هیسترکتومی انتخابی (elective hysterectomy) بهطورمعمول برای شرایط خوشخیم مربوط به زنان انجام میشود. هیسترکتومی (برداشتن رحم) میتواند از راه شکم، بهصورت لاپاروسکوپی، یا از راه واژینال، با یا بدون کمک لاپاروسکوپی انجام شود. پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی (antibiotic prophylaxis) شامل استفاده از آنتیبیوتیکها برای کاهش نرخ عفونت پس از عمل است، که در غیر این صورت 40% تا 50% زنان را پس از هیسترکتومی واژینال و بیش از 20% را پس از هیسترکتومی شکمی تحت تأثیر قرار میدهد. هیچ مطالعه مروری کاکرین بهطور سیستماتیک شواهدی را در این زمینه ارزیابی نکرده است.
تعیین اثربخشی و ایمنی پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی در زنانی که تحت هیسترکتومی انتخابی قرار میگیرند
ما پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی را تا نوامبر 2016 جستوجو کردیم (شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه زنان و باروری کاکرین؛ پایگاه ثبت مرکزی مطالعات کاکرین (CRSO)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ بهعلاوه پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی، چکیده کنفرانسها و فهرست منابع مقالات مرتبط.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) که استفاده از آنتیبیوتیکها را در برابر دارونما یا سایر آنتیبیوتیکها بهعنوان پروفیلاکسی در زنان تحت هیسترکتومی انتخابی مقایسه کردند.
ما از روشهای استاندارد روششناسی کاکرین استفاده کردیم.
ما در این مطالعه مروری 37 RCT را انتخاب کردیم که به مقایسه 20 آنتیبیوتیک مختلف در مقابل دارونما و در مقابل یکدیگر (6079 زن) پرداختند. کیفیت شواهد از بسیار کم تا متوسط بودند. محدودیتهای اصلی یافتههای مطالعه خطر سوگیری (bias) به دلیل گزارشدهی ضعیف روشها، عدم دقت به دلیل نمونههای کوچک و نرخ پایین رویدادها، و گزارشدهی ناکافی اثرات جانبی بود.
هر نوع آنتیبیوتیک در مقابل دارونما
هیسترکتومی واژینال
شواهد با کیفیت توسط نشان میدهد زنانی که آنتیبیوتیک پروفیلاکسی دریافت کردند عفونتهای کلی بعد از عمل کمتر (خطر نسبی (RR): 0.28؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.19 تا 0.40؛ 5 RCT؛ N = 610؛ I2 = 85%) عفونت مجاری ادراری کمتر (RR: 0.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 0.77؛ 8 RCT؛ N = 1790؛ I2 = 44%)، عفونتهای لگنی کمتر (RR: 0.28؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20 تا 0.39؛ 11 RCT؛ N = 2010؛ I2 = 57%) و تب پس از عمل کمتر (RR: 0.43؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.34 تا 0.54؛ 9 RCT؛ N = 1879؛ I2 = 48%) نسبت به زنانی که چنین پروفیلاکسی را دریافت نکرده بودند، داشتند. این نشان میدهد که پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی میانگین خطر ابتلا به عفونت را پس از عمل از 34% به 7% تا 14% کاهش میدهد. اینکه آیا این درمان موجب تفاوت در نرخ سایر عفونتهای جدی میشود نامعلوم مانده است
(RR: 0.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 4.10؛ 1 RCT؛ N = 146؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). دادهها برای مقایسه اثرات جانبی کافی نبودند.
هیسترکتومی شکمی
زنانی که هر نوع آنتیبیوتیک پروفیلاکسی را دریافت کردند عفونتهای کلی بعد از عمل (RR: 0.16؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.06 تا 0.38؛ 1 RCT؛ N = 345؛ شواهد با کیفیت پایین)، عفونتهای زخم شکمی (RR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 0.92؛ 11 RCT؛ N = 2434؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت متوسط)؛ عفونتهای مجاری ادراری (RR: 0.39؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 تا 0.51؛ 11 RCT؛ 2547 = N؛ I2 = 26%؛ شواهد با کیفیت متوسط)؛ عفونتهای لگنی (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.35 تا 0.71؛ 11 RCT؛ N = 1883؛ I2 = 11%؛ شواهد با کیفیت متوسط) و تبهای بعد از عمل کمتر (RR: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 0.70؛ 11 RCT؛ N = 2581 ؛ I2 = 51%؛ شواهد با کیفیت متوسط) نسبت به زنانی که پروفیلاکسی دریافت نکردند داشتند، نشاندهنده اینکه پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی میانگین خطر ابتلا به عفونت پس از عمل را از حدود 16% به 1% تا 6% کاهش میدهد. اینکه آیا این درمان موجب تفاوت در نرخ سایر عفونتهای جدی میشود نامعلوم مانده است (RR: 0.44؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 1.69؛ 2 RCT؛ N = 476؛ I2 = 29%؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین).
اینکه نرخ عوارض جانبی بین گروهها متفاوت باشد نامعلوم است (RR: 1.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 5.18؛ 2 RCT؛ 430 = N؛ I2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین).
مقایسات سربهسر (head-to-head) بین آنتیبیوتیکها
هیسترکتومی واژینال
ما چهار مقایسه را شناسایی کردیم: سفالوسپورین (cephalosporin) در مقابل پنیسیلین (2 RCT؛ N = 470)، سفالوسپورین در برابر تتراسایکلین (1 RCT؛ N = 51)، آنتیپروتوزوال (antiprotozoal) در مقابل لینکوزامید (1 RCT؛ N = 80)، و سفالوسپورین در برابر آنتیپروتوزوال (1 RCT؛ N = 78). دادهها هیچ شواهدی از تفاوت بین گروهها برای هر یک از پیامدهای اولیه وجود نداشت، به جز گزارش موارد کمتری از عفونت کلی پس از عمل و تب بعد از عمل در زنانی که سفالوسپورین دریافت کرده بودند نسبت به کسانی که آنتیپروتوزوال دریافت کرده بودند.
فقط یک مقایسه (سفالوسپورین با پنیسیلین، 2 RCT؛ N = 451) دادههایی را در مورد اثرات جانبی ارائه داد و هیچ تفاوتی را بین گروهها نشان نداد.
هیسترکتومی شکمی
ما فقط یک مقایسه را شناسایی کردیم: سفالوسپورین در مقابل پنیسیلین (220 = N). دادهها هیچ شواهدی را از تفاوت بین گروهها برای هر یک از پیامدهای اولیه نشان ندادند. عوارض جانبی گزارش نشد.
آنتیبیوتیکهای ترکیبی در برابر آنتیبیوتیکهای تکی
هیسترکتومی واژینال
ما سه مقایسه را شناسایی کردیم: سفالوسپورین بهعلاوه آنتیپروتوزوال در مقابل سفالوسپورین (1 RCT؛ N = 78)، سفالوسپورین بهعلاوه آنتیپروتوزوال در مقابل آنتیپروتوزوال (1 RCT، N = 78) و پنیسیلین به همراه آنتیپروتوزوال در مقابل پنیسیلین (1 RCT؛ N = 230). دادهها برای اکثر پیامدها، ازجمله اثرات جانبی در دسترس نبودند. ما هیچ شواهدی را از تفاوت بین گروهها پیدا نکردیم، بهجز اینکه زنان دریافت کننده سفالوسپورین با آنتیپروتوزوال، در مقایسه با زنان دریافت کننده آنتیپروتوزوال، تشخیص عفونت کلی پس از عمل، عفونت مجاری ادراری یا تب بعد از عمل کمتری داشتند.
هیسترکتومی شکمی
ما یک مقایسه را شناسایی کردیم (پنیسیلین بهعلاوه آنتیپروتوزوال در مقابل پنیسیلین تنها؛ 1 RCT؛ N = 230). اینکه آیا تفاوتهایی بین گروهها رخ داد نامعلوم بود. اثرات جانبی گزارش نشده بودند.
مقایسه سفالوسپورینها در رژیمهای مختلف
کارآزماییهای منفرد کوچک مقایسههای دوز را نشان دادند و هیچ دادهای را برای اغلب پیامدها، ازجمله اثرات جانبی ارائه ندادند. اینکه آیا تفاوتهایی بین گروهها رخ داد، نامعلوم بود. هیچ کارآزمایی نحوه مصرف را مقایسه نکرد.
کیفیت شواهد برای همه مقایسات سربهسر و دوز، به دلیل بیدقتی بسیار جدی و خطر جدی سوگیری مربوط به گزارشدهی ضعیف روشها، بسیار پایین بود.
به نظر میرسد پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی در پیشگیری از عفونت پس از عمل در زنانی که تحت هیسترکتومی انتخابی واژینال یا شکمی قرار میگیرند، صرفنظر از رژیم دوز، موثر است. با اینحال، شواهد برای نشان دادن اینکه آیا کاربرد آنتیبیوتیک پروفیلاکسی بر نرخ عوارض جانبی تأثیر میگذارد، کافی نیست. بهطور مشابه، شواهد برای نشان دادن اینکه کدامیک از آنتیبیوتیکهای منفرد، رژیم دوز یا راه استفاده ایمنترین و موثرترین است، کافی نیست. جدیدترین مطالعاتی که در این مطالعه مروری بودند، 14 سال قدیمیتر از زمان جستوجوی ما بودند. بنابراین یافتههای مطالعات مشمول نمیتوانند اعمال اخیر را در مراقبتهای قبل و بعد از عمل منعکس کنند و نمیتوانند الگوهای مقاومت ضدمیکروبی موضعی را نشان دهند.