پیشینه
عدم مصرف میوه و سبزیجات به مقدار کافی، بار (burden) قابل توجهی را بر دوش نظام سلامت در کشورهای توسعه یافته بر جای میگذارد. مصرف مقادیر کافی میوه و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای غیر‐واگیردار (مانند بیماریهای قلبی و عروقی) در آینده همراه است. اوان دوره خردسالی، دورانی حیاتی برای ایجاد و تثبیت عادات تغذیهای است که تا زمان بزرگسالی ادامه پیدا میکنند. بنابراین، اجرای مداخلاتی در جهت افزایش مصرف میوه و سبزیجات در همان اوایل دوران کودکی، میتواند یک استراتژی موثر برای کاهش بار این بیماری باشد.
سوال مطالعه مروری
ارزیابی تاثیر مداخلات طراحی شده برای افزایش مصرف میوه یا سبزیجات یا هر دو، میان کودکان پنج سال و پائینتر.
روشها
بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی مختلف و مجلات مرتبط را برای یافتن کارآزماییهای مرتبط جستوجو کردیم. به منظور یافتن کارآزماییهای بالقوه مرتبط بیشتر، با نویسندگان کارآزماییهای وارد شده تماس گرفتیم. کارآزماییهای تصادفیسازی شده (شرکتکنندگان شانس یکسانی برای قرار گرفتن در گروه درمان یا کنترل دارند) با محوریت مداخلاتی که هدف آنها افزایش مصرف میوه یا سبزیجات یا هر دو در کودکان پنج سال و پائینتر بوده و میزان مصرف اندازهگیری شده در آنها واجد شرایط برای ورود به این مطالعه بود، وارد شدند. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به جستوجوی کارآزماییها پرداخته و اطلاعات را از آنها استخراج کردند. شواهد تا ژانویه 2020 بهروز است.
نتایج
ما 80 کارآزمایی را با حضور 12,965 نفر وارد کردیم. پنجاه کارآزمایی مداخلات شیوه و روش تغذیه کودک (به عنوان مثال قرار دادن مکرر آنها در معرض سبزیجات)، 15 مورد مداخلات آموزش تغذیهای والدین، 14 مطالعه مداخلات چند‐جزئی (بهعنوان مثال ترکیبی از تغییرات سیاستی در دوره پیشدبستانی و آموزش والدین)، دو مطالعه آموزش تغذیهای کودک و یک مورد مداخله ذهنآگاهی (mindfulness) را با تمرکز بر کودک مورد بررسی قرار دادند. مداخلات شیوه تغذیه کودک شاید، و مداخلات چند‐جزئی احتمالا، منجر به افزایش اندکی در میزان دریافت میوه و سبزیجات کودکان در کوتاه‐مدت (کمتر از 12 ماه) میشوند. مشخص نیست که فقط ارائه مداخلات آموزش تغذیهای والدین یا کودک، تاثیری در افزایش مصرف میوه و سبزیجات در کودکان دارند یا خیر. اطلاعات کافی برای ارزیابی اثربخشی طولانی‐مدت، هزینه‐اثربخشی یا آسیبهای ناخواسته وجود نداشت. کارآزماییهایی که منبع حمایت مالی خود را مشخص کردند، با بودجههای دولتی یا خیریهای انجام شدند، به جز چهار کارآزمایی که بودجه مالی خود را از صنعت گرفتند.
نتیجهگیریها
شیوههای تغذیه کودک ممکن است باعث افزایش مصرف میوه و سبزیجات توسط کودکان شود (تا 5.30 گرم در روز)، اما این نتیجهگیری بر اساس شواهدی با کیفیت پائین بوده و اعتماد ما به این تاثیر، محدود است. براساس شواهدی با کیفیت متوسط، مداخلات چند‐جزئی احتمالا باعث افزایش مصرف میوه و سبزیجات توسط کودکان (تا 0.34 فنجان در روز) خواهند شد. مشخص نیست که مداخلات آموزش تغذیهای والدین، میزان مصرف میوه و سبزیجات را در کودکان افزایش میدهند یا خیر.
این یک مرور سیستماتیک زنده و پویا (living systematic review) است. مرورهای سیستماتیک زنده و پویا، یک رویکرد جدید برای بهروزرسانی مطالعه مروری است، که در آن مطالعه مروری بهطور مستمر بهروز شده، و شواهد مرتبط جدید به محض در دسترس قرار گرفتن، در آن ادغام خواهند شد. لطفا برای بررسی وضعیت فعلی این مرور به بانک اطلاعاتی مرورهای نظاممند کاکرین مراجعه کنید.