موضوع چیست؟
هدف این مرور، تعیین مزایا و عوارض جانبی داروهای کاهنده فشار خون (داروهای آنتی‐هیپرتانسیو (antihypertensive drugs)) برای زنان باردار مبتلا به هیپرتانسیون (فشار خون بالا) خفیف تا متوسط بود. هدف دیگر آن، ارزیابی مزایا و عوارض جانبی این داروها برای نوزادانشان بود.
چرا این موضوع مهم است؟
از هر 10 زن، یک زن دارای فشار خون بالاتر از حد نرمال در دوران بارداری است. برای بعضی از زنان، فشار خون آنها تا حدی بالا باقی میماند (با عنوان «فشار خون بالای خفیف تا متوسط»)، بدون آنکه عوارض آشکاری داشته باشند. بعضی از این زنان به سمت فشار خون بسیار بالا پیشرفت میکنند. در صورتی که فشار خون بسیار بالا بر اندامهای زن تاثیر بگذارد، میتواند منجر به یک وضعیت اورژانسی پزشکی شود (مانند کبد، یا مغز به شکل سکته مغزی). همچنین میتواند بهطور جدی بر رشد و سلامت کودکش تاثیر بگذارد.
داروهایی که فشار خون را کاهش میدهند، برای درمان فشار خون خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار میگیرند، با این باور که این درمان از افزایش فشار خون پیشگیری میکند. طی سالها، اطلاعات حاصل از مطالعات پژوهشی با کیفیت خوب متناقض بوده، بنابراین نمیتوانیم مطمئن باشیم که این درمان دارویی ارزشمند است یا خیر.
ما چه شواهدی را یافتیم؟
این مرور کاکرین، نسخه بهروز شده مروری است که برای اولین بار در سال 2001 منتشر و در سالهای 2007 و 2014 بهروز شد. در سپتامبر 2017 به جستوجوی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده پرداختیم، و این مرور اکنون شامل دادههای 58 کارآزمایی با حضور بیش از 5900 زن است. در مجموع 31 کارآزمایی با 3485 زن به مقایسه تعدادی از داروهای مختلف کاهنده فشار خون با دارونما (placebo) یا عدم درمان پرداخته بودند. 29 کارآزمایی دیگر شامل 2774 زن وجود داشت که یک داروی کاهنده فشار خون را با یک داروی دیگر مقایسه کردند.
شواهد نشان داد درمان زنانی که فشار خون آنها بهطور متوسط بالا رفته بود، احتمالا شمار زنانی را که به سمت فشار خون بالای شدید میرفتند، به نصف کاهش میدهد (20 کارآزمایی؛ 2558 زن). با این حال داروهای کاهنده فشار خون به احتمال زیاد تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر خطر مرگومیر کودک (29 کارآزمایی؛ 3365 زن) دارند و اطلاعات کافی در مورد مرگومیر مادران وجود ندارد تا قضاوت را در مورد این که این خطر کاهشیافته یا نه، میسر سازد (پنج کارآزمایی؛ 525 زن).
استفاده از داروهای کاهنده فشار خون میتواند تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر تعداد زنان مبتلا به پره‐اکلامپسی (pre‐eclampsia) (23 کارآزمایی؛ 2851 زن)، یا تعداد زنانی که مجبور به تغییر داروها به دلیل تاثیرات جانبی شدند (16 کارآزمایی؛ 1503 زن) داشته باشد.
ما هیچ تفاوتی را در تعداد کودکان متولد شده به صورت زودرس، پیش از 37 هفته (15 کارآزمایی؛ 2141 زن) پیدا نکردیم. همچنین تفاوتی بین تعداد کودکانی که برای سن باروریشان کوچک متولد شدهاند، وجود ندارد (21 کارآزمایی؛ 2686 نوزاد).
کیفیت شواهد اغلب متوسط بودند (اما شواهد برای پره‐اکلامپسی پائین بود). دلیل این امر، تعداد مطالعات کوچک و مشکلات مربوط به روش انجام مطالعات بود.
شواهد موجود هنوز برای نشان دادن این که یک داروی آنتی‐هیپرتانسیو بهتر از دیگری است، ناکافی است. با این حال، به نظر میرسد که بتا‐بلاکرها و مسدود کنندههای کانال کلسیم از داروهای جایگزین برای کنترل فشار خون بهتر باشند.
این یافتهها چه معنایی دارند؟
برای تایید تاثیر واقعی داروهای آنتی‐هیپرتانسیو در مادران و نوزادان آنها و تشخیص اینکه کدام دارو بهترین است، پژوهش بیشتری مورد نیاز است.