سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS ؛acute respiratory distress syndrome) یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است که در اثر آسیب مستقیم یا غیرمستقیم به ریهها ایجاد میشود. علیرغم بهبود در مدیریت بالینی (بهعنوان مثال، استراتژیهای محافظت از ریه)، مرگومیر در این گروه از بیماران تقریبا 40% است. این یک بهروزرسانی از نسخه قبلی این مرور است که آخرین بار در سال 2004 منتشر شد.
بررسی اثربخشی عوامل دارویی در بزرگسالان مبتلا به ARDS بر مرگومیر، ونتیلاسیون مکانیکی و آمادگی بازگشت به کار در 12 ماه.
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture را در 10 دسامبر 2018 جستوجو کردیم. ما پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی و منابع خاکستری را جستوجو کردیم و فهرست منابع مطالعات واردشده و مرورهای مرتبط را بهصورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) را وارد کردیم که به مقایسه عوامل دارویی با کنترل (دارونما (placebo) یا درمان استاندارد) برای درمان بزرگسالان مبتلا به ARDS تاییدشده، پرداختند. ما کارآزماییهای مربوط به اکسید نیتریک (nitric oxide)، پروستاسیکلینهای استنشاقی (inhaled prostacyclins)، ونتیلاسیون نسبی مایع (partial liquid ventilation)، مسدودکنندههای عصبیعضلانی (neuromuscular blocking agents)، مداخلات مایعات و تغذیهای (fluid and nutritional interventions) و اکسیژن پزشکی (medical oxygen) را خارج کردیم. ما مطالعات منتشرشده قبل از سال 2000 را، به دلیل تغییرات در استراتژیهای محافظت از ریه برای افراد مبتلا به ARDS از این تاریخ، خارج کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، قابلیت ورود مطالعات را ارزیابی، دادهها را استخراج و خطرات سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. ما قطعیت شواهد را با سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
ما 48 RCT را با 6299 شرکتکننده که مبتلا به ARDS بودند، وارد کردیم؛ دو RCT فقط شرکتکنندگان مبتلا به ARDS خفیف (که آسیب حاد ریه نیز نامیده میشود) را وارد کردند. بیشتر مطالعات علل ARDS را وارد کردند که شامل آسیبهای مستقیم و غیرمستقیم میشدند. ما به تفاوتهای بین مطالعات، بهعنوان مثال زمان تجویز یا اندازه دوز، اشاره کردیم و به دلیل گزارشدهی نامشخص، مطمئن نبودیم که آیا همه مطالعات از راهکارهای مشابه در محافظت از ریه استفاده کردهاند یا خیر.
ما پنج نوع عامل دارویی را بهعنوان مقایسههای اولیه در این مرور وارد کردیم: کورتیکواستروئیدها (corticosteroids)، سورفاکتانتها (surfactants)، N-استیلسیستئین (N‐acetylcysteine)، استاتینها (statins) و آگونیستهای بتا (beta‐agonists). ما 15 عامل دارویی اضافی (سیولستات (sivelestat)، سلولهای بنیادی مزانشیمال (mesenchymal stem cells)، اولیناستاتین (ulinastatin)، آنیزودیمین (anisodimine)، مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE ؛angiotensin‐converting enzyme)، ACE2 نوترکیب انسانی (recombinant human ACE2) (پالیفرمین (palifermin))، AP301، عامل محرک کلونی گرانولوسیتی-ماکروفاژ (GM‐CSF ؛granulocyte‐macrophage colony stimulating factor)، لووسیمندان (levosimendan)، پروستاسیکلینها (prostacyclins)، لیزوفیلین (lisofylline)، کتاکونازول (ketaconazole)، نیتروگلیسیرینها (nitroglycerins)، L–2-اکسوتیازولیدین–4-کربوکسیلیک اسید (OTZ ؛L‐2‐oxothiazolidine‐4‐carboxylic acid) و هیدروکلراید فنسیکلیدین (penehyclidine hydrochloride)) را وارد کردیم.
ما از GRADE برای کاهش دادن درجهبندی پیامدها به دلیل عدم دقت (به دلیل مطالعات اندک و شرکتکنندگان معدود)، محدودیتهای مطالعه (بهعنوان مثال خطر بالای سوگیری (bias)) و تناقض (بهعنوان مثال تفاوتهای بین دادههای مطالعه) استفاده کردیم.
کورتیکواستروئیدها در مقابل دارونما یا درمان استاندارد
کورتیکواستروئیدها ممکن است مرگومیر به هر علت را، طی سه ماه، تا 86 مورد به ازای هر 1000 بیمار کاهش دهند (به اندازه 161 مورد مرگومیر کمتر تا 19 مورد مرگومیر بیشتر)؛ بااینحال، 95% فاصله اطمینان (CI) شامل احتمال هم افزایش و هم کاهش مرگومیرها بود (خطر نسبی (RR): 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 1.05؛ 6 مطالعه؛ 574 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین). با توجه به شواهد با قطعیت بسیار پایین، ما مطمئن نیستیم که آیا کورتیکواستروئیدها تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مرگومیر دیرهنگام به هر علت (بعد از سه ماه) (RR: 0.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 تا 1.52؛ 1 مطالعه؛ 180 شرکتکننده) یا در مدت زمان استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی (میانگین تفاوت (MD): 4.30-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 9.72- تا 1.12؛ 3 مطالعه؛ 277 شرکتکننده) ایجاد میکنند یا خیر. ما دریافتیم که روزهای بدون ونتیلاتور (VFD ؛ventilator‐free days) تا روز 28 ممکن است با استفاده از کورتیکواستروئیدها بهبود یابد (MD: 4.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.74 تا 6.44؛ 4 مطالعه؛ 494 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین). هیچ مطالعهای عوارض جانبی منجر به قطع داروی مطالعه، یا آمادگی بازگشت به کار (FTR ؛fitness to return to work) را در 12 ماه گزارش نکرد.
سورفاکتانتها در مقابل دارونما یا درمان استاندارد
ما در مورد اینکه آیا سورفاکتانتها تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مرگومیر زودهنگام ایجاد میکنند (RR: 1.08؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.29؛ 9 مطالعه؛ 1338 شرکتکننده) یا اینکه آیا مرگومیر دیرهنگام به هر علت را کاهش میدهند یا خیر (RR: 1.28؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.01 تا 1.61؛ 1 مطالعه؛ 418 شرکتکننده) مطمئن نیستیم. بهطور مشابه، ما در مورد اینکه آیا سورفاکتانتها مدت زمان استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی را کاهش میدهند (MD: 2.50-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.95- تا 0.05-؛ 1 مطالعه؛ 16 شرکتکننده)، ایجاد تفاوت اندک یا عدم تفاوت در VFD میکنند (MD: 0.39-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.49- تا 1.72؛ 2 مطالعه؛ 344 شرکتکننده) یا باعث بروز عوارض جانبی منجر به قطع داروی مطالعه میشوند (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.17 تا 1.44؛ 2 مطالعه؛ 88 شرکتکننده)، مطمئن نیستیم. ما در مورد این اثرات مطمئن نیستیم زیرا ما قطعیت آنها را بسیار پایین ارزیابی کردیم. هیچ مطالعهای FTR را گزارش نکرد.
N–استیلسیستئین در مقابل دارونما
ما مطمئن نیستیم که آیا N–استیلسیستئین تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مرگومیر زودهنگام ایجاد میکند، زیرا ما قطعیت این شواهد را بسیار پایین ارزیابی کردیم (RR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 1.30؛ 1 مطالعه؛ 36 شرکتکننده). هیچ مطالعهای مرگومیر دیرهنگام به هر علتی، مدت زمان ونتیلاسیون مکانیکی، VFD، عوارض جانبی منجر به قطع داروی مطالعه، یا FTR را گزارش نکرد.
استاتینها در مقابل دارونما
استاتینها ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مرگومیر زودهنگام (RR: 0.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.78 تا 1.26؛ 3 مطالعه؛ 1344 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) یا در VFD (MD: 0.40؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71- تا 1.52؛ 3 مطالعه؛ 1342 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) ایجاد کنند. استاتینها ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در مدت زمان ونتیلاسیون مکانیکی ایجاد کنند (MD: 2.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.55- تا 8.95؛ 1 مطالعه؛ 60 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین). ما نتوانستیم دادههای مربوط به عوارض جانبی منجر به قطع داروی مطالعه را از یک مطالعه وارد کنیم زیرا بهروشنی گزارش نشدند. هیچ مطالعهای، مرگومیر دیرهنگام به هر علتی یا FTR را گزارش نکرد.
آگونیستهای بتا در مقابل کنترل دارونما
بتا-بلاکرها احتمالا مرگومیر زودهنگام را تا 40 مورد به ازای هر 1000 بیمار اندکی افزایش میدهند (به اندازه 119 مورد مرگومیر بیشتر یا 25 مورد مرگومیر کمتر)؛ با این حال، 95% فاصله اطمینان (CI) شامل احتمال افزایش و همچنین کاهش در مرگومیر است (RR: 1.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.42؛ 3 مطالعه؛ 646 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). با توجه به شواهد با قطعیت بسیار پایین، ما مطمئن نیستیم که آگونیستهای بتا، VFD را افزایش میدهند (MD: 2.20-؛ 95% CI: 3.68- تا 0.71-؛ 3 مطالعه؛ 646 شرکتکننده) یا باعث تفاوت اندک یا عدم تفاوت در عوارض جانبی منجر به قطع داروی مطالعه میشوند (یک مطالعه تفاوت اندک یا عدم تفاوت را بین گروهها و یک مطالعه عوارض بیشتری را در گروه آگونیستهای بتا گزارش داد). هیچ مطالعهای مرگومیری دیرهنگام به هر علتی، مدت زمان ونتیلاسیون مکانیکی یا FTR را گزارش نکرد.
ما شواهد کافی را برای تعیین همراه با قطعیت اینکه آیا کورتیکواستروئیدها، سورفاکتانتها، N–استیلسیستئین، استاتینها، یا آگونیستهای بتا در کاهش مرگومیر در افراد مبتلا به ARDS، یا بر طول مدت زمان ونتیلاسیون مکانیکی یا افزایش روزهای بدون ونتیلاتور موثر بودند، نیافتیم. سه مطالعه در انتظار طبقهبندی، ممکن است نتیجهگیریهای این مرور را تغییر دهند. از آنجایی که پیامدهای بالقوه بلندمدت ARDS برای بازماندگان این وضعیت مهم هستند، تحقیقات آینده باید با دوره پیگیری طولانیتر به سنجش تاثیرات بر کیفیت زندگی بپردازند.