شاخص گلیسمی (GI ؛Glycaemic Index) یک معیار فیزیولوژیک از توانایی تأثیر کربوهیدرات بر گلوکز خون است. علاقه در این زمینه برای مدیریت بالینی افرادی که در معرض خطر یا مبتلا به بیماری قلبیعروقی پایدار هستند، در حال رشد است. شواهد فعلی به دست آمده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) مرتبط با این زمینه، نیاز به بررسی دارند. این مرور بهروزرسانی مرور اصلی منتشر شده در سال 2008 است.
ارزیابی اثر رژیم GI بر مرگومیر کلی، عوارض قلبیعروقی و عوامل خطرساز قلبیعروقی (چربیهای خون، فشارخون) در افراد سالم یا افراد مبتلا به بیماری قلبیعروقی پایدار یا عوامل مرتبط با آن، با استفاده از تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده مناسب.
ما در جولای 2016، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture را جستوجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع مقالات مربوطه را کنترل کردیم. هیچ محدودیت زبانی اعمال نشد.
ما RCTهایی را انتخاب کردیم که اثرات رژیمهای GI پایین را با رژیمهای دارای ترکیب مشابه اما دارای GI بالاتر در بیماریهای قلبیعروقی و عوامل خطر مرتبط مقایسه کردند. حداقل دوره کارآزماییها 12 هفته بود. شرکتکنندگان شامل بزرگسالان سالم یا افرادی بودند که در معرض خطر بالای بیماری قلبیعروقی قرار داشتند، یا قبلا مبتلا به بیماری قلبیعروقی تشخیص داده شده بودند. مطالعات مربوط به افراد مبتلا به دیابت ملیتوس (Diabetes Mellitus) حذف شدند.
2 نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را غربالگری و انتخاب کردند. دو نویسنده مرور بهطور مستقل خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) کیفیت کلی شواهد را ارزیابی کردند، و دادههای زیر را با توجه به کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات استخراج کردند. ما برای اطلاعات بیشتر با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم. تجزیهوتحلیلها توسط نویسنده دوم کنترل شد. پیامدهای پیوسته با استفاده از میانگین تفاوتها و عوارض جانبی به صورت نقل قول ترکیب شدند.
21 RCT شامل 2538 شرکتکننده انتخاب شدند که برای مداخله GI پایین (1288) یا GI بالا (1250) تصادفیسازی شدند. تمام 21 مطالعه انتخاب شده اثرات رژیمهای GI پایین را بر عوامل خطر برای بیماریهای قلبیعروقی، از جمله چربی خون و فشارخون گزارش کردند.
20 RCT (18 مورد از آنها در این نسخه مرور جدید بودند) شامل جمعیتهای تحت اقدامات پیشگیری اولیه بودند (افراد سالم یا افرادی که در معرض خطر بالای CVD قرار دارند، با میانگین سن 19 تا 69 سال) و 1 RCT در بین افرادی اجرا شد که با سابقه CVD تشخیص داده شده بودند (جمعیت پیشگیری ثانویه، با میانگین سن 26.9 سال). بیشتر مطالعات طول مدت مداخله بیش از شش ماه نداشتند. تفاوت در مصرف GI بین گروههای مقایسه بهطور گستردهای از 0.6 تا 42 متغیر بود.
هیچ یک از مطالعات انتخاب شده اثرات مصرف رژیم GI کم را بر مرگومیر قلبیعروقی و عوارض قلبیعروقی مانند انفارکتوس میوکارد کشنده و غیرکشنده، آنژین ناپایدار، جراحی بایپس گرافت عروق کرونر، آنژیوپلاستی کرونری ترانسلومینال از راه پوست، و استروک گزارش نکردند. خطر نامشخص سوگیری در بیشتر مطالعات انتخاب شده تفسیر کلی دادهها را دشوار میسازد. فقط دو مطالعه انتخاب شده (38 شرکتکننده) اثرات جانبی را گزارش کردند و هیچ آسیبی مشاهده نشد (شواهد با کیفیت پایین).
در حال حاضر شواهدی در مورد تاثیر رژیمهای غذایی با GI پایین بر بیماریهای قلبیعروقی وجود ندارد. علاوهبراین، در حال حاضر هیچ شواهد قانع کنندهای وجود ندارد که نشان دهد رژیمهای GI پایین دارای اثر سودمندی آشکار بر لیپید خون (چربی خون) یا پارامترهای فشارخون هستند.