هدف این مطالعه مروری چیست؟
ارائهدهندگان خدمات دندانپزشکی به دلیل ماهیت استرسزای جسمانی و روحی کار خود، بیشتر در معرض ابتلا به آسیبها و اختلالات استخوانها، عضلات، و مفاصل هستند، که به عنوان اختلالات عضلانیاسکلتی (musculoskeletal disorders; MSDs) شناخته میشوند. اقدامات یا راهحلهای مختلفی برای پیشگیری از بروز MSDهای مرتبط با کار (work‐related MSDs; WMSD) پیشنهاد شده است. این موارد به عنوان مداخلات ارگونومی (ergonomic) شناخته میشوند، که به معنای هماهنگی مواردی است که افراد با آنها در تعامل هستند، تا نیازها، تواناییها، و محدودیتهای آنها تامین شود. مداخلات ارگونومی در حوزههای جسمانی، شناختی (ذهنی)، یا سازمانی قرار میگیرند. هدف از این مرور کاکرین آن بود که بدانیم هر یک از این مداخلات ارگونومی در پیشگیری از بروز WMSD میان پزشکان مراقبت از دندان موثر هستند یا خیر. ما تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ این سوال گردآوری و تجزیهوتحلیل کردیم. هیچ مطالعه مرتبطی را پیدا نکردیم.
پیامهای کلیدی
شواهدی با کیفیت بسیار پائین از یک مطالعه نشان داد که، یک مداخله ارگونومی جامع، متشکل از آموزش، اصلاح ایستگاه کار (work station)، و یک برنامه ورزشی منظم، هیچ تاثیری بر خطر بروز WMSD در اندام تحتانی دندانپزشکان، طی یک دوره شش ماه ندارد. شواهدی با کیفیت پائین از یک مطالعه نشان داد که تغییر ابزار مورد استفاده برای تراشیدن پلاکهای دندانی تاثیر مشخصی را بر درد آرنج یا درد شانه دندانپزشکان طی یک دوره چهار ماهه بر جای نمیگذارد. هر دو مطالعه کاستیهای متعددی داشتند، و شرکتکنندگان را به مدت کافی پیگیری نکردند. هیچ مطالعهای را برای ارزیابی اثربخشی مداخلات ارگونومی شناختی یا سازمانی نیافتیم. برای ارزیابی اثربخشی مداخلات ارگونومی در دندانپزشکان نیاز به انجام مطالعات بهتری داریم. بسیار محتمل است که گنجاندن نتایج مطالعات جدید نتیجهگیریهای این مرور را تغییر دهند.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
دندانپزشکان بسیار مستعد ابتلا به خطرات شغلی مانند MSD هستند، که منجر به پائین آمدن کیفیت زندگی، فرسودگی شغلی، و سلامت ضعیف شده، و اغلب آنها حرفه خود را رها میکنند. پیشنهاد شده که ارائه مداخلات ارگونومی (ergonomic intervention)، با بهبود در سبک کار، ابزار مورد استفاده، طراحی مطب دندانپزشکی، فعالیت بدنی، وضعیت قرارگیری بدن حین کار، سطح استرس ذهنی، زمانبندی قرار ملاقات، یا محیط کار میتوانند به پیشگیری از بروز WMSD کمک کنند. مرور ما اثربخشی همه این مداخلات را در پیشگیری از بروز WMSD بین افرادی که به کار دندانپزشکی میپردازند، اعم از دندانپزشک، متخصص بهداشت دندان، دستیاران دندانپزشکی، پرستار دندانپزشکی، یا دانشجویان دندانپزشکی، ارزیابی کرد. ما ارزیابی کردیم که این اقدامات تا چه حد از بروز WMSDهای جدید پیشگیری میکنند، نه اینکه چگونه از شدت آنها میکاهند، یا اینکه چگونه WMSDهای موجود را از بین میبرند. اثربخشی مداخلات ارگونومی را بر تعداد WMSDهای تشخیص داده شده توسط پزشک، دردی که خود فرد گزارش میکند، یا توانایی کار، ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما دو مطالعه را با 212 شرکتکننده پیدا کردیم که در مراکز یا کلینیکهای دندانپزشکی در ایران و ایالات متحده انجام شدند. هر دو مطالعه مداخلات ارگونومی جسمانی را ارزیابی کردند. یک مطالعه به بررسی یک مداخله ارگونومی جامع، شامل آموزش، اصلاح ایستگاه کار، و یک برنامه ورزشی منظم پرداخت، و مطالعه دیگر دو نوع ابزار مختلف را ارزیابی کرد که برای انجام یک پروسیجر دندانپزشکی استفاده میشود. مطالعه نخست نشان داد که مداخله جامع ارگونومی درد عضلانیاسکلتی را در اندام تحتانی کاهش نداد. مطالعه دوم دریافت که افرادی که از دو نوع ابزار مختلف برای تراشیدن پلاکهای دندانی استفاده کردند، سطوح مشابهی را در درد آرنج و شانه نشان دادند. این مطالعات کاستیهایی داشتند، مانند متدولوژی ضعیف و زمان کوتاه پیگیری، بنابراین نمیتوانیم براساس یافتههای آنها به نتیجهگیری قطعی برسیم.
ما هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که اثربخشی مداخلات ارگونومی شناختی یا سازمانی را ارزیابی کند. برای ارزیابی اثرات مداخلات ارگونومی جسمانی، شناختی و سازمانی به انجام مطالعاتی نیاز داریم که بهتر طراحی شوند، اجرا شوند و گزارش شوند.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
برای یافتن مطالعات منتشر شده تا آگوست 2018 به جستوجو پرداختیم.