مصرف الکل در جوانان، یک عامل خطر برای طیف وسیعی از آسیبهای کوتاهمدت و طولانیمدت است و باعث نگرانی ارائهدهندگان خدمات سلامت، سیاستگذاران، کارگران جوان، معلمان و والدین میشود.
ارزیابی اثربخشی برنامههای پیشگیری جهانی، انتخابی، و مشخصشده مبتنی بر خانواده در پیشگیری از مصرف الکل یا مشروب خوردن در کودکان سنین مدرسه (تا 18 سال).
بهطور خاص، در مورد این پیامدها، هدف این مرور عبارت بود از:
• ارزیابی اثربخشی برنامههای پیشگیری جهانی مبتنی بر خانواده برای همه کودکان تا 18 سال («مداخلات جهانی»)؛
• ارزیابی اثربخشی برنامههای پیشگیری انتخابی مبتنی بر خانواده برای کودکان تا 18 سال که در معرض خطر بالای مصرف الکل یا مشروب خوردن («مداخلات انتخابی») قرار دارند؛ و
• ارزیابی اثربخشی برنامههای پیشگیری مشخصشده مبتنی بر خانواده برای کودکان تا 18 سالی که در حال حاضر مشروبات الکلی مصرف میکنند، یا کودکانی که مصرف یا مصرف منظم را آغاز کردهاند («مداخلات مشخصشده»).
ما شواهد مرتبط را از پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)، در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE (Ovid از 1966 تا جون 2018)؛ Embase (از 1988 تا جون 2018)؛ Education Resource Information Center (ERIC؛ EBSCOhost؛ از 1966 تا جون 2018)؛ PsycINFO (Ovid از 1806 تا جون 2018) و Google Scholar شناسایی کردیم. ما همچنین پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی را جستوجو کرده و منابع مرورهای سیستماتیک مرتبط با موضوع و مطالعات وارد شده را بهصورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trials) و RCTهای خوشهای (C‐RCTs ؛cluster RCTs) را وارد کردیم که شامل والدین کودکان سنین مدرسهای بود که بخشی از جمعیت عمومی بدون عوامل خطر شناختهشده بودند (مداخلات جهانی)، یا در معرض خطر بالای مصرف الکل یا مشروب خوردن بودند (مداخلات انتخابی) یا در حال مصرف الکل بودند (مداخلات مشخصشده). مداخلات روانیاجتماعی یا آموزشی شامل والدین با یا بدون دخالت فرزندان بودند که با عدم مداخله یا مداخلات جایگزین (به عنوان مثال فقط کودک)، با امکان جداسازی تجربی از مولفههای والدین مقایسه شدند.
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
ما 46 مطالعه (39822 شرکتکننده) را وارد کردیم که 27 مطالعه برای مداخلات جهانی، 12 مطالعه برای مداخلات انتخابی، و 7 مطالعه برای مداخلات مشخصشده طبقهبندی شدند. ما متاآنالیزها را براساس پیامد انجام دادیم، از جمله مطالعاتی که شیوع، فراوانی، یا مقدار حجمی مصرف الکل را گزارش کردند. کیفیت کلی شواهد پایین یا بسیار پایین بود، و ناهمگونی بالا و غیر قابل توضیحی وجود داشت.
پس از مقایسه هرگونه مداخله خانوادگی با عدم مداخله/ مراقبت استاندارد، ما هیچ تاثیری را از مداخله بر شیوع (میانگین تفاوت استانداردشده (SMD): 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.08- تا 0.08؛ 12 مطالعه؛ 7490 شرکتکننده؛ 57% = I2؛ شواهد با کیفیت پایین) یا فراوانی (SMD: 0.31-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83- تا 0.21؛ 8 مطالعه؛ 1835 شرکتکننده؛ 96% = I2؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) مصرف الکل نیافتیم. تاثیر هرگونه مداخله والدین/ خانواده بر مقدار حجمی مصرف الکل در مقایسه با عدم مداخله/مراقبت استاندارد بسیار اندک بود (SMD: 0.14-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27- تا 0.00؛ 5 مطالعه؛ 1825 شرکتکننده؛ 42% = I2؛ شواهد با کیفیت پایین).
در مقایسه مداخلات والدین/خانواده و نوجوانان در مقابل مداخلات با جوانان بهتنهایی، ما هیچ تفاوتی را در شیوع (SMD: 0.39-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91- تا 0.14؛ 4 مطالعه؛ 5640 شرکتکننده؛ 99% = I2؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) یا فراوانی (SMD: 0.16-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42- تا 0.09؛ 4 مطالعه؛ 915 شرکتکننده؛ 73% = I2؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) مصرف الکل نیافتیم. برای این مقایسه، هیچ کارآزمایی، مفدار حجمی مصرف الکل را که قابل ترکیب در متاآنالیز باشد، گزارش نکرد.
بهطور کلی، نتایج در تجزیهوتحلیلهای جداگانه زیرگروه مداخلات جهانی، انتخابی و مشخصشده ثابت باقی ماند. هیچ عارضه جانبی گزارش نشد.
نتایج این مرور نشان میدهد که هیچ مزیت روشنی از برنامههای مبتنی بر خانواده برای مصرف الکل میان جوانان وجود ندارد. الگوها در میان پیامدها اندکی متفاوت هستند، اما در کل، تغییر، ناهمگونی و تعداد تجزیهوتحلیلهای انجام شده از نتیجهگیریها در رابطه با اثرات مداخله پیشگیری میکند. برای تقویت شواهد و روشنسازی تاثیرات لبمرزی مشاهدهشده، انجام مطالعات مستقل بیشتری مورد نیاز هستند.