کمردرد مزمن یکی از مشکلات مهم سلامت محسوب میشود. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) به طور گستردهای برای درمان مبتلایان به درد کمر استفاده میشوند، به خصوص بیمارانی که درد کمر حاد دارند. استفاده کوتاهمدت از NSAID برای تسکین درد در افراد مبتلا به کمردرد مزمن نیز توصیه میشود. دو نوع NSAID برای درمان کمردرد استفاده میشوند: NSAIDهای غیرانتخابی و NSAIDهای با هدف COX−.2 در سال 2008 یک مطالعه مروری کاکرین تاثیر کوچک اما مهمی از NSAIDها را در مقایسه با دارونما، در مبتلایان به کمردرد مزمن مشاهده کرده بود. این یک بهروزرسانی از مطالعه مروری کاکرین است که در سال 2008 منتشر شده و روی افراد با کمردرد مزمن تمرکز کرده است.
تعیین اینکه آیا NSAIDها از دیگر گزینههای درمانی برای کمردرد مزمن غیراختصاصی بهتر هستند یا خیر، و اگر بهتر اند، کدام نوع NSAID موثرتر است.
ما برای پیدا کردن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs؛ Randomized Controlled Trials) انتشار یافته در انگلیس، آلمان یا هلند، در CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ PubMed و دو پایگاه اطلاعاتی ثبت کارآزماییهای بالینی تا 24 جون 2015 به جستوجو پرداختیم. همچنین فهرست منابع مطالعات مروری مرتبط را نیز بررسی کردیم.
ما RCTهایی را انتخاب کردیم (دوسو کور یا یک سو کور) که از NSAIDها برای درمان مبتلایان به کمردرد مزمن استفاده کرده بودند.
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل از هم صلاحیت کارآزماییها را برای ورود به این مطالعه مروری کاکرین مطابق با معیارهای ورود ارزیابی کردند. یک نویسنده مطالعه مروری دادهها را استخراج کرده و نویسنده دیگر به بررسی دادهها پرداخت. دو نویسنده مطالعه مروری بطور جداگانه خطر سوگیری (Bias) را در تمامی کارآزماییهای انتخاب شده بررسی کردند. در صورتی که اطلاعات از نظر بالینی همگن و مشابه بودند، یک متاآنالیز (Meta-analysis) انجام داده و کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی کردیم.
این مطالعه مروری کاکرین حاوی 13 کارآزمایی است. خطر سوگیری در مطالعات پایین بود. 6 مطالعه NSAIDها را با دارونما مقایسه کرده و در مجموع 1354 شرکتکننده داشتند. شواهدی با کیفیت پایین وجود داشت، مبنی بر اینکه NSAIDها موثرتر از دارونما هستند، با میانگین تفاوت در میزان شدت درد از پایه معادل 6.97- (95% فاصله اطمینان (CI): 10.74- تا 3.19-) در مقیاس آنالوگ بصری (visual analogue scale; VAS) 0 تا 100 و میانه پیگیری 56 روز (دامنه میان چارکی (interquartile range; IQR) معادل 13 تا 91 روز). چهار مطالعه با استفاده از پرسشنامه ناتوانی رولند موریس میزان ناتوانی را ارزیابی کردند. شواهدی کمکیفیت وجود داشت که اظهار میداشت NSAIDها روی ناتوانی موثرتر از دارونما عمل میکنند، با میانگین تفاوت از پایه 0.85 - (95% فاصله اطمینان (CI): 1.30- تا 0.40-) در یک مقیاس 0 تا 24 و متوسط پیگیری 84 روز (IQR:42 تا 105 روز). تمامی 6 مطالعه کنترل شده مربوط به دارونما عوارض جانبی را نیز گزارش کرده و نشان دادند که از نظر آماری وقوع عوارض جانبی در افرادی که از NSAIDها استفاده کرده بودند، در مقایسه با دارونما افزایش قابل ملاحظهای نداشت (خطر نسبی (RR)؛ 1.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.92 تا 1.17. به دلیل حجم نمونه نسبتا کوچک و دوره پیگیری نسبتا کوتاه در بیشتر کارآزماییهای انتخابی، این احتمال وجود دارد که شمار افرادی که دچار عارضه جانبی شدهاند کمتر از حد واقعی یا اندازهگیری شده باشد.
دو مطالعه به مقایسه انواع مختلف NSAIDهای غیرانتخابی پرداخته بودند، مثل ایبوپروفن درمقابل دیکلوفناک و پیروکسیکام در مقابل ایندومتاسین. در این کارآزماییها هیچ تفاوتی بین این انواع NSAIDها مشاهده نشده بود، لیکن حجم نمونه هر دو کارآزمایی کوچک بود. یک کارآزمایی تفاوتی از نظر شدت درد بین گروههایی که از NSAIDهای انتخابی و غیرانتخابی استفاده کرده بودند، پیدا نکرده بود. در کارآزمایی دیگر که دیفلونیسال (diflunisal) را با دارونما مقایسه کرده بود، هیچ بهبودی در میزان شدت درد دیده نشده بود. یک کارآزمایی در مصرف کنندگان سلکوکسیب در مقایسه با ترامادول، یک بهبودی کلی نشان داده بود.
یکی از کارآزماییهای انتخابی به مقایسه NSAIDها با «ورزش خانگی» پرداخته بود. میزان ناتوانی در افرادی که ورزش کرده بودند، در مقایسه با آنهایی که NSAID دریافت کرده بودند، بهبودی بیشتری داشت، اما میزان درد بین دو گروه یکسان بود.
شش مورد از 13 RCT نشان دادند که NSAIDها در کاهش شدت درد موثرتر از دارونما هستند. در مورد ناتوانی، NSAIDها کمی بهتر از دارونما عمل میکنند. با این حال میزان این تاثیرات کم، و سطح کیفی شواهد نیز پایین بود. زمانی که ما فقط RCTهایی را انتخاب کردیم که خطر سوگیری پایینی داشتند، تفاوتهای بین تاثیر NSAIDها و دارونما کمتر شد. ما هیچ تفاوتی بین میزان تاثیر NSAIDهای انتخابی و غیرانتخابی شناسایی نکردیم. از آنجا که در RCTهای انتخابی حجم نمونه و مدت پیگیری کم بود، ما نتوانستیم یک بیانیه قطعی در مورد وقوع عوارض جانبی یا بیخطر بودن استفاده طولانیمدت از NSAIDها به دست بیاوریم.