سوال مطالعه مروری
آزمایش ادرار در تشخیص اندومتریوز تا چه اندازه دقیق است؟ آیا هر آزمایش ادراری میتواند به اندازه کافی دقیق باشد که جایگزین یا کاهشدهنده نیاز به جراحی در تشخیص اندومتریوز شود؟
پیشینه
زنان مبتلا به اندومتریوز دارای بافت اندومتر (بافتی که دیواره رحم را پوشانده و در طول دوره قاعدگی فرو میریزد) هستند که خارج از رحم، درون حفره لگنی، رشد میکند. این بافت به هورمونهای باروری پاسخ میدهد که این امر، سبب پریودهای دردناک، درد مزمن در ناحیه پائینی شکم و ناباروری میشود. در حال حاضر، تنها شیوه موثق برای تشخیص اندومتریوز، انجام جراحی لاپاروسکوپی (laparoscopic surgery) و به تصویر کشیدن ضایعات اندومتر داخل شکم است. از آنجایی که جراحی، پرخطر و پُرهزینه است، توانایی آزمایشهای ادراری برای تشخیص غیرتهاجمی اندومتریوز ارزیابی شدهاند. یک آزمایش دقیق ادرار میتواند بدون نیاز به جراحی، منجر به تشخیص اندومتریوز شود؛ یا میتواند نیاز به انجام جراحی تشخیصی را کاهش دهد، بنابراین فقط زنانی به آن نیاز خواهند داشت که احتمال ابتلا به اندومتریوز را دارند. دیگر روشهای غیرتهاجمی تشخیص اندومتریوز با استفاده از آزمایشهای خون، تصویربرداری، اندومتر و ترکیبی از تستها در مرورهای جداگانه کاکرین از این مجموعه، ارزیابی میشوند.
ویژگیهای مطالعه
شواهد ارائهشده در این مرور تا جولای 2015 بهروز است. هشت مطالعه را شامل 646 شرکتکننده وارد کردیم. همه مطالعات به ارزیابی زنان در سنین باروری پرداختند که تحت جراحی تشخیصی قرار گرفتند تا به این وسیله نشانههای اندومتریوز یا دیگر اندیکاسیونها بررسی شوند. پنج مطالعه صحت (accuracy) تشخیصی چهار بیومارکر ادراری را ارزیابی کردند، از جمله چهار بیومارکر که در زنان با و بدون اندومتریوز بهطور متفاوت بیان شدند، و دیگری که تفاوتی را بین دو گروه نشان نداد. سه مطالعه دیگر فقط سه بیومارکر را شناسایی کردند که این دو گروه را متمایز نکردند.
نتایج کلیدی
هیچ یک از بیومارکرهای ارزیابیشده، از جمله سیتوکراتین 19 (CK 19)، انولاز 1 (NNE)، پروتئین اتصالشونده به ویتامین دی (VDBP) و پروفایل پپتید ادراری، توسط مطالعات کافی برای ارائه یک ارزیابی معنیدار از صحت آزمایش، ارزیابی نشدهاند. هیچ کدام از این تستها برای جایگزین شدن به جای جراحی تشخیصی، به اندازه کافی دقیق نبودند. در چند مطالعه، بیومارکرهایی شناسایی شدند که ممکن است ارزش تشخیص اندومتریوز را داشته باشند، اما گزارشهای بسیار اندکی در خصوص اطمینان از مزیت تشخیصی آنها وجود داشت. شواهد کافی برای توصیه به استفاده از هر بیومارکر ادراری جهت استفاده در عملکرد بالینی به منظور تشخیص اندومتریوز وجود ندارد.
کیفیت شواهد
بهطور کلی، گزارشها از کیفیت روششناسی (methodology) پائینی برخوردار بودند و آزمایشهای ادراری فقط در مطالعات مجزای کوچک ارزیابی شدند.
پژوهشهای آتی
برای ارزیابی دقیق پتانسیل تشخیصی بیومارکرهای ادراری شناساییشده در تعداد کمی از مطالعات به عنوان داشتن ارزش در تشخیص اندومتریوز، انجام کارآزماییها تحقیقاتی بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز است.