چرا این مطالعه مروری مهم است؟
اختلال استرس پس از تروما یا PTSD یک بیماری روانی شایع است که میتواند پس از یک رویداد تروماتیک جدی رخ دهد. علائم آن شامل تجربه مجدد تروما به شکل کابوسهای شبانه، بازگشت به عقب (flashbacks) و افکار پریشان؛ اجتناب از یادآورهای رویداد تروماتیک؛ تغییرات منفی در افکار و خلقوخو؛ و بیشبرانگیختگی (hyperarousal)، که شامل احساس روی لبه پرتگاه بودن، به سادگی مبهوت شدن، احساس خشم کردن، مشکل در خواب و مشکل در تمرکز است. PTSD را میتوان با صحبت درمانی که روی تروما تمرکز میکند، بهطور موثری درمان کرد. برخی از مؤثرترین روشهای درمانی، مبتنی بر درمان شناختی رفتاری (CBT) است. متأسفانه تعداد محدودی از درمانگران واجد شرایط، قادر به ارائه این روشهای درمانی هستند. همچنین عوامل دیگری وجود دارد که دسترسی را به درمان محدود میکند، مانند وقت گذاشتن برای حضور در قرار ملاقاتها و مسائل رفتوآمد.
یک روش جایگزین، ارائه رواندرمانی در اینترنت، با یا بدون راهنمایی از سوی درمانگر است. درمانهای شناختی و رفتاری مبتنی بر اینترنت (I‐C/BT) توجه زیادی را به خود جلب کرده و اکنون بهطور روتین، برای درمان افسردگی و اضطراب مورد استفاده قرار میگیرند. مطالعات کمتری در مورد I‐C/BT برای PTSD وجود داشته و ما هنوز نمیدانیم که آنها مؤثر هستند یا خیر.
چه کسانی ممکن است علاقهمند به این مرور باشند؟
• افراد مبتلا به PTSD و عزیزانشان.
• متخصصانی که در خدمات سلامت روان کار میکنند.
• پزشکان عمومی.
• نمایندگان.
هدف این مرور پاسخدهی به چه سوالاتی است؟
در بزرگسالان مبتلا به PTSD، ما سعی کردیم بدانیم که I‐C/BT:
• از عدم درمان (لیست انتظار) مؤثرتر است؛
• به همان اندازهای که رواندرمانی ارائه شده توسط یک درمانگر موثر است، تاثیر دارد؛
• از سایر روشهای رواندرمانی که به صورت آنلاین انجام میشود، مؤثرتر است؛ یا
• در کاهش علائم PTSD و بهبود کیفیت زندگی، مؤثرتر از آموزش بود که برای این شرایط به صورت آنلاین ارائه شده باشد؛ یا
• در مقایسه با درمان چهره‐به‐چهره، مقرونبهصرفه بود؟
چه مطالعاتی در این مرور وارد شدند؟
ما به دنبال کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (مطالعههای بالینی که افراد بهطور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار میگیرند) بودیم که I‐C/BT را برای بزرگسالان مبتلا به PTSD بررسی کرده و بین سالهای 1970 و 2 مارچ 2018 منتشر شدند.
ما 10 مطالعه را با 720 شرکتکننده وارد کردیم.
شواهد حاصل از این مرور به ما چه میگویند؟
• شواهدی با کیفیت بسیار پائین از هشت مطالعه دریافتند که I‐C/BT در کاهش علائم PTSD موثرتر از عدم درمان (لیست انتظار) بود.
• شواهدی با کیفیت بسیار پائین از دو مطالعه، هیچ تفاوت معنیداری را بین I‐C/BT و نوع دیگری از رواندرمانی که به صورت آنلاین ارایه میشد، نشان نداد.
• ما هیچ مطالعهای را در مورد مقایسه I‐C/BT با رواندرمانیای که توسط یک درمانگر ارائه میشد، یا آموزش ارائه شده به صورت آنلاین در مورد شرایط، پیدا نکردیم.
• هیچ شواهدی وجود نداشت که به ما بگوید افرادی که I‐C/BT دریافت کردند، این احساس را داشتند که درمان قابل قبولی را داشتهاند یا در بهبود کیفیت زندگی آنها مؤثر بوده است.
• ما هیچ مطالعهای راپیدا نکردیم که هزینه اثربخشی I‐C/BT را گزارش کرده باشد.
بعدا چه باید کرد؟
پایه شواهد فعلی اندک است. برای تصمیمگیری در مورد استفاده روتین از I‐C/BT در درمان PTSD، مطالعات بیشتری لازم است.