نکته اصلی: شواهد موجود حاکی از مزیت ماکرولیدها در مقایسه با دارونما (placebo) برای کاهش تشدیدهایی از حملات بیماری است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تشدیدهای شدید (تشدیدهایی با نیاز به مراجعه به بخش اورژانس/درمان با استروئیدهای سیستمیک) دارند. تاثیر ماکرولیدها بر دیگر پیامدهای بالینی مرتبط مانند مقیاسهای نشانه و عملکرد ریه هنوز نامشخص است.
پیشینه
آسم یک بیماری مزمن است که در آن ملتهب شدن راههای تنفسی موجب بروز سرفه، خسخس سینه و مشکلات تنفسی میشود. احتمالا دلایل مختلفی برای این التهاب و علت تداوم آن وجود دارد، و به همین دلیل ممکن است به درمانهای مختلفی نیاز داشته باشد. وجود عفونت در ریهها میتواند یکی از این علل باشد، و ماکرولیدها نوعی آنتیبیوتیک هستند که ممکن است از آنها در طولانی‐مدت به مثابه روشی برای بهبود نشانههای افراد مبتلا به عفونت ریه استفاده شوند.
چگونه به این سوال پاسخ دادیم
به دنبال مطالعات صورت گرفته روی بزرگسالان یا کودکان مبتلا به آسم بودیم که به مدت چهار هفته ماکرولید یا دارونما (درمان ساختگی) دریافت کردند، تا مشخص کنیم نشانههای آسم بهبود یافتند یا خیر و اینکه احتمال بروز حمله آسم که غالبا به آن «تشدید بیماری» گفته میشود، نزد آنان کمتر شده یا خیر. تازهترین جستوجوی ما در خصوص این مطالعات به مارچ سال 2021 باز میگردد. پس از دستیابی به تمام مطالعات مرتبط، اطلاعاتی را درباره موارد زیر گردآوری کردیم: حملات آسم که بیمار نیازمند بستری شدن در بیمارستان شود، حملاتی که نیاز به درمان با استروئیدهای خوراکی داشتند، نمرات نشانه بیماری، کنترل آسم، کیفیت زندگی، معیارهای مختلف عملکرد ریه، نیاز به تجویز اسپریهای استنشاقی نجات، عوارض جانبی جدی و معیارهای فعالیت آسم در خون و خلط (موکوس).
آنچه ما به دست آوردیم
ما 25 مطالعه را پیدا کردیم، از جمله دو مورد جدید که از زمان آخرین جستوجوی انجام شده در سال 2015 منتشر شدند. بهطور کلی، حدود 2000 نفر یا ماکرولید دریافت کردند یا دارونما (placebo). مشکلات فراوانی در شیوه توصیف مطالعات و نحوه گزارش دادهها وجود داشت، که ما را بر آن داشت تا شواهد موجود را با کیفیت پائین قلمداد کنیم، این امر سبب تضعیف اعتماد ما به اغلب نتایج شد. برای مثال، مطالعات انجام شده درباره شدت آسم افراد، نوع ماکرولیدی که برای آنها تجویز شد و طول دوره درمان کاملا متفاوت از یکدیگر بودند.
مرور ما نشان داد ماکرولیدها در کاهش تشدیدهای حملات بیماری بهتر از دارونما بودند و ممکن است برای برخی افراد در بهبود نشانههای آسم، کنترل آسم، کیفیت زندگی آسم و برخی معیارهای عملکرد ریه مزایایی داشته باشند، اما میزان این مزیت و اینکه برای چه کسانی مزیت به همراه دارد، نامشخص است. بر اساس یک مطالعه خوب انجام شده، ماکرولید آزیترومایسین (azithromycin) ممکن است برای افراد مبتلا به آسم شدید مزیتی داشته باشد، اما بهطور کلی یافتههای این مرور استفاده از ماکرولیدها را برای همه آسمها با هر درجه یا شدتی تائید نمیکند. در خصوص عوارض جانبی جدی ماکرولیدها هیچ گزارشی به ثبت نرسیده، اما در 16 مطالعه اشارهای به این نکته نشد که چنین عوارضی رخ داده یا خیر.