سوال مطالعه مروری: آیا فلوفنازین (fluphenazine)، در مقایسه با دارونما (placebo)، برای درمان اسکیزوفرنی موثر است؟
پیشینه
فلوفنازین یکی از نخستین داروهایی است که به عنوان «آنتیسایکوتیک» طبقهبندی شده و دههها است که بهطور گستردهای در دسترس قرار دارد.
جستوجوی شواهد
ما جستوجوی الکترونیکی را در دسامبر 2017 برای یافتن کارآزماییهایی بهروز کردیم که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را برای دریافت فلوفنازین خوراکی یا دارونما، تصادفیسازی کردند. هیچ مطالعه جدیدی برای اضافه شدن به این بهروزرسانی شناسایی نشد.
شواهد یافت شده
هفت کارآزمایی واجد معیارهای ورود بوده و دادههای قابل استفادهای را ارائه کردند. شواهدی که در حال حاضر موجود هستند، کیفیت پائینی داشته و نشان میدهند که اگرچه فلوفنازین یک آنتیسایکوتیک قوی و مؤثر است، عوارض جانبی قابل توجهی دارد.
نتیجهگیریها
داروهای آنتیسایکوتیک، درمان خط اول و اصلی اسکیزوفرنی به شمار میآیند. آنها به درمان موثر نشانههای روانپریشی مانند شنیدن صداها و دیدن چیزها (توهمات (hallucination)) و داشتن باورهای عجیب (هذیانها (delusions)) کمک میکنند. فلوفنازین یکی از اولین آنتیسایکوتیکها بوده و حدود 50 سال است که در دسترس قرار دارد. این دارو ارزانقیمت است و در کشورهای در حال توسعه، ممکن است یکی از تنها درمانهای دارویی موجود باشد. در اکثر کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، با وجود آنکه فلوفنازین هنوز در دسترس قرار دارد، داروهای آنتیسایکوتیک جدیدتر، میزان استفاده و سهم آن را در بازار کاهش داده است. فلوفنازین عوارض جانبی ناتوان کنندهای دارد، از جمله: سرگیجه؛ اختلالات حرکتی مانند حرکات غیرارادی یا اسپاسمها؛ تکان خوردن و لرزش؛ بیقراری درونی و عدم توانایی در نشستن؛ و مشکلات فشار خون، تب و سفتی عضلات.
این مرور شامل هفت مطالعه بود و اثرات فلوفنازین خوراکی را با دارونما (درمان «ساختگی») مقایسه کرد. در اصل، یافتههای مرور از این دیدگاه گسترده حمایت میکنند که فلوفنازین یک آنتیسایکوتیک قوی و مؤثر است اما عوارض جانبی قابل توجهی دارد، ممکن است سایر داروهای آنتیسایکوتیک ترجیح داده شوند. فلوفنازین یک درمان ناقص با عوارض جانبی جدی است، بنابراین سایر داروهای آنتیسایکوتیک ارزانقیمت با عوارض جانبی کمتر ممکن است برای مبتلایان به اسکیزوفرنی بهتر باشند. با وجود این، فلوفنازین دارای هزینه کمی است و بهطور گستردهای در دسترس قرار دارد، بنابراین به احتمال زیاد یکی از پراستفادهترین روشهای درمانی برای اسکیزوفرنی در سراسر جهان باقی خواهد ماند. با این حال، برخی از عوارض جانبی فلوفنازین از نظر آسیب وارده به بیمار و هزینه شخصی درمان ممکن است گران باشند. اگرچه فلوفنازین چندین دهه است که به عنوان داروی آنتیسایکوتیک مورد استفاده قرار گرفته، جای تعجب است که هنوز هم تعداد کمی از مطالعات با روش انجام خوب وجود دارند که میزان اثربخشی و پتانسیل آن را برای ایجاد عوارض جانبی اندازهگیری میکنند. تحقیقات بیشتری در مقیاس بزرگ باید در مورد پیامدهای مهمی از جمله بهبود سلامت روان، عود، ترخیص از و بستری در بیمارستان، میزان رضایت از درمان و کیفیت زندگی، گزارش بدهند.
این خلاصه به زبان ساده توسط Ben Gray از RETHINK نوشته شده است.