موضوع چیست؟
هدف این مرور کاکرین این بود که بدانیم کدام دارو بیشترین تاثیر را در پیشگیری از دست دادن خون بیش از حد در زایمان و کمترین عوارض جانبی را دارد. تمام مطالعات مرتبط را جمعآوری و تجزیهوتحلیل کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم (تاریخ جستوجو: 24 می 2018).
چرا این موضوع مهم است؟
خونریزی بیش از حد پس از زایمان شایعترین دلیل مرگ مادران در زمان زایمان در سراسر جهان است. اگر چه بیشتر زنان هنگام تولد خونریزی مختصری دارند، برخی دیگر ممکن است دچار خونریزی شدید شوند و این میتواند خطر جدی برای سلامت و زندگی آنها ایجاد کند. برای کاهش خونریزی شدید هنگام تولد، تجویز روتین یک دارو برای انقباض رحم (یوترونیک (uterotonic)) به روش استاندارد طبابت بالینی در سراسر جهان تبدیل شده است.
بهطور روتین داروهای مختلفی هنگام تولد برای کاهش خونریزی بیش از حد مورد استفاده قرار گرفتهاند. آنها شامل اکسیتوسین (oxytocin)، میزوپروستول (misoprostol)، ارگومترین (ergometrine)، کاربتوسین (carbetocin)، پروستاگلاندینهای (prostaglandin) تزریقی و ترکیبی از این داروها هستند که هر کدام اثربخشی و عوارض جانبی متفاوتی دارند. برخی از عوارض جانبی شناسایی شده عبارتند از: استفراغ، فشار خون بالا و تب. در حال حاضر، اکسیتوسین به عنوان داروی استاندارد برای کاهش خونریزی شدید توصیه میشود. تمام شواهد موجود را برای مقایسه پروفایل اثربخشی و عوارض جانبی هر یک از داروها تجزیهوتحلیل کردیم.
چه شواهدی را یافتیم؟
196 مطالعه را با حضور 135,559 زن پیدا کردیم. هفت عامل یوترونیک را در برابر یکدیگر و در برابر زنانی که هیچ عامل یوترونیک را دریافت نکرده بودند، مقایسه کردیم. مطالعات در 53 کشور انجام شد. در بیشتر مطالعات، زنان بهطور معمول و در یک بیمارستان زایمان کردند.
این تجزیهوتحلیل نشان میدهد که تمام داروها برای پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیش از 500 میلیلیتر باشد، در مقایسه با عدم درمان یوترونیک معمولی، موثر هستند. در مقایسه با اکسیتوسین (داروی پیشنهادی استاندارد)، سه مورد از بهترین داروها برای این پیامد، ترکیبی از ارگومترین و اکسیتوسین، کاربتوسین و ترکیبی از میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین است. ما دریافتیم که سایر داروها میزوپروستول، پروستاگلاندینهای تزریقی و ارگومترین، در مقایسه با اکسیتوسین، ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در این پیامد ایجاد کنند.
تمام داروها به جز ارگومترین و پروستاگلاندینهای تزریقی، در مقایسه با عدم درمان، برای پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیشتر از 1000 میلیلیتر باشد، موثر هستند. ارگومترین بهعلاوه اکسیتوسین و میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در این پیامد در مقایسه با اکسیتوسین ایجاد میکنند. اینکه کاربتوسین و ارگومترین بهتنهایی برای این پیامد تفاوتی ایجاد میکنند یا خیر، نامطمئن است. با این حال، میزوپروستول، در مقایسه با اکسیتوسین، در پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیشتر از 1000 میلیلیتر باشد، موثر است.
میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین استفاده از یوترونیک اضافی را کاهش میدهد و احتمالا خطر ترانسفیوژن خون را در مقایسه با اکسیتوسین کاهش میدهد. کاربتوسین، پروستاگلاندینهای تزریقی و ارگومترین بهعلاوه اکسیتوسین نیز ممکن است استفاده از یوترونیک اضافی را کاهش دهند اما قطعیت شواهد پائین است. هیچ تفاوت معناداری بین همه عوامل برای مرگومیر مادران یا عوارض شدید زایمان وجود ندارد زیرا این پیامدها در چنین مطالعاتی نادر هستند.
دو ترکیب از داروها با عوارض جانبی مهم همراه بودند. در مقایسه با اکسیتوسین، زنانی که میزوپروستول را دریافت میکنند، بیشتر احتمال دارد که از استفراغ و تب رنج ببرند. زنانی که ارگومترین را به علاوه اکسیتوسین دریافت میکنند، بیشتر در معرض استفراغ قرار دارند و ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در خطر هیپرتانسیون داشته باشند، با این حال، قطعیت شواهد برای این پیامد پائین بود.
این تجزیهوتحلیل، بدون توجه به اینکه زنان بهطور معمول یا با سزارین، یا در بیمارستان یا در جامعه زایمان میکنند، در معرض خطر شدید یا پائین خونریزی پس از زایمان قرار گرفتند، آنها دوز بالا یا پائین میزوپروستول دریافت کردند و اینکه تزریق بولوس یا اینفیوژن اکسیتوسین یا هر دوی آنها را گرفتند، نتایج مشابهی را ارائه داد.
این یافتهها چه معنایی دارند؟
بهطور کلی، همه عوامل برای پیشگیری از خونریزی شدید در مقایسه با عدم درمان دارویی یوترونیک، موثر بودند. ترکیب ارگومترین با اکسیتوسین، کاربتوسین و میزوپروستول به همراه اکسیتوسین، ممکن است در مقایسه با اکسیتوسین استاندارد فعلی، مزایای دیگری نیز داشته باشند. با این حال، این دو ترکیب دارویی با عوارض جانبی قابل توجهی همراه هستند که ممکن در مقایسه با اکسیتوسین برای زنان آزار دهنده باشند. کاربتوسین در مقایسه با اکسیتوسین ممکن است مزایای اضافی داشته باشند و به نظر میرسد که بدون افزایش عوارض جانبی باشد.