از زمانی که نخستین روش فناوری باروری کمکی (ART) در دسترس قرار گرفته، نرخ بارداریهای موفقی که سر موعد انجام میشوند (term)، آشکارا در حال افزایش است. وازودیلاتورها برای افزایش قدرت پذیرش آندومتر، ضخیم شدن آندومتر و کمک به انبساط و شل شدن (relaxation) رحم پیشنهاد میشوند که همه آنها میتوانند پذیرش رحم را بهبود بخشیده و احتمال بارداری کمکی موفقیتآمیز را افزایش دهند.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی وازودیلاتورها در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند.
ما در این پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، پایگاههای ثبت کارآزمایی و وبسایتها جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای کنترلشده گروه زنان و باروری در کاکرین (CGF)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین از طریق پایگاه ثبت مطالعات آنلاین کاکرین (CRSO)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature ؛ Web of Knowledge؛ the Open System for Information on Grey Literature in Europe (OpenSIGLE)؛ the Latin American and Caribbean Health Science Information Database (LILACS)؛ پایگاههای ثبت کارآزمایی بالینی و فهرست منابع مقالات مرتبط. ما این جستوجو را در اکتبر 2017 انجام دادیم و هیچ محدودیت زبانی را اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) مربوط به مقایسه وازودیلاتورها بهتنهایی یا در ترکیب با درمانهای دیگر در مقابل دارونما (placebo) یا عدم درمان یا در مقابل سایر داروها در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند.
چهار نویسنده این مطالعه مروری بهطور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کردند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند، دادهها را استخراج و خطرهای نسبی (RR) را محاسبه کردند. ما اطلاعات مطالعه را با استفاده از مدل اثر-ثابت ترکیب کرده و کیفیت شواهد را با بهرهگیری از شیوههای درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) ارزیابی کردیم. پیامدهای اولیه ما، تولد زنده یا بارداری در حال انجام و عوارض جانبی وازودیلاتور بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بارداری بالینی، ضخامت آندومتر، بارداری چندقلویی، سقط جنین و بارداری خارج رحمی (ectopic).
ما 15 مطالعه را با مجموعا 1326 زن وارد کردیم. همه مطالعات واردشده یک وازودیلاتور را در برابر دارونما یا عدم درمان مقایسه کرده بودند. ما خطر سوگیری را در اغلب این مطالعات نامشخص ارزیابی کردیم. بهطورکلی، کیفیت شواهد برای اکثر پیامدها پایین تا متوسط بود. محدودیتهای اصلی، نبود دقت به علت تعداد کم رخدادها و شرکتکنندگان و خطر سوگیری به دلیل روشهای تصادفیسازی مبهم بود.
وازودیلاتورها احتمالا تفاوت اندک یا عدم تفاوت در نرخهای تولد زنده در قیاس با دارونما یا عدم درمان ایجاد میکنند (RR: 1.18؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83 تا 1.69؛ سه RCT؛ N = 350؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت متوسط) اما احتمالا نرخهای کلی عوارض جانبی شامل را سردرد و تاکیکاردی (tachycardia) افزایش میدهند (RR: 2.35؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.51 تا 3.66؛ چهار RCT؛ N = 418؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهد پیشنهاد میکند که اگر 236 نفر به ازای هر 1000 زن با دارونما یا عدم درمان به تولد زنده دست یابند، پس بین 196 و 398 به ازای هر 1000 نفر با مصرف وازودیلاتورها به این مهم دست پیدا میکنند.
وازودیلاتورها احتمالا در مقایسه با دارونما یا بدون درمان، میزان بارداری بالینی را اندکی افزایش دهند (RR: 1.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.19 تا 1.77؛ 11 RCT؛ N = 1054؛ I² = %6؛ شواهد با کیفیت پایین). احتمالا وازودیلاتورها تفاوت اندک یا عدم تفاوت در میزان بارداری چند قلویی (RR: 1.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 2.42؛ سه RCT؛ N = 370؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت پایین)، سقط جنین (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 1.86؛ سه RCT؛ N = 350؛ I² = %0؛ شواهد با کیفیت پایین)، یا بارداری خارج رحمی (RR: 1.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 8.69؛ دو RCT؛ N = 250؛ I² = %5؛ شواهد با کیفیت پایین) ایجاد میکنند.
همه مطالعات به منفعت ضخیم شدن آندومتر پی برده بودند، اما اثرات را متغیر گزارش کرده (I² = %92) و از میانگین تفاوت 80.0 بیشتر (95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 1.42) تا 3.57 بیشتر (95% فاصله اطمینان (CI): 3.01 تا 4.13) با شواهد دارای کیفیت بسیار پایین تغییر کرده بود؛ بنابراین ما درباره نحوه تفسیر این نتایج مردد هستیم.
شواهد برای اثبات اینکه وازودیلاتورها نرخ تولد زنده را در زنانی که تحت درمان باروری قرار میگیرند افزایش میدهند یا خیر، کافی نبود. گرچه شواهد با کیفیت پایین نشان میدهند که ممکن است وازودیلاتورها، نرخهای بارداری بالینی را اندکی افزایش دهند. شواهد با کیفیت متوسط بیانگر این هستند که وازودیلاتورها، عوارض جانبی کلی را نسبت به دارونما یا عدم درمان افزایش میدهند. نیاز به مطالعات با قدرت کافی وجود دارد تا بتوان هر درمان را با دقت بیشتری ارزیابی کرد.