باتوجه به تأثیرات قابلتوجه صرع (epilepsy) بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL) در افراد مبتلابه صرع و خانوادههای آنها، علاقه بالینی زیادی به درمانهای روانشناختی مبتنی بر شواهد وجود دارد، که هدف آنها ارتقاء سلامت روانی افراد مبتلابه صرع است. مرور شواهد فعلی جهت ارزیابی اثرات درمانهای روانشناختی در افراد مبتلا به صرع بر پیامدهای HRQoL، برای توصیههای درمانی آینده و طرحهای تحقیقاتی مورد نیاز بود.
ارزیابی اثرات درمانهای روانشناختی برای افراد مبتلا به صرع بر پیامدهای HRQoL.
ما پایگاههای زیر را در تاریخ 20 سپتامبر 2016، بدون محدودیتهای زبانی جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه صرع در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE PsycINFO؛ ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت. ما منابع مطالعات بازیابیشده و مطالعات مروری مربوطه را بررسی کردیم، و برای مطالعات منتشرنشده با محققان در این زمینه تماس گرفتیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) و شبه- RCTها را برای این مطالعه مروری بررسی کردیم. HRQoL پیامدهای عمدهای بودند که اندازهگیری شدند. برای تعریف عملی «درمانهای روانشناختی»، ما طیف گستردهای را از درمانها که با تکنیکهای رفتاری و روانشناسی برای بهبود HRQoL، فراوانی و شدت تشنج (seizure) و اختلالات روانپزشکی برای بزرگسالان و کودکان مبتلابه صرع طراحی شدند، با درمانهای معمول (TAU) یا یک گروه کنترل فعال، مقایسه کردیم.
ما از پروسیجرهای روششناسی استاندارد مورد انتظار سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم.
ما 24 مورد RCT تکمیلشده، را با مجموع 2439 شرکتکننده بازیابی کردیم. 11 مطالعه مداخلات روانشناختی را مانند مداخلات مبتنی بر ذهنیت، رفتار و شناخت بررسی کردند. مطالعات باقیمانده بهصورت مداخلات آموزشی (N = 7)، مداخلات خود- مدیریتی (N = 3)، مداخلات پایبندی (N = 1)، و مداخلات ترکیبی (N = 2) طبقهبندی شدند. 2 مطالعه مداخلات را برای کودکان و نوجوانان، و 5 مطالعه مداخلات را برای نوجوانان و بزرگسالان بررسی کردند. برمبنای رضایتمندی بالینی و همگنی روششناسی، ما دادههای 6 مطالعه در مورد بزرگسالان، 2 مطالعه در مورد نوجوانان و بزرگسالان، و 1 مطالعه روی نوجوانان و بزرگسالان جوان (468 شرکتکننده) را برای HRQoL، اندازهگیریشده با ابزار کیفیت زندگی در صرع- 31 (QOLIE-31 ؛Quality of Life in Epilepsy-31) جمع کردیم. ما میانگین تغییرات قابلتوجهی را برای نمره کل QOLIE-3 و 6 مقیاس (رفاه عاطفی، انرژی و خستگی، QoL کلی، نگرانی تشنج، اثرات دارویی و عملکرد شناختی) یافتیم. میانگین تغییرات نمره کل QOLIE-31 (میانگین بهبود از 5.68 نمره (95% فاصله اطمینان (CI): 3.11 تا 8.24؛ P < 0.0001) و 3 مقیاس، رفاه عاطفی (میانگین بهبود از 7.03 نمره (95% فاصله اطمینان (CI): 2.51 تا 11.54؛ P = 0.002)؛ انرژی و خستگی (میانگین بهبود از 6.90 نمره (95% فاصله اطمینان (CI): 3.49 تا 10.31؛ P < 0.0001)؛ و QoL کلی (میانگین بهبود از 6.47 نمره (95% فاصله اطمینان (CI): 2.68 تا 10.25؛ P = 0.0008) بیش از آستانه حداقل تغییرات مهم (MIC) بود، که نشاندهنده یک بهبود معنادار بالینی در QoL پس از مداخلات بود. ما کیفیت شواهد ارائهشده را توسط متاآنالیز (meta-analysis) بهدلیل خطر جدی سوگیری (bias) در برخی مطالعات بازیابیشده، پایین درنظر گرفتیم. درنتیجه، این نتایج شواهدی با کیفیت متوسط ارائهکردند که درمان روانشناختی برای بزرگسالان مبتلابه صرع ممکن است QoL کلی را در افراد مبتلابه صرع افزایشدهد.
کاربردهای عملی: مداخلات روانشناختی و مداخلات خود - مدیریتی، QoL و رفاه عاطفی را بهبود بخشیدند، و خستگی را در بزرگسالان و نوجوانان مبتلابه صرع کاهش دادند. استفاده کمکی از درمانهای روانشناختی برای بزرگسالان و نوجوانان مبتلابه صرع ممکن است مزایای بیشتری برای QoL در افرادی فراهم آورد که مدیریت بیمارمحور را درنظر میگیرند.
کاربردهای تحقیقاتی: نویسندگان باید دقیقا از دستورالعملهای CONSORT برای بهبود کیفیت گزارشهای مربوط به مداخلات خود پیروی کنند. توصیف کامل پروتکل مداخله برای اطمینان از تکرارپذیری ضروری است.
هنگام بررسی درمانهای روانشناختی برای افراد مبتلابه صرع، استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی در صرع (QOLIE-31؛ QOLIE-31-P و QOLIE-89) قابلیت مقایسه را افزایش میدهد. یک شکاف انتقادی در RCTهای مربوط به کودکان برای درمانهای روانشناختی، بهخصوص آنهایی که از مقیاسهای HRQoL خاص صرعی استفاده میکنند، وجود دارد.
در نهایت، بهمنظور افزایش کیفیت کلی طرحهای مطالعاتی، در زمان انجام RCTها باید تصادفیسازی مناسب با پنهانسازی تخصیصی و ارزیابی پیامد کورسازیشده، پیگیری شوند. بهدلیل اینکه در اغلب تحقیقاتی که نیاز به مشارکت فعال شرکتکننده دارند، ریزش بالاست، یک تجزیهوتحلیل با قصد درمان باید انجام شود.