غیرفعال عمل میکند.