زخمهای پای دیابتی چیست؟
در افرادی که از دیابت ملیتوس رنج میبرند (معمولا به عنوان «دیابت» معرفی میشود) ممکن است زخمهایی (جراحتها) در پاها و مچ پاها ایجاد شود. این زخمهای پای دیابتی ممکن است برای درمان به زمان طولانی نیاز داشته باشد، و کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار دهند. در برخی افراد، شکست در التیام زخمها ممکن است در برخی مواقع به سطوحی از آمپوتاسیون (amputation) منجر شود. هر نوع درمانی که زخمهای پای دیابتی را بهتر التیام بخشد، ارزشمند خواهد بود.
فاکتورهای رشد چه هستند؟
فاکتورهای رشد، موادی هستند که به طور طبیعی در بدن تولید میشوند. آنها، رشد سلولهای جدید و التیام زخم را افزایش میدهند. درمان زخمهای پای دیابتی با فاکتورهای رشد ممکن است التیام زخم را بهبود بخشد.
هدف از انجام این مرور چیست
این مرور کاکرین، سعی در شناسایی مزایا و مضرات درمان زخمهای پای دیابتی با فاکتورهای رشد به همراه ارائه مراقبت استاندارد دارد (یعنی تسکین فشار، برداشتن بافت مرده زخم، کنترل عفونت و استفاده از پانسمان).
یافتههای این مرور
نویسندگان مرور، منابع علمی پزشکی را تا 3 مارچ 2015 جستوجو و 28 کارآزمایی دارویی مرتبط را با مجموع 2365 شرکتکننده شناسایی کردند. کارآزماییها در ده کشور مختلف و به صورت سرپایی انجام شد. همه کارآزماییها، تعداد کمی شرکتکننده داشتند که باعث میشد احتمال بیشبرآورد پتانسیل مزایا و دست کم گرفتن مضرات آنها بیشتر شود. نیمی از کارآزماییها توسط شرکتهای داروسازی که تولید کننده این فاکتورهای رشد بودند، حمایت شدند.
کارآزماییها، 11 نوع مختلف فاکتور رشد را با به کار بردن آنها روی سطح زخم، تست کردند. عوامل رشد، هیچ تاثیری بر خطر قطع یک انگشت پا یا بیشتر در مقایسه با سایر فاکتورهای رشد یا دارونما (طب ساختگی غیر‐فعال)، یا مراقبت استاندارد نداشت (شواهد به دست آمده از چهار کارآزمایی). با این حال، زمانی که با دارونما (placebo) یا بدون عامل رشد، مقایسه شدند، به نظر میرسد عوامل رشد، به احتمال بیشتری به التیام کامل زخم (بسته شدن زخم) منجر میشوند (شواهد به دست آمده از 12 کارآزمایی).
نقاط ضعف کارآزماییهای وارد شده در این مرور
هیچ یک از کارآزماییها، دادههایی را درباره کیفیت زندگی شرکتکنندگان گزارش نکردند. مضرات ایجاد شده با درمان، ضعیف گزارش شد، به همین دلیل، پروفایل بیخطری عوامل رشد، همچنان نامشخص باقی مانده است.
واضح است که کارآزماییهای بیشتری برای ارزیابی مزایا و مضرات فاکتورهای رشد در درمان زخمهای پای دیابتی مورد نیاز است. این کارآزماییها باید به خوبی طراحی شوند، توسط محققان جداگانه انجام شوند (بدون حمایت صنعت)، و تعداد زیادی شرکتکننده داشته باشند. آنها باید پیامدهایی را که مورد علاقه بیماران هستند، گزارش کنند: چه تعداد از زخمهای شرکتکنندگان التیام یافت، و التیام چه مدت طول کشید؛ هر سطحی از آمپوتاسیون در پا، کیفیت زندگی، روزهای بدون زخم پس از درمان، و مضرات ناشی از درمان، از جمله اینکه هرگونه خطرات بالقوه سرطان وجود دارد یا خیر.