سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به درمان را با سالین هیپرتونیک استنشاقی در مقایسه با دارونما (placebo) یا سایر عوامل برای بهبود پاکسازی مخاط در ریه افراد مبتلا به فیبروز سیستیک (cystic fibrosis; CF) مورد بررسی قرار دادیم.
پیشینه
افراد مبتلا به CF مقادیر زیادی را از مخاط ضخیم تولید میکنند که پاکسازی آنها دشوار و راههای هوایی را مسدود میکنند. فیزیوتراپی قفسه سینه یا داروهایی مانند سالین هیپرتونیک، یا ترکیب هر دو، برای تلاش و پاکسازی این مخاط از راههای هوایی استفاده میشود. سالین هیپرتونیک، آبی با غلظت 3% تا 7% نمک است و به صورت بخار رقیق استنشاق میشود. این یک نسخه بهروز شده از مرور قبلی است.
تاریخ جستوجو
شواهد تا تاریخ زیر بهروز است: 08 آگوست 2018.
ویژگیهای کارآزمایی
ما 17 کارآزمایی را با 966 شرکتکننده مبتلا به CF بین 4 ماه و 63 سال وارد کردیم. یازده کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با سالین ایزوتونیک (آب با 0.12 تا 0.9% نمک (تعریف شده به عنوان دارونما (درمان ساختگی)) مقایسه کردند؛ یک کارآزمایی سالین ایزوتونیک و سرفه داوطلبانه را با سالین هیپرتونیک یا مانیتول 300 میلیگرم، سه کارآزمایی، سالین هیپرتونیک را با rhDNase (پولموزیم (Pulmozyme®))؛ یک کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با آمیلورید؛ و یک کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با میستابورن (Mistabron®) مقایسه کردند. کارآزماییها غلظتهای مختلف سالین هیپرتونیک را با نبولایزرهای مختلف و برنامههای درمانی مختلف ارزیابی کردند؛ شایعترین درمان، مصرف دوبار در روز سالین هیپرتونیک 7% و شایعترین نبولایزر، اولتراسونیک بود. اکثر کارآزماییها، افراد را پیش از درمان با سالین هیپرتونیک، با برونکودیلاتور درمان کردند تا راههای هوایی را گشاد کرده باشند.
نتایج کلیدی
سالین هیپرتونیک 3% تا 7% در برابر دارونما
در سه کارآزمایی (225 نفر) عملکرد ریه پس از چهار هفته بهبود یافت، اما فقط یک کارآزمایی (164 نفر) نتایج را پس از 48 هفته گزارش داد، و تفاوتی را در عملکرد ریه نشان نداد. موردی از مرگومیر گزارش نشد. یک کارآزمایی در مورد بزرگسالان در گروه سالین هیپرتونیک نسبت به دارونما، تشدیدهای کمتری را که نیازمند آنتیبیوتیک باشد گزارش کرد، اما یک کارآزمایی در مورد کودکان تفاوتی را در این پیامد نیافت. اطلاعات کافی برای ارزیابی صحیح حوادث جانبی مانند سرفه، تنگی نفس، تونسیلیتو استفراغ وجود ندارد. در چهار کارآزمایی (80 شرکتکننده) پاکسازی خلط با سالین هیپرتونیک بهتر بود.
یک کارآزمایی در 132 بیمار بزرگسال با تشدید حاد ریوی، تاثیرات نامطمئنی را از سالین هیپرتونیک بر عملکرد کوتاه‐مدت ریه و زمان سپری شده تا تشدید حاد ریوی بعدی پس از ترخیص از بیمارستان گزارش کرد. موردی از مرگومیر گزارش نشد. عوارض جانبی مانند سرفه و خسخس گزارش شد، اما عوارض جانبی جدی وجود نداشت.
سالین هیپرتونیک در برابر درمانهای به حرکت واداشتن مخاط
ما توانستیم دادههای به دست آمده را از دو مورد از سه کارآزمایی که به مقایسه سالین هیپرتونیک با rhDNase پرداختند (61 شرکتکننده) تجزیهوتحلیل کنیم. در یک کارآزمایی تفاوتی در عملکرد ریه در سه هفته وجود نداشت، اما کارآزمایی دوم گزارش داد که rhDNase منجر به افزایش بیشتری در عملکرد ریه در 12 هفته در افراد مبتلا به بیماری متوسط تا شدید شد. یک کارآزمایی (47 شرکتکننده) هیچ تفاوتی را در تعداد دفعات تشدید درد گزارش نکرد، اما سرفه با سالین هیپرتونیک در مقایسه با rhDNase افزایش یافت. اطلاعات کافی برای ارزیابی سایر عوارض جانبی وجود نداشت. موردی از مرگومیر گزارش نشد.
یک کارآزمایی (12 شرکتکننده) سالین هیپرتونیک را با آمیلوراید (amiloride) و یک کارآزمایی (29 = n) آن را با میستابرون (Mistabron®) مقایسه کرد. هیچ یک از کارآزماییها تفاوتی را بین درمانها در هر اندازهگیری پاکسازی خلط نیافتند. همچنین کارآزمایی مقایسه کننده سالین هیپرتونیک و میستابرون تفاوتی را در تعداد دوره تجویز آنتیبیوتیک یا در عوارض جانبی گزارش نکرد.
این کارآزمایی که به مقایسه سالین هیپرتونیک با مانیتول پرداخت (12 شرکتکننده) عملکرد ریه را در نقاط زمانی مرتبط برای این مرور گزارش نکرد؛ تفاوتی در پاکسازی خلط وجود نداشت، اما مانیتول «آزار دهندهتر» گزارش شد.
کیفیت شواهد
خطرات سوگیری به دلیل اینکه افراد برای دریافت درمانهای مختلف بهطور تصادفی انتخاب نشدند یا به دلیل عدم گزارش تمام نتایج، پائین تا نامشخص بود، اما خطر بزرگی که وجود دارد این است که افراد در نیمه کارآزمایی میدانستند چه درمانی دریافت کردند چرا که آنها میتوانستند تفاوت بین محلولها را مزه کنند.
کیفیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود. علاوه بر خطرات سوگیری، مشکلات اصلی تعداد کم شرکتکنندگان در کارآزماییها همراه با تنوع گسترده در نتایج بود؛ همچنین، بعضی از کارآزماییها شرکتکنندگان را به افرادی که میتوانستند سالین هیپرتونیک را تحمل کنند یا به گروههای سنی خاص محدود کردند.