پیشینه
فقط یک فرد از هر پنج تا ده فردی که دچار درد شکمی کولیکی میشوند، در کیسه صفرا یا مجرای صفراوی مشترک سنگ دارند. این سنگهای صفراوی ممکن است منجر به کولهسیستیتها (التهاب کیسه صفرا)، کلانژیتها (عفونت مجرای صفراوی)، آبسه کبدی (آبسه در کبد)، یا پانکراتیتهای حاد (عفونت پانکراس) شوند.
تکنیکهای مختلفی وجود دارد که برای برداشتن این سنگها استفاده میشوند؛ لاپاروتومی استاندارد (standard laparotomy) (برش در شکم)، جراحی لاپاروسکوپی، و جراحی آندوسکوپی. جراحی لاپاروسکوپی، که به نام جراحی کمتهاجمی نیز نامیده میشود، یک روش جراحی مدرن است که در آن جراحیهای شکمی از طریق دستگاههای بلند و سخت (rigid) انجام میشود، و از طریق برشهای کوچک (معمولا 0.5 تا 1.2 سانتیمتر) در دیواره شکمی جاگذاری میشوند. آندوسکوپی یک اصطلاح کلی است و تکنیکی را توصیف میکند که توسط آن یک پزشک میتواند درون اندام توخالی را با جاگذاری یک دستگاه، عموما انعطافپذیر، از طریق دهانههای طبیعی بدن بررسی کند. برای سنگهای صفراوی، آندوسکوپی از طریق عبور دادن یک اسکوپ، همراه با نور، از طریق دهان و پائین دستگاه گوارش انجام میشود، و پزشک میتواند دستگاه مجاری صفراوی (کبد، مجرای صفراوی و پانکراس) و محل تلاقی دوازدهه (شروع روده کوچک) را ببیند، که این کار عبور لولهای را که از طریق آن سنگها میتوانند برداشته شوند، آسانتر میکند. تزریق مواد کنتراست رادیولوژیکی، مجاری صفراوی و محتوای آن را برجسته و مشخص میکند. این پروسیجر به نام کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک (endoscopic retrograde cholangiopancreatography; ERCP) نامیده میشود.
اگر جراحی لاپاروسکوپی منع انجام داشته باشد، از لاپاروتومی استفاده میشود. در غیر این صورت، این پروسیجر شامل دو مرحله است: اول، برداشتن سنگها از مجرای صفراوی با آندوسکوپ و پس از آن استفاده از کولهسیستکتومی لاپاروسکوپیک (برداشتن کیسه صفرا). پروسیجر ترکیبی آندوسکوپیک و لاپاروسکوپیک، به نام تکنیک لاپاروسکوپیک‐آندوسکوپیک rendezvous نامیده میشود، که با عوارض جانبی کمتر، ناراحتی کمتر بیمار و مدت زمان کوتاهتر بستری در بیمارستان همراه شده است.
ویژگیهای مطالعه
در این مرور مزایا و آسیبهای پروسیجرهای لاپاروسکوپیک‐آندوسکوپیک rendezvous در برابر اسفنکتروتومی آندوسکوپیک پیش از جراحی (برش عضله بین مجاری صفراوی و پانکراس) پس از کولهسیستکتومی لاپاروسکوپیک برای حذف سنگها از کیسه صفرا و مجاری صفراوی مقایسه شد. با جستوجو در بانکهای اطلاعاتی علمی و پایگاههای ثبت کارآزماییها، پنج کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده را یافتیم که این دو رویکرد را مقایسه کردند، و در مجموع شامل 516 شرکتکننده بودند. اکثر شرکتکنندگان زن بودند و سن مردان و زنان از 21 تا 87 سال متغیر بود.
بودجه و منابع مالی
فقط یک کارآزمایی اظهار داشت که حمایت مالی از صنعت یا حمایتهای انتفاعی دیگری را دریافت نکرده است. هیچ یک از کارآزماییهای دیگر اطلاعات مربوط به حمایت مالی را منتشر نکردند. سه کارآزمایی اظهار داشتند که محققان تضاد منافع نداشتند؛ دو کارآزمایی دیگر اطلاعاتی را در مورد تضاد منافع ارائه نکردند.
نتایج کلیدی
رویکرد لاپاروسکوپیک‐آندوسکوپیک rendezvous میتواند با کاهش نرخ کلی موربیدیتی و پانکراتیتهای بالینی پس از جراحی و همچنین مدت کوتاهتر بستری در بیمارستان همراه باشد. ما تفاوتهای روشنی را از نظر مورتالیتی کلی بین این دو تکنیک نیافتیم. مدت زمان کلی جراحی با استفاده از رویکرد rendezvous طولانیتر بود.
به دلیل فقدان داده، قادر به نتیجهگیری نبودیم. انجام پژوهشهای بیشتر برای تایید اینکه رویکرد تکمرحلهای ایمنتر و موثرتر از رویکرد دو مرحلهای است و همچنین برای رسیدگی به مسائل مهم دیگر، مانند کیفیت زندگی و تجزیهوتحلیل هزینه، ضروری است.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد به دلیل تعداد کم شرکتکنندگان، خطر بالای سوگیری و نتایج متناقض و غیر‐دقیق در بین کارآزماییها، پائین یا بسیار پائین بود. شواهد تا فوریه 2017 بهروز است.