سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به مزایا و مضرات مداخلات را برای پیشگیری از خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی مهم به لحاظ بالینی در بیماران پذیرش شده در بخش مراقبتهای ویژه مرور کردیم.
پیشینه
زخمهای ناشی از استرس (stress ulcers) به عنوان آسیب سطحی در لایه مخاطی معده یا رودهها دیده میشوند که میتوانند در نتیجه شوک، سپسیس یا تروما ایجاد شود. بسته به شدت آسیب، نواحی آسیب دیده ممکن است دردناک شده و با درجات مختلف شروع به خونریزی کنند. خونریزی GI فوقانی به دلیل زخمهای ناشی از استرس یک عامل اصلی برای افزایش شدت بیماری و مرگومیر میان افرادی است که در ICUها پذیرش میشوند. با وجود این، استانداردهای درمانی بهبود یافتهاند و بروز خونریزی GI فوقانی در ICUها کاهش یافته است. بنابراین، تمام بیماران به شدت بد‐حال نیاز به درمان پیشگیرانه پیدا نمیکنند.
پروفیلاکسی زخم ناشی از استرس میتواند منجر به ایجاد تاثیرات منفی از جمله پنومونی وابسته به ونتیلاتور (ventilator‐associated pneumonia; VAP) شود. VAP نوعی عفونت ریه است که توسط باکتریها در افرادی که تحت ونتیلاتور مکانیکی قرار میگیرند، ایجاد میشود. VAP معمولا به صورت تب، سرفه و خلط عفونی (purulent sputum) خود را نشان میدهد. خطر VAP در مواردی که بیماران به شدت بدحال بوده، دوره بستری آنها در بیمارستان طولانی شده، یا در موارد استفاده از پروفیلاکسی زخم استرس، افزایش مییابد. از این رو، ارزیابی استراتژیهایی که بروز خونریزی GI فوقانی را به طور ایمن کاهش دهد، ضروری است.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا آگوست 2017 بهروز است. ما 106 مطالعه را با مجموع 15,027 شرکتکننده به شدت بد‐حال از هر گروه سنی و هر جنسیت وارد مرور کردیم.
نتایج کلیدی
تاثیرات مرتبط با این داروها شناسایی شدند: آنتاگونیستهای گیرنده H2؛ (H2 receptor antagonists)، آنتیاسیدها، سوکرالفیت (sucralfate) و مهار کنندههای پمپ پروتون.
آنتاگونیستهای گیرنده H2، ترشح اسید گاستریک را از طریق مسدود کردن گیرندههای هیستامین مهار میکنند، اما میتوانند منجر به کاهش شمارش پلاکتهای خونی (ترومبوسیتوپنی)، التهاب کلیه (نفریت بینابینی) و گیجی شود. آنتیاسیدها اسید معده را خنثی میکنند، اما ممکن است منجر به اسهال یا ایجاد یبوست شوند. مهار کنندههای پمپ پروتون آخرین مرحله را از تولید اسید گاستریک مهار میکنند، گفته میشود که این مهار کنندهها ممکن است با افزایش خطر ابتلا به اسهال کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile diarrhoea) رابطه داشته باشند. عوامل حفاظت کننده در برابر زخم، از جمله سوکرالفیت، از طریق پوشش مخاطی معده مانعی بین آن و اسید گاستریک ایجاد میکند. با وجود این، این عوامل ممکن است منجر به ایجاد یبوست شده و مانع از جذب عوامل آنتیباکتریال خاص (certain antibacterial agents) شوند.
آنتاگونیستهای گیرنده H2، آنتیاسیدها و سوکرالفیت، در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم استفاده از درمان پیشگیرانه، ممکن است در پیشگیری از خونریزی GI فوقانی مهم به لحاظ بالینی در بیماران ICU اثربخش باشد. پنومونی اکتسابی از بیمارستان (hospital‐acquired pneumonia) محتملترین رویداد در بیماران ICU است که در مقایسه با بیماران دریافت کننده دارونما یا عدم درمان پیشگیرانه، آنتاگونیستهای گیرنده H2 یا سوکرالفیت دریافت میکنند.
شواهد با قطعیت پائین پیشنهاد میکنند که مهار کنندههای پمپ پروتون نسبت به آنتاگونیستهای گیرنده H2 در پیشگیری از خونریزی GI فوقانی در بیماران ICU، اثربخشتر بودند. با استفاده از مهار کنندههای پمپ پروتون، 25 نفر از 1000 نفر احتمالا دچار خونریزی GI فوقانی میشدند، و با استفاده از آنتاگونیستهای گیرنده H2؛ 73 نفر از 1000 نفر (%95 فاصله اطمینان (CI): 46 تا 115 نفر) احتمالا دچار خونریزی GI فوقانی میشدند. تاثیر آنتاگونیستهای گیرنده H2 در برابر مهار کنندههای پمپ پروتون از نظر خطر ابتلا به پنومونی اکتسابی از بیمارستان با مزایا و مضرات همسو و سازگار است.
کیفیت شواهد
قطیت ما نسبت به شواهد از پائین تا متوسط متغیر بود. در ارتباط با تاثیرات مربوط به مداخلات مختلف در مقایسه با دارونما یا عدم پروفیلاکسی، سطح قطعیت شواهد متوسط (آنتاگونیستهای گیرنده H2) یا پائین (آنتیاسید و سوکرالفیت) بود. در ارتباط با تاثیرات آنتاگونیستهای گیرنده H2 در مقایسه با دارونما یا عدم استفاده از درمان پیشگیرانه، از نظر خطر ابتلا به پنومونی اکتسابی از بیمارستان، سطح قطعیت شواهد پائین بود. در ارتباط با تاثیرات آنتاگونیستهای گیرنده H2 در مقایسه با مهار کنندههای پمپ پروتون، از نظر پنومونی اکتسابی از بیمارستان نیز درجه قطعیت شواهد پائین بود.