بیماران پس از انجام پیوند کلیه، ترکیبی را از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی برای پیشگیری از رد کلیه پیوندی دریافت میکنند. این رژیمها معمولا حاوی یک مهارکننده کلسینورین (calcineurin‐inhibitor) (تاکرولیموس یا سیکلوسپورین A)، کورتیکواستروئیدها و یک عامل ضد تکثیر (مایکوفنولیک اسید (MPA)، مانند مایکوفنولات موفتیل (MMF) یا آزاتیوپرین (AZA)) هستند. به نظر میرسد MPA نسبت به AZA دارای قدرت بیشتر سرکوبکنندگی سیستم ایمنی است، اما مزایای آن برای بقای پیوند و استفاده بیخطر از آن در یک دوره زمانی طولانی به اندازه کافی مشخص نشده است.
در این مرور سیستماتیک، کارآیی و بیخطری مصرف MPA را در مقابل AZA در کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs)، هنگامی که به عنوان بخشی از رژیم سرکوبکننده سیستم ایمنی بلافاصله پس از پیوند کلیه تجویز شد، مقایسه کردیم.
جستوجوهای انجام شده در 21 سپتامبر 2015، تعداد 23 مطالعه را شناسایی کردند که در آنها 3301 بیمار با MPA (همه مطالعات از MMF استفاده کردند) یا AZA درمان شدند. کیفیت روششناسی (methodology) مطالعات محدود بود، به عنوان مثال فقط در دو RCT داروی مورد مطالعه به صورت کورسازی شده تجویز شد.
MMF برای کاهش خطر از دست دادن پیوند (تا حدود 20%) و رد حاد پیوند (تا حدود 30%) موثرتر از AZA بود. تفاوتی در میزان مرگومیر مشاهده نشد. علاوه بر این، عملکرد پیوند در هر دو درمان مشابه به نظر میرسید.
هنگامی که داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی تجویز میشوند، میتوانند منجر به بروز عوارض جانبی جدی مانند عفونتها و بدخیمیها شوند. دادههای مربوط به عوارض جانبی با پیگیری نسبتا کوتاه در مطالعات محدود شدند، زیرا برخی از این عوارض جانبی پس از چندین سال درمان رخ میدهند. علاوه بر این، مطالعات روی این آسیبها تمرکز نداشته و از معیارهای تشخیصی هماهنگ استفاده نکردند. بروز عفونتهای سیتومگالوویروس میان MMF و AZA تفاوتی نداشتند، اما خطر ابتلا به بیماری سیتومگالوویروس شدیدتر و تهاجمی در بافت در بیماران تحت درمان با MMF تا 1.7 برابر افزایش یافت. اطلاعات مربوط به بدخیمیها فقط در پنج مطالعه گزارش شدند؛ بنابراین هیچ نتیجهگیری محکمی نمیتوان گرفت. عوارض جانبی گوارشی (مانند حالت تهوع، اسهال) با درمان MMF شایعتر بودند، در حالی که سرکوب مغز استخوان (مانند ترومبوسیتوپنی) و افزایش آنزیمهای کبدی در بیماران تحت درمان با AZA بیشتر مشاهده شدند.
بهطور کلی، شواهد برای پیامدهای اثربخشی درمان از کیفیت بالایی برخوردار است و میتوان آن را بهطور قابل توجهی قوی در نظر گرفت، اما اطمینان کمتری در مورد جنبههای بیخطری وجود دارد. بنابراین، پزشکان باید منافع و مضرات بالقوه MMF و AZA را با توجه به خطرات و ترجیحات هر بیمار متعادل کنند. پزشکان باید تصمیمگیری میان انتخاب این عوامل را به عنوان اجزای رژیم سرکوبکننده سیستم ایمنی، شخصیسازی کنند.