از میدازولام برای آرامبخشی قبل از عملهای درمانی و تشخیصی استفاده میشود. این دارو یک بنزودیازپامین ایمیدازولی است که اثرات کاهندهای روی دستگاه اعصاب مرکزی (CNS) و عوارض جانبی کمی دارد و با سرعت بالا عمل میکند. این دارو را میتوان با روشهای مختلفی تجویز کرد، مثل خوراکی، داخل وریدی، استنشاقی و داخل عضلانی.
تعیین شواهد اثربخشی میدازولام برای آرامبخشی وقتی که قبل از عمل (تشخیصی یا درمانی) استفاده میشود.
برای این مطالعه مروری، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛(Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ تا ژانویه 2016)؛ MEDLINE in Ovid (از 1966 تا ژانویه 2016) و Ovid EMBASE (از 1980 تا ژانویه 2016) را جستوجو کردیم. هیچ محدودیت زبانی اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که در آنها میدازولام، با هر دوز و هر روشی به بیماران در سنین مختلف تزریق شده و با دارونما یا دیگر داروها شامل آرامبخشها و ضددردها مقایسه شده بود.
دو نویسنده، اطلاعات را استخراج و خطر سوگیری (risk of bias) را برای هر مطالعه گردآوری شده بررسی کردند. برای هر مقایسه دارویی مختلف، تجزیه و تحلیلی جداگانه انجام دادیم.
در مجموع 30 کارآزمایی (با 2319 شرکتکننده) گردآوری کردیم: در آندوسکوپی معدهایرودهای (16 کارآزمایی)، برونکوسکوپی (3 کارآزمایی)، تصویربرداری تشخیصی (5 کارآزمایی)، کاردیوورژن (cardioversion) (1 کارآزمایی)، جراحی پلاستیک مینور (1 کارآزمایی)، پونکسیون کمری (lumbar puncture) (1 کارآزمایی)، بخیهزدن (2 کارآزمایی) و خارجکردن سیم Kirschner. مقایسهها عبارت بودند از: دیازپام داخل وریدی (14 کارآزمایی)، دارونما (5 کارآزمایی)، اتومیدات داخل وریدی (1 کارآزمایی)، فنتانیل داخل وریدی (1 کارآزمایی)، فلونیترازپام (flunitrazepam) داخل وریدی (1 کارآزمایی) و پروپوفول داخل وریدی (1 کارآزمایی)، کلرو هیدرات خوراکی (4 کارآزمایی)، دیازپام خوراکی (2 کارآزمایی)، دیازپام و کلونیدین (1 کارآزمایی)؛ کتامین (1 کارآزمایی) و دارونما (3 کارآزمایی)؛ و دارونمای استنشاقی (2 کارآزمایی). به دلیل گزارش ناکافی درباره تصادفیسازی (75% کارآزماییها)، خطر سوگیری بالا بود. تخمینهای تاثیرگذاری به دلیل اندازه نمونههای کوچک غیردقیق بود. هیچ یک از کارآزماییها چیزی درمورد واکنشهای آنافیلاکتوئید و آلرژی گزارش نکردند.
میدازولام داخل وریدی در مقابل دیازپام (14 کارآزمایی، 1069 شرکتکننده)
هیچ تفاوتی در پرخاشگری (خطر نسبی (RR): 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 1.62؛ 175 شرکتکننده؛ 2 کارآزمایی) یا ناراحتی/درد (RR 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 1.49؛ 415 شرکتکننده؛ 5 کارآزمایی؛ I2 = 67%) وجود نداشت. میدازولام فراموشی آنتروگرید (anterograde amnesia) بیشتری ایجاد میکند (RR: 0.45؛ CI %95: 0.30 تا 0.66؛ 587 شرکتکننده؛ 9 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت پائین).
میدازولام داخل وریدی درمقابل دارونما (5 کارآزمایی؛ 493 شرکتکننده)
یک کارآزمایی نشان داد که با دریافت میدازولام، شرکتکنندههای کمتری دچار پرخاشگری میشوند (3/47 درمقابل 15/35؛ شواهد با کیفیت پائین). در یک کارآزمایی دیگر، هیچ تفاوتی در ناراحتی/درد پیدا نشد (3/85 در گروه میدازولام؛ 4/82 در گروه دارونما؛ P=0.876؛ شواهد با کیفیت خیلی پائین).
میدازولام خوراکی در مقابل کلرو هیدرات (4 کارآزمایی، 268 شرکتکننده)
میدازولام خطر روشهای ناکامل را افزایش داد (RR: 4.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.92 تا 8.40؛ شواهد با کیفیت متوسط).
میدازولام خوراکی در مقابل دارونما (3 کارآزمایی، 176 شرکتکننده)
میدازولام در یک کارآزمایی با 99 شرکتکننده، درد (متوسط میدازولام 2.56 (انحراف استاندارد (SD): 0.49)؛ متوسط دارونما 4.62 (SD: 1.49)؛ P < 0.005) و پرخاشگری (متوسط میدازولام 1.52 (SD: 0.3)؛ متوسط دارونما 3.97 (SD: 0.44)؛ P < 0.0001) را کاهش داد. دو کارآزمایی دیگر هیچ تفاوتی در ردهبندی عددی پرخاشگری پیدا نکردند (متوسط 1.7 (SD: 2.4) برای 20 شرکتکننده تصادفی درمورد میدازولام؛ متوسط 2.6 (SD: 2.9) برای 22 شرکتکننده تصادفی در دارونما؛ P = 0.216؛ متوسط امتیاز ویژه فهرستی پرخاشگری Spielberger؛ 47.56 (SD: 11.68) در گروه میدازولام؛ متوسط 52.78 (SD: 9.61) در گروه دارونما؛ P > 0.05).
میدازولام استنشاقی در مقابل دارونما (2 کارآزمایی؛ 149 شرکتکننده)
میدازولام باعث آرامبخشی شد (متوسط میدازولام 3.15 (SD: 0.36)؛ متوسط دارونما 2.56 (SD: 0.64)؛ P < 0.001) و نرخ عددی پرخاشگری را در یک کارآزمایی با 54 شرکتکننده کاهش داد (متوسط میدازولام 17.3 (SD: 18.58)؛ متوسط دارونما 49.3 (SD: 29.46)؛ P < 0.001). هیچ تفاوتی در متاآنالیز نتایج هر دو کارآزمایی برای خطر عملهای ناکامل وجود نداشت (RR: 0.14؛ CI %95: 0.02 تا 1.12؛ شواهد با کیفیت پائین).
هیچ شواهد با کیفیت بالایی پیدا نکردیم تا مشخص کنیم آیا وقتی میدازولام به عنوان یک داروی آرامبخش قبل از عمل استفاده میشود، نسبت به دارونما یا داروهای دیگر آرامبخشی بیشتر یا کمتری ایجاد میکند. شواهد با کیفیت پائینی نشان داد که میدازولام داخل وریدی پرخاشگری را در مقایسه با دارونما کم میکند. شواهد ناسازگاری وجود دارد که نشان داد میدازولام خوراکی پرخاشگری حین عمل را در مقایسه با دارونما کاهش میدهد. میدازولام استنشاقی خطر عملهای ناکامل را کاهش نداد، گرچه کاهش پرخاشگری و آرامبخشی آن مشهود بود. شواهد با کیفیت متوسطی وجود دارد که نشان میدهد میدازولام خوراکی آرامبخشی کم تاثیرتری نسبت به کلرو هیدرات به جهت کامل کردن عمل برای کودکانی که از روشهای تشخیصی غیرمهاجم استفاده میکنند، دارد.