سوال مطالعه مروری
آیا آموزش فونیکس مهارتهای مرتبط با سواد را در خوانندگان ضعیف انگلیسیزبان بهبود میدهد؟
پیشینه
مهارتهای خواندن در 16% از کودکان کمتر از حد میانگین گروه سنی خودشان است، و 5% از کودکان دارای مشکلات جدی و قابل توجه در خواندن هستند. بین ضعف در خواندن و خطر بالاتر ترک تحصیل، همچنین اضطراب، افسردگی، اعتماد به نفس پائین، خودآزاری و خودکشی رابطه وجود دارد. بنابراین، کمک اثربخش و زودهنگام به افراد با خواندن ضعیف مهم است.
آموزش فونیکس یکی از شایعترین روشهای بهبود خواندن است که در مورد افرادی که در خواندن ضعیف هستند، به ویژه کودکان، استفاده میشود. آموزش فونیکس به افراد با ضعف خواندن میآموزد که: هر یک از حروف یا مجموعه حروف را در یک کلمه جدید (مانند S H I P) شناسایی کنند؛ هر یک از حروف یا مجموعه حروف را به صدای گفتاری مربوط به آن («sh»؛ «i»؛ «p») انتقال دهد؛ و آن صداهای گفتاری را در یک کلمه ترکیب کند («ship»).
ویژگیهای مطالعه
این جستوجو در می 2018 بهروز و 14 مطالعه شناسایی شدند که به تست آموزش فونیکس در 923 فرد انگلیسیزبان دچار ضعف در خواندن پرداخته بودند. مطالعات در استرالیا، کانادا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا انجام شده بودند. شش مورد از 14 مطالعه، از سوی سازمانهای دولتی و یک مطالعه از محل گرنت دانشگاهی تامین مالی شده بودند. بقیه مطالعات از سوی موسسات و بنگاههای خیریه تامین مالی شده بودند. هر یک از مطالعات به مقایسه آموزش فونیکس به تنهایی یا با یک مهارت دیگر مرتبط با خواندن، با هر یک از موارد عدم آموزش (یعنی درمان به صورت معمول) یا آموزش جایگزین (برای مثال علوم ریاضی) پرداخته بودند. شرکتکنندگان کودکان و نوجوانان انگلیسیزبان با وضعیت اجتماعیاقتصادی سطح پائین و متوسطی بودند که خواندن آنها به اندازه یک سال، یک درجه یا یک انحراف معیار (standard deviation; SD) (فاصله از میانگین) پائینتر از سطح مورد انتظار گروه یا طبقه سنی آنها به دلیلی نامشخص بود. آموزش فونیکس از نظر فراوانی (تا چهار ساعت در هفته)، طول دوره (تا هفت ماه)، اندازه گروه تحت آموزش (مجزا و گروههای کوچک) و روش ارائه آموزش (انسان و کامپیوتر) تنوع داشتند. ما تاثیر آموزش فونیکس را بر توانایی افراد دچار مشکل در خواندن کلمات و کلمات جدید (غیر‐کلمات (non‐words)) به طور صحیح و روان، و نیز درک مطلب خوانده شده توسط آنها و دانش آنها از قوانین مربوط به صدای حروف (دانش مربوط به صدای حروف) و صداهای گفتاری (speech sounds) (خروجی فنولوژیکال) اندازهگیری کردیم.
نتایج کلیدی
ما دریافتیم که آموزش فونیکس در افراد انگلیسیزبان که در خواندن ضعیف هستند، احتمالا صحیحخوانی کلمات بیقاعده، روانخوانی کلمات پیچیده/ساده (mixed/regular word) و روانخوانی غیر‐کلمات را بهبود می بخشد. همچنین ممکن است دقت خواندن کلمات پیچیده/ساده، روان خوانی غیر‐کلمات، درک مطلب، تلفظ، دانش صدای حروف و خروجی فنولوژیکال (phonological output) را بهبود داده باشد.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد از پائین تا متوسط متغیر بود. این امر در درجه اول به دلیل تفاوتهای زیاد در اندازه تاثیرات آموزش فونیکس بین مطالعات بود. برای بهبود دقت پیامدها، به مطالعات بیشتری نیاز است.
نتیجهگیریها
شواهد پیشنهاد میکنند که آموزش فونیکس میتواند سواد را در افراد انگلیسیزبان که در خواندن ضعیف هستند، بهبود دهد. تاثیرات مثبت آموزش فونیکس بر تمامی پیامدهای مرتبط با خواندن پیشنهاد میکند که آموزش فونیکس برای افراد با ضعف در خواندن آسیبرسان نیست.