سوال مطالعه مروری
اثرات آدرنالکتومی لاپاروسکوپی رتروپریتونئال در مقایسه با آدرنالکتومی لاپاروسکوپی ترانسپریتونئال در بزرگسالان چه هستند؟
پیشینه
غدد آدرنال در بالای کلیهها یافت شده، و هورمونهای متعددی را مانند آدرنالین (adrenaline)، آلدوسترون (aldosterone)، و کورتیزول (cortisol) تولید میکنند. تومور غده آدرنال ممکن است خوشخیم یا سرطانی باشد، و اغلب هنگام معاینات معمول، مانند سونوگرافی داخل شکمی یافت میشود. اگر قطر توده آدرنال بیش از 4 سانتیمتر باشد، اگر توده حین دوره مشاهده تا 1 سانتیمتر یا بیشتر افزایش یابد، یا اگر شواهدی از افزایش ترشح خودبهخودی هورمون وجود داشته باشد، معمولا برداشتن یک یا هر دو غده آدرنال از طریق جراحی (آدرنالکتومی (adrenalectomy)) توصیه میشود.
تکنیکهای متعددی برای برداشتن غده آدرنال وجود دارد. امروزه، جراحان به جای جراحی باز از جراحی سوراخ کلید (keyhole) (جراحی لاپاروسکوپی)، با استفاده از ایجاد برشهای کوچک در شکم و با کمک ابزار خاص جراحی و یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) دارای لامپ استفاده میکنند. آدرنالکتومی لاپاروسکوپی ترانسپریتونئال از یک برش روی شکم استفاده میکند که شامل برش یک غشای خاص در داخل شکم (پریتونئوم) برای دسترسی به غده آدرنال است. رویکردهای آدرنالکتومی لاپاروسکوپی رتروپریتونئال، بدون برش پریتونئوم، از پشت به غده آدرنال نزدیک میشوند. طرفداران تکنیک دوم نتایج بهتری را پیشنهاد کردهاند، از جمله زمان کوتاهتر جراحی، کاهش خونریزی، کاهش درد پس از جراحی و مدت زمان کوتاهتر بستری در بیمارستان.
ویژگیهای مطالعه
پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (کارآزماییهای بالینی که در آن افراد بهصورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار میگیرند) را با 244 شرکتکننده یافتیم. در مجموع 127 شرکتکننده برای دریافت آدرنالکتومی رتروپریتونئال و 117 شرکتکننده برای دریافت آدرنالکتومی ترانسپریتونئال تصادفیسازی شدند. دو مطالعه، دارای یک دوره مشاهده نه ماهه پس از جراحی بودند. سه مطالعه شرکتکنندگان خود را به مدت 31 تا 70 ماه پیگیری کردند. اکثر شرکتکنندگان زن بودند، و متوسط سن آنها حدودا 40 سال گزارش شد.
این شواهد تا اپریل 2018 بهروز است.
نتایج اصلی
در یک دوره کوتاهمدت پس از جراحی، هیچ موردی از مرگومیر در هر یک از روشهای آدرنالکتومی گزارش نشد. یک مطالعه با یک دوره مشاهده شش ساله، گزارش داد که از 164 شرکتکننده، چهار شرکتکننده از گروه آدرنالکتومی رتروپریتونئال، و یک شرکتکننده از گروه آدرنالکتومی ترانسپریتونئال فوت کردند. ما سلامت ضعیف زودهنگام (موربیدیتی) را، که پس از 30 تا 60 روز گزارش شد، و موربیدیتی دیرهنگام را، که در طولانیترین زمان مشاهده پس از جراحی گزارش شد، مقایسه کردیم. موربیدیتی زودهنگام بین این دو تکنیک قابل مقایسه بود، اما موربیدیتی دیرهنگام پس از آدرنالکتومی رتروپریتونئال (هیچکدام از 78 شرکتکننده) کمتر از آدرنالکتومی ترانسپریتونئال (7 نفر از 68 شرکتکننده) گزارش شد. هیچ مطالعهای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را گزارش نکرد. به نظر میرسد که زمان بازگشت به فعالیتهای عادی، طول مدت بستری در بیمارستان، طول مدت جراحی، خونریزی حین جراحی و تغییر به جراحی باز بین دو روش قابل مقایسه بودند. زمان لازم تا مصرف خوراکی مایعات یا غذا و زمان خارج شدن از تختخواب و انجام فعالیتهای سبک، پس از آدرنالکتومی رتروپریتونئال (بهطور متوسط 8.6 ساعت) در مقایسه با آدرنالکتومی ترانسپریتونئال (بهطور متوسط 5.4 ساعت)، چند ساعتی کوتاهتر بود.
قطعیت شواهد
عمدتا به دلیل تعداد اندک مطالعات، تعداد کم شرکتکننده و برخی خطاهای سیستماتیک در اکثر مطالعات تجزیهوتحلیل شده ما، مطمئن نیستیم که کدام روش آدرنالکتومی بهترین است. مطالعات جدید بهویژه باید به بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بپردازند. سطح تجربه جراحان و حجم درمان مراکز جراحی نیز ممکن است نتایج را تحت تاثیر قرار دهند.