عفونت مرتبط با مراقبت بهداشتیدرمانی، از عوامل اصلی موربیدیتی و مرگومیر است. بهداشت دست بهعنوان یک اقدام پیشگیرانه مؤثر تلقی میشود. این نسخه یک بهروزرسانی از مرور منتشرشده پیشین است.
ارزیابی موفقیت کوتاهمدت و بلندمدت استراتژیهای بهبود رعایت توصیهها برای بهداشت دست و تعیین اینکه آیا افزایش در رعایت بهداشت دست میتواند نرخهای عفونت ناشی از مراقبتهای بهداشتی درمانی را کاهش دهد یا خیر.
ما جستوجوهای الکترونیکی را در مرکز ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین؛ PubMed؛ Embase و (CINAHL) Cucmulative Index to Nursing and Allied Health Litreture انجام دادیم. ما جستوجوها را از نوامبر 2009 تا اکتبر 2016 اجرا کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازیشده، کارآزماییهای غیرتصادفیسازیشده، مطالعات کنترلشده قبل و بعد و تجزیهوتحلیلهای سریهای زمانی متقاطع (ITS) را انتخاب کردیم که هرگونه مداخله را برای بهبود رعایت بهداشت دست با استفاده از صابون و آب یا محلول شوینده دست حاوی الکل (ABHR) یا هر دو ارزیابی کرده بودند.
دو نویسنده این مطالعه مروری بهطور مستقل استنادها را برای ورود به مطالعه غربال، دادهها را استخراج و خطرات سوگیری (bias) را برای هر مطالعه انتخابی ارزیابی کردند. متاآنالیز (meta-analysis) امکانپذیر نبود؛ چراکه ناهمگونی زیادی میان مطالعات وجود داشت. ما قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کرده و نتایج را بهصورت روایی در جدول «خلاصه یافتهها» ارائه کردیم.
این مطالعه مروری شامل 26 مطالعه است: 14 کارآزمایی تصادفیسازیشده، دو کارآزمایی غیر تصادفیسازیشده و 10 مطالعه ITS. اغلب مطالعات در بیمارستانها یا مراکز مراقبت طولانیمدت در کشورهای مختلف انجام گرفته و دادهها را از کارکنان مراقبت بهداشتی درمانی متفاوت جمعآوری کرده بودند. چهارده مطالعه، موفقیت ترکیبات متفاوت را از استراتژیهای توصیهشده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای بهبود رعایت بهداشت دست ارزیابی کرده بودند. استراتژیها متشکل از این موارد بودند: افزایش دسترسی به ABHR، انواع مختلف آموزش برای کارکنان، یادآورها (کتبی و شفاهی)، انواع گوناگون فیدبک عملکرد، پشتیبانی اداری و مشارکت کارکنان. شش مطالعه انواع مختلف فیدبک عملکرد، دو مطالعه آموزش، سه مطالعه یادآورهایی را مانند علائم یا رایحهها و یک مطالعه قرار دادن ABHR را ارزیابی کرده بودند. میزان رعایت بهداشت دست مشاهدهشده در همه آنها بهجز سه مطالعه که استفاده از فرآورده را گزارش کرده بودند، سنجیده شده بود. همچنین هشت مطالعه، نرخهای عفونت یا کلونیزاسیون (colonisation) را گزارش داده بودند. همه مطالعات، دو یا تعداد بیشتری منبع دارای خطر سوگیری بالا یا نامشخص داشتند که اکثر آنها مرتبط با کورسازی یا استقلال مداخله بودند.
مداخلات چندبعدی که شامل نه همه اما برخی از استراتژیهای توصیهشده در گایدلاینهای WHO هستند، ممکن است به میزان اندکی میزان رعایت بهداشت دست را بهبود بخشند (پنج مطالعه؛ 56 مرکز) و میتوانند کمی نرخهای عفونت را کاهش دهند (سه مطالعه؛ 34 مرکز). این شواهد دارای قطعیت پایین برای هر دو پیامد هستند.
مداخلات چندبعدی که شامل همه استراتژیهای توصیهشده در گایدلاینهای WHO هستند، ممکن است اندکی نرخهای کلونیزاسیون را کاهش دهند (یک مطالعه؛ 167 مرکز؛ شواهد با قطعیت پایین). به دلیل قطعیت بسیار پایین این شواهد، مشخص نیست که این مداخله رعایت بهداشت دست را بهبود میبخشد (پنج مطالعه؛ 184 مرکز) یا عفونت را کاهش میدهد یا خیر (دو مطالعه؛ 16 مرکز).
مداخلات چندبعدی که شامل همه استراتژیهای توصیهشده در گایدلاینهای WHO بهعلاوه استراتژیهای اضافه هستند، میتوانند اندکی میزان رعایت بهداشت دست را بهبود دهند (شش مطالعه؛ 21 مرکز؛ شواهد با قطعیت پایین). این مداخله احتمالا کمی نرخهای عفونت (یک مطالعه؛ یک مرکز) و کلونیزاسیون (یک مطالعه؛ یک مرکز) را بر اساس شواهدی با قطعیت متوسط کاهش میدهد.
بر مبنای شواهدی با قطعیت پایین، آموزش میتواند میزان رعایت بهداشت دست را بهتر کند (دو مطالعه؛ دو مرکز).
ممکن است بر پایه شواهدی با قطعیت پایین، یادآورهایی مثل علائم یا رایحهها، اندکی میزان رعایت بهداشت دست را بهبود بخشد (سه مطالعه؛ سه مرکز).
قرار دادن ABHR نزدیک به نقطه استفاده، اندکی میزان رعایت بهداشت دست را بر اساس شواهدی با قطعیت متوسط بهبود میدهد (یک مطالعه؛ یک مرکز).
با تنوع شناساییشده در قطعیت شواهد، مداخلات و شیوهها، نیاز مبرم به انجام تحقیقات استوار از نظر روششناختی برای بررسی اثربخشی مداخلات چندبعدی در مقابل مداخلات سادهتر برای افزایش رعایت بهداشت دست و برای شناسایی آنکه کدام اجزای مداخلات چندبعدی یا ترکیبهای استراتژیها در یک زمینه مشخص مؤثرتر هستند، وجود دارد.