هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف این مرور کاکرین این بود که بدانیم غربالگری کودکان و نوجوانان سن مدرسه تعداد کودکانی را که نیاز به عینک دارند اما عینک ندارند یا از نسخه اشتباه استفاده میکنند، کاهش میدهد یا خیر.
پیامهای کلیدی
غربالگری بینایی و ارائه عینکهای رایگان باعث بهبود تعداد کودکانی میشود که عینک دارند و از عینک مورد نیاز استفاده میکنند. در شرایط با درآمد پائین، عینک آماده ممکن است جایگزین مناسبی برای عینکهای گرانقیمت سفارشی باشد.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
در سراسر جهان، نیاز مبرم به عینکهای اصلاح کننده عامل اصلی کاهش دید در کودکان است؛ نزدیکبینی (از دور قادر به دیدن اشیاء با وضوح بالا نیست) به شایعترین وضعیت چشم تبدیل شده است. کاهش بینایی میتواند عملکرد تحصیلی و در نتیجه انتخاب شغل و وضعیت اجتماعی‐اقتصادی را در زندگی بزرگسالان تحت تاثیر قرار دهد. همچنین میتواند با نشانههای دیگری مانند سردرد مرتبط باشد. برنامههای غربالگری بینایی برای شناسایی کودکانی طراحی شدند که نیاز به عینک دارند و در نتیجه در مدارس مطرح شدند. چنین برنامههایی دسترسی به مراقبت سلامت را برای برخی از کودکانی که در غیر این صورت به این مراقبتها دسترسی ندارند، بهبود میبخشد، اما ارزش این برنامههای غربالگری قابل بحث است. بنابراین این مرور به منظور گردآوری و ارزیابی هر گونه شواهد در رابطه با چگونگی عملکرد چنین برنامههایی طراحی شد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
نویسندگان مرور کاکرین هفت مطالعه مرتبط را یافتند. این مطالعات راههای بهبود استفاده از تجویز عینک را به عنوان بخشی از برنامه غربالگری تست کردند. پنج مطالعه از چین، یک مطالعه از هند و یک مطالعه از تانزانیا بود. این مطالعات موارد زیر را مقایسه کردند: غربالگری بینایی به همراه عینکهای رایگان با غربالگری بینایی به تنهایی؛ غربالگری بینایی به همراه آموزش با غربالگری به تنهایی؛ و غربالگری بینایی و عینک آماده با غربالگری بینایی و عینکهای سفارشی.
این مرور نشان میدهد که:
• هیچ مطالعهای وجود ندارد که به مقایسه غربالگری بینایی با عدم غربالگری بینایی بپردازد (شکاف شواهد).
• غربالگری بینایی به همراه ارائه عینکهای رایگان در مقایسه با تجویز عینک به تنهایی، موجب میشود که کودکان بیشتری پس از غربالگری عینک بزنند (شواهد با قطعیت بالا). کودکان در گروه عینک رایگان پیشرفت تحصیلی بهتری داشتند (شواهد با قطعیت پائین).
• غربالگری بینایی به همراه آموزش بهداشت که برای افزایش استفاده از عینک طراحی شدند، در مقایسه با عدم آموزش به نظر نمیرسد تعداد کودکانی را که پس از غربالگری عینک میزنند، بهبود ببخشد (شواهد با قطعیت متوسط).
• به نظر میرسد عینکهای آماده و سفارشی نتایج بینایی و عینک زدن مشابهی را ارائه میکنند (شواهد با قطعیت متوسط و بالا).
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
نویسندگان مرور کاکرین به دنبال مطالعاتی بودند که تا 3 می 2017 منتشر شدند.