موضوع چیست؟
ظرفیت بدن افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD) برای حذف فسفات از بدن از طریق کلیهها کاهش پیدا میکند، به طوری که سطوح فسفات در خون و در بافتهای بدن به دلیل کاهش عملکرد کلیه افزایش مییابد. این امر ممکن است منجر به پیشرفت رسوبات حاوی کلسیم به همراه فسفات در رگهای خونی و سایر بافتها، همراه با صدمه به سیستم اسکلتی، بدتر شدن نارسایی کلیه و افزایش خطر بیماریهای قلبیعروقی، درد استخوان، شکستگیها، و مرگومیر شود.
داروهای باند شونده به فسفات برای افراد مبتلا به بیماریهای کلیه با هدف کاهش جذب فسفات مواد غذایی از دستگاه گوارش، اغلب همراه با غذا تجویز میشوند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟ این مرور به دنبال پاسخ به این سوال است که داروهای باند شونده به فسفات منجر به آسیب رگهای خونی و بافتهای نرم، تغییر سیستم اسکلتی، عملکرد کلیه، و خطر بیماریهای قلبیعروقی، درد استخوان، شکستگیها، و مرگومیر ناشی از بدتر شدن نارسایی کلیه میشوند یا خیر. تمام مطالعات بالینی را که در آنها به افراد مبتلا به CKD به مدت حداقل هشت هفته داروهای مختلف باند شونده به فسفات ارائه شد (از طریق احتمال تصادفی) وارد مرور کردیم. کیفیت اطلاعات حاصل از مطالعات را نیز مورد بررسی قرار دادیم تا بدانیم که چگونه میتوانیم به این نتایج اطمینان داشته باشیم.
ما چه چیزی یافتیم؟
ما 104 مطالعه را در مورد داروهای باند شونده به فسفات شناسایی کردیم که شامل 13,744 نفر بودند. بعضی از مطالعات درمان را فقط به مدت هشت هفته ارائه کردند در حالی که برخی از مطالعات شرکتکنندگان را به مدت سه سال درمان کردند. افرادی که در این مطالعات حضور داشتند دارای طیفی از عملکرد کلیه بودند، و بسیاری از آنها تحت دیالیز قرار داشتند. در مجموع نمیتوانیم از تعداد پیامدهای مهم مطمئن باشیم زیرا بسیاری از مطالعات بالینی که وارد کردیم از نظر طراحی دارای نقایص مهمی بودند.
درمان با سولامر (sevelamer) ممکن است مرگومیر را برای آن دسته از بیمارانی که این دارو را به جای کلسیم مصرف میکنند، کاهش دهد. داروهای باند شونده به فسفات احتمالا باعث یبوست میشوند، اما نمیتوانیم در مورد خطر سایر عوارض جانبی بسیار مطمئن باشیم. در رابطه با اینکه داروهای باند شونده به فسفات، عوارض قلبی، استروک، درد استخوان، یا کلسیفیکاسیون عروق خونی را کاهش میدهند، چندان مطمئن نیستیم.
نتیجهگیریها
به طور کلی، در مورد اینکه داروهای خاص باند شونده به فسفات برای بیماران مبتلا به CKD مفید هستند، خیلی مطمئن نیستیم. این احتمال وجود دارد که سولامر در مقایسه با داروهای باند شونده با پایه کلسیم از مرگومیر پیشگیری کند، اما نمیدانیم که این موضوع ممکن است در اثر افزایش خطر داروهای باند شونده با پایه کلسیم یا خطر کمتر درمان با سولامر ایجاد شود یا اینکه هر دو ممکن است درست باشند. بیماران باید بدانند که مشخص نیست داروهای باند شونده به فسفات به پیشگیری از عوارض بیماریهای کلیه کمک میکنند یا خیر، اما سولامر ممکن است به داروهای باند شونده به کلسیم ترجیح داده شوند.
ما تفاوتی را در تاثیرات درمان برای بیماران دریافت کننده دیالیز و بیمارانی که دیالیز دریافت نکردند، نیافتیم، اگر چه بیشتر مطالعات ارزیابی کننده درمان با داروهای باند شونده با پایه کلسیم مربوط به بیماران دیالیزی بود و مطالعات مربوط به مقایسه داروهای باند شونده با دارونما (placebo) مربوط به افرادی بود که با دیالیز درمان نشدند.