پیشینه
لنفوم هوچکین (Hodgkin's lymphoma; HL) یک سرطان سیستم لنفاوی است. سیستم لنفاوی به عنوان بخشی از سیستم ایمنی شامل شبکهای از عروق لنفاوی است، که لنف را در سراسر بدن حمل میکند. لنف مایعی است که حاوی سلولهای سفید خون است و با عفونت مقابله میکند. HL در کودکان و بزرگسالان اتفاق میافتد اما در دهه سوم زندگی شایعتر است. این نوع سرطان یکی از قابل درمانترین اشکال سرطان است و تا 90% افراد درمان خواهند شد؛ با این حال، تقریبا 10% از افراد مبتلا به HL عود خواهند کرد (سرطان بر خواهد گشت). گزینههای درمانی عبارتند از: شیمیدرمانی، پرتودرمانی، یا هر دو، یا عوامل تازه توسعه یافته، به نام مهار کنندههای چک پوینت که بهطور مستقیم سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهند. نیوولوماب یکی از مهار کنندههای چک پوینت است و در حال حاضر توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان سرطانهای مختلف و HL عود کننده، پس از درمان با پیوند سلول بنیادی و برنتوکسیماب ودوتین (brentuximab vedotin)، که یک دارو برای درمان سرطان است، تایید شده است. در پیوند سلول بنیادی، بیماران سلولهای ساختمانی خون را، به نام سلول بنیادی، دریافت میکنند که چنانچه در طول بیماری یا در رژیمهای درمانی قبلی این سلولها از بین رفته باشند میتوانند مجددا جایگزین خود شوند.
سوال مطالعه مروری
این مرور سیستماتیک مزایا و آسیبهای نیوولوماب را برای بزرگسالان مبتلا به لنفوم هوچکین ارزیابی کرد.
ویژگیهای مطالعه
بانکهای اطلاعاتی مهم پزشکی را برای کارآزماییهای بالینی جستوجو کردیم تا مزایا و آسیبهای نیوولوماب را در بزرگسالان مبتلا به HL بررسی کنیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم نتایج را تجزیهوتحلیل، خلاصه و غربالگری کردند. علاوه بر آن، ما نرمافزار کامپیوتری Robot Reviewer را برای استخراج دادهها تست کردیم. جستوجوی ما منجر به گنجاندن سه مطالعه شد که شامل 283 شرکتکننده و 14 کارآزمایی در حال انجام بود.
شواهد ارائه شده تا می 2018 بهروز است.
نتایج کلیدی
دو مطالعه با 260 شرکتکننده، بقا را ارزیابی کردند. پس از شش ماه، همه شرکتکنندگان در یک کارآزمایی زنده بودند (17 شرکتکننده). یک کارآزمایی کیفیت زندگی را برای یک زیر‐گروه از شرکتکنندگان با استفاده از یک پرسشنامه ارائه کرد، اما همه دادههای پیگیری در دسترس نبودند. اگر چه به نظر میرسید شرکتکنندگانی که به پرسشنامه پاسخ دادند احتمالا مزایایی داشتند، مشخص نبود که این موضوع در مورد همه شرکتکنندگان صدق میکند یا خیر. مطالعات همچنین کنترل تومور و پاسخ تومور را گزارش دادند اما این گزارشها با نتایج متفاوتی همراه بود، بسته به درمان و اینکه چه تعداد از شرکتکنندگان درمانهای قبلی را پیش از دریافت نیوولوماب دریافت کرده بودند.
از آنجایی که نیوولوماب تا زمانی که بیماری پیشرفت میکند (بدتر میشود) یا تا زمانی که عوارض جانبی غیر‐قابل قبولی رخ دهد تجویز میشود، افراد برای یک مدت طولانی دارو دریافت میکنند. بنابراین، گزارش از عوارض جانبی مربوط به زمانی است که فرد دارو را، با عوارض جانبی احتمالی بیشتر و مدت استفاده طولانیتری دریافت کرده است. عوارض جانبی که اغلب گزارش شدهاند عبارتند از: کوفتگی (خستگی)، اسهال (مدفوع شل)، واکنشهای اینفیوژن (در حین یا کمی پس از تزریق دارو از طریق یک ورید) و راش. فقط یک مطالعه عوارض جانبی جدی مربوط به دارو را گزارش داد. آنها به ندرت اتفاق افتادند (واکنشهای اینفیوژن و بیماری ریوی). مرگومیرهای مربوط به دارو گزارش داده نشدند.
قابلیت اطمینان شواهد
با توجه به طراحی مطالعه و انواع مختلف شرکتکنندگان با تعداد درمانهای متفاوت قبلی و گزینههای درمانی مختلف، قابلیت اطمینان شواهد پائین تا بسیار پائین بود.
نتیجهگیری
این مرور سیستماتیک مزایا و آسیبهای نیوولوماب را در بزرگسالان مبتلا به HL ارزیابی کرد.
دادههای مربوط به بقا، کیفیت زندگی، پاسخ تومور و عوارض جانبی فقط از طریق کارآزماییهای کوچک در دسترس قرار گرفتند. در سه کارآزمایی، فقط افرادی وارد شدند که گزینههای درمانی قبلی داشتند، همچنین اغلب یک پیوند قبلی سلول بنیادی. در یک کارآزمایی، تمام شرکتکنندگان پس از شش ماه زنده بودند. دادههای مربوط به کیفیت زندگی برای همه شرکتکنندگان وارد شده، گزارش نشد؛ علاوه بر آن، دادهها پس از یک درمان طولانیمدت برای همه شرکتکنندگان ارزیابی شده در دسترس نبود، بنابراین نتیجهگیریهای معنیدار امکانپذیر نبود. عوارض جانبی جدی به ندرت اتفاق افتاد. در حال حاضر، دادهها آنقدر کم هستند که نمیتوان ادعای شفافی در مورد نیوولوماب برای افراد مبتلا به HL عود کننده یا مقاوم مطرح کرد، به جز برای آن دسته کسانی که پیش از این چندین درمان را دریافت کرده بودند. همانطور که در حال حاضر 14 کارآزمایی در حال انجام برای ارزیابی نیوولوماب وجود دارد، که دو مورد از آنها به خوبی طراحی شدهاند، احتمالا نسخه بهروز این مرور در آینده نزدیک منتشر خواهد شد و نتایج مختلفی را برای مواردی که در اینجا گزارش شدهاند، نشان خواهد داد.