بسیاری از افراد سیگاری تلاش میکنند که خودشان سیگار را ترک کنند، اما برنامههایی که به صورت یک برنامه ساختاری به افراد سیگاری ارائه میشود تا آن را دنبال کنند، ممکن است تعداد افرادی را که سیگار را با موفقیت ترک میکنند، افزایش دهد.
هدف از این مرور تعیین اثربخشی انواع مختلف بستههای خودیاری مکتوب است که یک برنامه ساختاری را برای پیگیری افراد سیگاری، در مقایسه با عدم درمان و استراتژیهای ارتباطی مینیمال دیگر ارائه میدهد و تعیین اثربخشی مقایسهای اجزا و ویژگیهای مختلف خودیاری مکتوب، مانند بازخورد ایجاد شده توسط کامپیوتر، محتواهای اضافی، تناسب محتواها با افراد، و هدفگذاری محتواها در گروههای خاص.
ما پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، ClinicalTrials.gov و پلتفرم مرکز بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) را جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو مارچ 2018 بود.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی شده را در مورد ترک سیگار با پیگیری حداقل شش ماه انتخاب کردیم که در آنها حداقل یک بازو به بررسی بستههای مکتوب ارائه شده به صورت خودیاری در مقایسه با خودیاری چاپی مینیمال (مانند یک برگه کوتاه) یا یک کنترل کننده با شدت کمتر پرداخت. ما «خودیاری» را به صورت برنامهریزی ساختاری برای افراد سیگاری که سعی میکنند سیگار را بدون تماس مداوم (شدید) با یک درمانگر ترک کنند، تعریف کردیم.
ما دادهها را بر اساس روشهای استاندارد روششناسی تنظیمشده در کاکرین استخراج کردیم. معیار پیامد اصلی پرهیز از سیگار کشیدن پس از حداقل 6 ماه پیگیری در افراد سیگاری در زمان شروع بود. ما برای هرکدام از مطالعات، دقیقترین (و سختگیرانهترین) تعریف را از پرهیز و میزانهای اعتبارسنجی شده از نظر بیوشیمیایی در صورت وجود به کار بردیم. هر جا که اقتضا میکرد، با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random‐effects) روش متاآنالیز (meta-analysis) را اجرا کردیم.
ما 75 مطالعه را شناسایی کردیم که معیارهای ورود ما را داشتند. بسیاری از گزارشهای مطالعات شامل جزئیات کافی برای قضاوت در مورد خطر سوگیری (bias) در برخی از حوزهها نبودند. ما 30 مطالعه (40%) را در یک یا چند حوزه در معرض خطر بالای سوگیری قضاوت کردیم.
35 مطالعه به بررسی اثرات برنامههای استاندارد و غیرهدفمند خودیاری پرداختند. 11 مطالعه ابزارهای خودیاری به تنهایی را با عدم مداخله مقایسه کردند و اثر کوچکی به نفع مداخله یافتند (13241 = n؛ خطر نسبی (RR): 1.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.03 تا 1.37؛ 0% = I2). ما قطعیت شواهد را بر اساس سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) متوسط قضاوت کردیم و به دلیل ارتباط غیرمستقیم با جمعیت در کشورهای با درآمد پایین و متوسط کاهش دادیم زیرا شواهد مربوط به این مقایسه از مطالعاتی به دست آمد که صرفا در کشورهای با درآمد بالا انجام گرفتند و دلیلی وجود دارد که بر اساس آن بتوان باور کرد که این مداخله ممکن است در کشورهای با درآمد پایین و متوسط متفاوت عمل کند.
این تجزیهوتحلیل، دو مطالعه را با تیم نویسنده یکسان که پیامدهای بسیار مثبتی داشتند و به وضوح داده پرت داشتند و ناهمگونی قابلتوجهی را نشان دادند، از مطالعه حذف کردند. شش مطالعه بعدی در مورد خودیاری ساختار یافته در مقایسه با جزوههای کوتاه، شواهدی را از تاثیر ابزارهای خودیاری بر ترک سیگار نشان ندادند (7023 = n؛ RR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 1.07؛ 21% = I2). ما شواهدی را از منافع استفاده از برنامههای استاندارد خودیاری یافتیم که در آن تماس کوتاهی وجود داشت که شامل مشاوره برای ترک سیگار نبود (4 مطالعه؛ 2822 = n؛ RR: 1.39؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.03 تا 1.88؛ 0% = I2)، اما زمانی که خودیاری به عنوان یک مکمل برای رویکرد چهره به چهره ترک سیگار برای همه شرکتکنندگان ارائه شد، منفعتی یافت نشد (11 مطالعه؛ 5365 = n؛ RR: 0.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 1.28؛ 32% = I2).
تعداد 32 مطالعه برنامههای هدفمند را برای خصوصیات فردی افراد سیگاری، در برابر گروه کنترل که هیچ ابزاری دریافت نکردند، یا با برنامههای همپایه یا غیرهدفمند را دریافت کردند، مورد بررسی قرار دادند. اکثر این مطالعات از بیش از یک ایمیل استفاده کردند. ترکیب مطالعاتی که به مقایسه مداخلات خودیاری با غیرخودیاری، یا به تنهایی یا در مقایسه با مشاوره، یا به عنوان مکملی برای مشاوره پرداختند نشان دهنده منفعت ارائه مداخلات خودیاری هدفمند (12 مطالعه؛ 19190 = n؛ RR: 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.20 تا 1.49؛ 0% = I2) با شواهد اندکی از تفاوت بین زیرگروهها است (10 مطالعه به مقایسه ابزار هدفمند با عدم استفاده از ابزار پرداختند؛ 14359 = n؛ RR: 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.19 تا 1.51؛ 0% = I2؛ 2 مطالعه به مقایسه ابزار هدفمند با مشاوره کوتاه پرداختند؛ 2992 = n؛ RR: 1.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.49؛ 0% = I2 و 2 مطالعه ابزار هدفمند را به عنوان مکمل مشاوره کوتاه ارزیابی کردند؛ 1839 = n؛ RR: 1.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.17 تا 2.53؛ 10% = I2).
هنگامی که مطالعات خودیاری هدفمند را با خودیاری غیرهدفمند مقایسه کردند، نتایج به نفع مداخلات هدفمند بود، در حالی که مداخلات هدفمند شامل ایمیلهای بیشتری نسبت به مداخلات غیرهدفمند بود (9 مطالعه؛ 14166 = n؛ RR: 1.42؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.20 تا 1.68؛ 0% = I2)، اما هنگامی که شرایط هر دو از نظر تماس همسان شده بود، این چنین نبود (10 مطالعه؛ 11024 = n؛ RR: 1.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.89 تا 1.30؛ 50% = I2). ما قطعیت شواهد را بر اساس GRADE متوسط قضاوت کردیم، و به دلیل خطر سوگیری کاهش دادیم.
پنج مطالعه به بررسی ابزار هدفمند به عنوان یک مکمل برای درمان جایگزین نیکوتین پرداختند؛ ترکیب سه مورد از این تعداد هیچ گونه شواهدی را از منفعت اضافی ارائه نکرد (1769 = n؛ RR: 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.30؛ 0% = I2). چهار مطالعه که به ارزیابی موارد مکتوب اضافی پرداختند، به نفع مداخله بود، اما حد پایین فاصله اطمینان، خط عدم تاثیر را قطع کرد (RR: 1.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.58؛ 73% = I2). تعداد کمی از سایر مطالعات منفعتی را از استفاده از ابزار هدفمند شناسایی نکردند، یا تفاوتهایی را بین برنامههای خودیاری مختلف نیافتند.
شواهدی با قطعیت متوسط نشان میدهد، زمانی که حمایت دیگری وجود ندارد، ابزارهای خودیاری مکتوب / نوشته شده بیشتر از عدم مداخله به افراد جهت ترک سیگار کمک میکند. هنگامی که افراد از یک متخصص بهداشت حرفهای مشاوره دریافت میکنند یا از درمان جایگزین نیکوتین استفاده میکنند، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ابزار خودیاری تاثیر آنها را افزایش میدهد. با این حال، منافع کوچک را نمیتوان انکار کرد. شواهدی با قطعیت متوسط نشان میدهد که برنامههای خودیاری که از دادههای مربوط به شرکتکنندگان برای متناسب ساختن ماهیت مشاوره یا پشتیبانی ارائه شده استفاده میکنند، موثرتر از عدم مداخله هستند. با این حال، زمانی که برنامه خودیاری هدفمند، که معمولا شامل ارزیابی مکرر و ایمیل هستند، با برنامه غیرهدفمند که بهطور مشابه عرضه میشوند، مقایسه شدند، هیچ شواهدی در رابطه با منفعت وجود نداشت.
شواهد موجود مداخلات خودیاری را در کشورهای با درآمد بالا مورد بررسی قرار دادند، که اغلب حمایت شدید در دسترس است. تحقیقات بیشتری برای بررسی تأثیرات این مداخلات در کشورهای با درآمد پایین و متوسط، که ممکن است حمایت شدیدتری وجود نداشته باشد، مورد نیاز است.