کدام یک در بزرگسالان مبتلا به گلوکوم بهتر عمل میکند: برشهای جراحی درناژ بر پایه فورنیکس یا بر پایه لیمبوس؟
شواهد مربوط به مزایا و خطرات دو رویکرد اصلی (برشهای بر پایه فورنیکس در مقابل برشهای بر پایه لیمبوس) را برای جراحی درناژ (ترابکولکتومی) در بزرگسالان مبتلا به گلوکوم مرور کردیم.
چرا این سوال مهم است؟
گلوکوم یکی از علل عمده قابل‐پیشگیری نابینایی در جهان به حساب میآید. هنگامی که درمان دارویی با قطرههای چشمی برای کنترل پیشرفت آن ناکافی است، درمان جراحی برای افزایش جریان از طریق سیستم درناژ و کاهش فشار در چشم انجام میشود. ترابکولکتومی یکی از روشهای جراحی است که با ایجاد گذرگاه، اجازه درناژ مایع را از داخل چشم برای کاهش فشار چشم میدهد. دو نوع برش در این جراحی وجود دارد: برش بر پایه فورنیکس [برش در لیمبوس قرنیه (بین قرنیه و ملتحمه) ایجاد و در فضای فورنیکس لولایی ایجاد میشود] و بر اساس لیمبوس [برش دورتر از لیمبوس زیر پلک ایجاد میشود]. هدف این مرور آن است که تفاوتهایی در پیامدهای جراحی (کنترل فشار چشم و عوارض) بین این دو روش مختلف جراحی (تکنیکهای بر پایه فورنیکس و بر پایه لیمبوس) وجود دارد یا خیر.
شواهد را چگونه شناسایی و ارزیابی کردیم؟
منابع علمی را برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که تکنیکهای بر پایه فورنیکس و بر پایه لیمبوس را برای بزرگسالان مبتلا به گلوکوم مقایسه کردند. سپس، نتایج را با هم مقایسه کرده و شواهد حاصل از کلیه مطالعات مرتبط را خلاصه کردیم. همچنین اعتماد خود را به شواهد بر اساس عواملی مانند نحوه انجام مطالعات و تعداد افراد مورد بررسی، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
شش کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را با مجموع 361 بزرگسال مبتلا به هر نوعی از گلوکوم پیدا کردیم. آنها حداقل 24 ماه پیگیری شدند.
‐ نرخ شکست درمان در 24 ماه در هیچ یک از مطالعات وارد شده گزارش نشد، و یک مطالعه «عوارض دیررس» را گزارش کرد اما یک دوره زمانی را مشخص نکرد، که به نفع درمان بر پایه فورنیکس بود (اعتماد ما به این شواهد پائین بود).
‐ تفاوتی در کاهش فشار چشم پس از 24 ماه (دو مطالعه) و پس از 12 ماه (چهار مطالعه) (اعتماد متوسط) مشاهده نشد.
‐ تعداد داروهای مورد نیاز برای کنترل فشار چشم پس از جراحی نیز مشابه بود (اعتماد بالا).
‐ اغلب مطالعات گزارش کردند که نرخ عوارض پس از جراحی مشابه بود به جز یک عارضه که عبارت بود از باریک شدن قسمت قدامی چشم پس از پروسیجر (شایعتر در گروه جراحی لیمبوس)، اما این امر بر پیامد نهایی جراحی تاثیری نداشت.
این یافتهها به چه معنا هستند؟
ما نمیدانیم که از نظر مزایا و خطرات، جراحی ترابکولکتومی بر پایه فورنیکس بهتر است یا بر پایه لیمبوس، چرا که شواهد قوی وجود ندارد.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد در این مرور کاکرین تا مارچ 2021 بهروز است.